به گزارش ستاره صبح آنلاین ایران در کنار گفتگوهای برجام تلاش می‌کند روابط خود در منطقه را حفظ کرده و با کشورهایی مانند عربستان که رقیب منطقه‌ای ایران محسوب می‌شود روابطش را احیا کند.قطع روابط تهران-ریاض مربوط به آتش زدن بخشی از ساختمان سفارت عربستان در تهران در سال 94 بود.در این حمله هم‌زمان کنسولگری عربستان در مشهد هم مورد تعرض قرار گرفت و ازآن‌پس عربستان و چند کشور متحد ریاض با ایران قطع روابط دیپلماتیک کردند و سفارتخانه‌های آن‌ها در تهران تعطیل شد.ظریف وزیر خارجه سابق در طول 8سال تلاش کرد تا روابط ایران و عربستان احیا شود اما ره به‌جایی نبرد.اکنون ماه‌هاست که نخست‌وزیر عراق در حال میانجیگری میان تهران و ریاض است تا روابط این دو کشور به حالت عادی بازگردد.صاحب‌نظران می‌گویند تا زمانی که روابط ایران با غرب را عادی نشود عربستان حاضر نخواهد بود روابطش را با تهران عادی کند.حال باید منتظر ماند تا دور آینده مذاکرات که احتمالاً در سطح وزرای خارجه خواهد بود چه نتیجه‌ای به بار خواهد آورد.حال یک منبع مطلع اعلام کرده که ازسرگیری روابط دیپلماتیک ایران و عربستان در بغداد و با حضور مسئولان دو کشور و همچنین نخست‌وزیر و وزیر خارجه عراق اعلان خواهد شد.در ادامه گزارشی دراین‌ارتباط می‌خوانید:
یک منبع آگاه اعلام کرد که ازسرگیری روابط ایران و عربستان قرار است در بغداد و با حضور مسئولین دو کشور و همچنین مشارکت مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق و فواد حسین، وزیر خارجه این کشور اعلان شود.این منبع تاکید کرد: مباحثاتی که مصطفی الکاظمی در سفر اخیرش به جده و تهران انجام داد منجر به حل بسیار از پرونده های مورد اختلاف شد و این امر می تواند به کاهش تنش‌های موجود در منطقه کمک کند.وی در پاسخ به این سوال که آیا سفر مسئولان سعودی به بغداد قبل از نشست سران در جده انجام خواهد شد گفت که این امر نیازمند هماهنگی و تدارکات میان سه کشور است.بر اساس این گزارش، پیش از این نیز یک منبع دیپلماتیک در ریاض اعلام کرد که قرار است مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق روز گذشته (یکشنبه) به شهر جده عربستان برود و با محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی و دیگر مقامات ارشد این کشور دیدار کند.این منبع در گفت وگو با خبرگزاری آلمان گفت: الکاظمی نتایج سفر اخیر خود به ایران و موضع ایران نسبت به مذاکرات با عربستان که مقدمه ای برای بالا بردن سطح این مذاکرات و حل اختلافات میان دو کشور و در نهایت بازگشت کامل روابط دیپلماتیک میان دو کشور است را با مقامات سعودی در میان خواهد گذاشت.این منبع که خواستار عدم فاش شدن نامش شده است در ادامه تاکید کرد که پاسخ تهران به مطالبات عربستان و در راس آن ها پایان دادن به آن چه دخالت در امور داخلی کشورهای عربی و همچنین پایان دادن به تشکیل نیروهای نیابتی در این کشورها که ثبات و امنیت منطقه را تهدید می‌کند، عنوان شده و همچنین اثبات عملی این امر می تواند روابط درست و سالم و مبتنی بر احترام متقابل که به سود ملت‌های منطقه است را ایجاد کند.همچنین یک منبع دولتی عراقی در گفت‌وگو با روسیا الیوم اعلام کرد که بغداد میزبان نشستی میان دیپلمات های ایرانی و سعودی خواهد بود.