ستاره صبح آنلاین - به نظر شما از منظر علم اقتصاد، افزایش نرخ ارز چه دلایلی دارد؟
روش دولت در اقتصاد، روشی ناصحیح است. قیمت ها را در نقطه ای نگه می داریم و اجازه افزایش نمی دهیم. این تجمع به فشرده شدن فنر می ماند و به محض اینکه حالتی مساعد پیش می آید فنر جهش پیدا می کند. شرایط اخیر کشور بهانه ای برای جهش فنر و صعود قیمت ها شده است.
قیمت ارز قاعده دارد. هر سال میزان تورم داخلی منحی تورم کشور های خارجی به نرخ ارز اضافه می شود. این معادله تعیین کننده نرخ ارز است.
اگر تورم ما در حد تورم کشور های خارجی باشد نرخ ارز ثابت می ماند و اگر تورم مثل امروز 40% باشد و به طور مثال تورم در کشوری که به ایران صادرات دارد 3% باشد. 37% تفاوت تعیین کننده نرخ ارز است. اما با سیاست های غلطی که داریم این 37% افزایش قیمت در دل نرخ ارز می ماند و به یکباره با پیش آمدن شرایطی خاص از انحصار خارج می شود و با صعود نرخ ارز روبرو می شویم. اتفاقاتی مثل به بن بست رسیدن مذاکرات برجام یا ناآرامی های اخیر همان شرایط مطلوب برای جهش فنر فشرده شده و اوج گرفتن نرخ ارز است.
با توجه به اینکه دولت عرضه کننده ارز است آیا می توان در این افزایش نرخ ارز نقشی برای دولت متصور شد؟
کارنامه دولت ها با تورم دیده می شود. همه کشور ها وقتی می خواهند روی کارایی خود قضاوتی داشته باشند به تورم توجه می کنند.
اینکه دولتی چقدر توانسته تورم را ثابت نگه دارد ملاک عملکرد اقتصادی آن دولت است. همینطور افزایش تورم می تواند نشان دهنده ناموفق بودن تیم اقتصادی دولت باشد.
از این رو من فرضیه دست داشتن دولت در افزایش نرخ ارز را قبول ندارم. با بالا رفتن نرخ ارز کالاهای دیگر از این افزایش قیمت تبعیت می کنند و نهایتا تورم انتظاری و تورم واقعی که ناشی از تقاضا و عرضه است در کشور بالا می رود.
دولت کسری بودجه دارد ولی دولت ها این کسری را با افزایش نرخ ارز جبران نمی کنند چون تورم را بالا می برد و هزینه ای دیگر و به مراتب سختتر برای دولت دارد.
راهکار تیم اقتصادی دولت برای بهبود شرایط چیست؟
باید روش خود را درست کنند. چرا باید با وجود تورم بالا قیمت ارز را پایین نگه داشت؟! دولت می خواهد از بالا رفتن قیمت ها جلوگیری کند ولی این روش صحیح نیست. نباید تمام اقتصاد را فدای این هدف کرد.
کمک به مردم راه دارد. چند نرخی بودن قیمت ارز مفسده است. نرخ ارز را باید آزاد کرد و از مابه التفاوت نرخ ارز به مردم کمک کرد.
جلوگیری از افزایش قیمت، زیان ده کردن کارخانجات و نهایتا به صرفه نبودن تولید و تعطیلی صنایع کمکی به مردم نمی کند.
سرکوب قیمت روش صحیحی نیست و نتیجه خوبی برای کشور نداشت. باید قیمت ها را آزاد گذاشت و در کنار آن اقتصاد را درست کرد و تورم را پایین آورد. و تا زمانی که تورم پایین نیامده از طریق کمک های نقدی و کالایی مردم و جامعه را تامین کرد.
عرضه و تقاضا باید متعادل شود ولی دولت هر روز یک بازی برای اقتصاد درست می کند. این بازی ها ما به ازایی دارد که مابه ازای آن همین ناامنی ها در بخش اقتصادی کشور و اعتراض و نارضایتی جامعه است.
ناامنی های اجتماعی در اقتصاد اثر می گذارد. افزایش نرخ ارز محصول به بن بست رسیدن برجام است. هر تصمیمی که گرفته می شود ابتدا اثر روانی دارد. یکی از مشکلات ما تورم انتظاری است. دلال بازی زاییده این شرایط است.
خانه ساختن در هشتگرد برای اقشار ضعیف تهرانی که کمک به مردم نیست! اینکه عرضه را از دست بخش خصوصی بگیریم و به وزیر مسکن و شهرسازی بگوییم برای مردم خانه بساز که طرحی معقول نیست! برنامه های دولت باید با اصول اقتصاد همسو باشد.