این منبع تاکید کرد: پیش از این پنج دور مذاکرات میان تهران و ریاض در بغداد انجام شد که همه آن ها در سطح امنیتی و اطلاعاتی بود، اما دور جدید در سطح دیپلماتیک خواهد بود.با این حال پیداست که مسایل حل‌ناشده‌ای باقی مانده است. ریشه اختلافات کجاست؟ چه شد که دو طرف تصمیم گرفتند آشتی کنند؟ در این مذاکرات چه گذشت؟ گره کار در حال حاضر کجاست و سر‌آخر، چقدر این احتمال وجود دارد که ایران و عربستان روابطشان را از سر بگیرند؟
ریشه اختلافات ایران و عربستان کجاست؟
مشکلات دو کشور در دو سطح قابل بررسی است: مسایل بنیادین و اختلافات مرتبط با تحولات روز.در سطح بنیادین، ایران و عربستان راه آسانی برای حل مشکلاتشان ندارند. نخستین و مهمترین این اختلافات، رقابت منطقه‌ای دو کشور و تلاش برای مسلط شدن بر خاورمیانه است.این سطح از رقابت تهران و ریاض حتی قبل از انقلاب اسلامی و تاسیس نظام شیعه‌گرای انقلابی در ایران هم به اختلافات دو کشور دامن می‌زد.بعد از انقلاب، اما، در سطح مسایل بنیادین، موضوعات کلیدی مثل ادعای رهبری جهان اسلام، رقابت شیعه و سنی و تنش ایدئولوژیک "جمهوری اسلامی" با باقی نظام‌های سیاسی از جمله "پادشاهی وهابی‌گرای عربستان"، ایران و عربستان را به دو قطب مخالف هم تبدیل کرد.اختلافاتی که از این مسایل ریشه می‌گیرند، اساسا در مذاکرات اخیر مطرح نیستند و راه‌حل‌های آن‌ها هم بسیار پیچیده‌تر از بازگشایی سفارتخانه‌هاست.اما در سطح مسایل روز، اختلافات دو کشور به رویارویی‌شان در کشورهایی مثل یمن و لبنان محدود می‌شود. در این کشورها، هم ایران و هم ریاض رودروی هم هستند.به نظر می رسد هر دو کشودر در سراسر خاورمیانه به دنبال افزایش نفوذ و قدرت هستند.
چگونه و چرا مذاکرات ایران و عربستان آغاز شد؟
از فردای روزی که عربستان در سال ۲۰۱۶ به دلیل حمله به سفارتخانه‌اش در تهران و کنسولگری‌اش در مشهد، روابطش را با ایران قطع کرد، تلاش‌هایی برای میانجیگری آغاز شد.پاکستان مهمترین کشوری بود که به دنبال حل‌وفصل مساله بود؛ کشوری که علاوه بر جمعیتی بزرگ از شیعیان و مرزی ۸۳۰ کیلومتری با ایران، روابط بسیار نزدیک و استراتژیک با عربستان دارد.اما پاکستان نه تنها در میانجیگری موفق نبود، بلکه زیر سایه سیاست "فشار حداکثری" دولت وقت آمریکا و روابط ترامپ و عربستان، روابط دو کشور تیره‌تر هم شد.به همین دلیل، عراق هم که از سال ۲۰۱۹ فعالانه سعی می‌کرد میان دو کشور مذاکراتی برگزار شود، تا آوریل سال ۲۰۲۱ به موفقیتی نرسید.این موفقیت هم وقتی به دست آمد که به گفته رسانه‌های عربی، محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، از میزان و شکل حمایت آمریکا در برابر ایران نا امید شد.بدین ترتیب، حتی قبل از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و شکست دونالد ترامپ، نخستین علائم تنش‌زدایی از طرف ریاض به تهران ارسال شد. در نهایت، با ورود جو بایدن به کاخ سفید، مذاکرات ایران و عربستان هم شروع شد.برای عربستان، این مذاکرات بخشی از یک تغییر مسیر بزرگ‌تری بود که از ژانویه ۲۰۲۱ آغاز شده بود؛ مسیری که در آن ابتدا ریاض و دوحه آشتی کردند و آرام آرام روابط این کشور با ترکیه هم بهبود پیدا کرد.