ستاره صبح آنلاین- قطع برق که از هفته‌های گذشته آغاز شد به دلیل محدود بودن زمان خاموشی اثر جزی بر زندگی مردم و کسب‌وکارها داشت، اما قطع برق از هفته گذشته شدت گرفت و علاوه بر لطمه بر بنگاه‌های تولیدی و فضاهای کسب‌وکار، خانوارها را نیز متضرر کرد. اکنون خاموشی از 2 تا 8 ساعت در شبانه‌روز اختلال در زندگی، کسب‌وکار، صنایع و تولید کشور به وجود آورده است. دراین‌باره رئیس گروه صنایع اتاق بازرگانی ایران از قطع برق بدون اطلاع و برنامه‌ریزی قبلی صنایع انتقاد کرد و گفت: شکایات و خسارات متعددی از قطع برق به صنایع کشور واصل‌شده است. از سوی دیگر سخنگوی صنعت برق خبر داد که با توجه به افزایش دما قطعی برق در روزهای آینده بیشتر خواهد شد. کشور به دلیل تحریم‌ها قادر به واردات تجهیزات زیرساخت‌های صنعت برق که بتواند تولید برق را افزایش دهد نیست، همچنین نبود منابع ارزی باعث شده تا انرژی تجدید پذیر امکان رشد نداشته باشد. آنچه امروز نگران‌کننده است این است که قطعی برق بیمارستان‌ها برای سلامت بیماران خطرناک است. سو مدیریت تحریم‌ها و عدم تصویب لوایح اف ای تی اف ناتوانی در تولید برق را ایجاد کرده است.
نبود اینترنت با قطع برق
وزیر ارتباطات اطلاعات شب گذشته و پس از این‌که کاربران توئیتر بارها درباره قطعی اینترنت از او سؤال پرسیدند از مردم عذرخواهی کرد. «محمدجواد آذری جهرمی» گفت: دکل‌های مخابراتی پس از قطعی برق و خالی شدن شارژ باطری‌ها، نیازمند اتصال هشت‌ساعته به شارژر هستند تا به‌طور کامل شارژ شوند. متأسفانه در برخی نواحی، هشت ساعت برق مستمر شهری در دسترس نیست و همین مسئله باعث به وجود آمدن اختلال می‌شود. وی بابیان این‌که «فرکانس مثل ترازوی شبکه برق می‌مونه»، توضیح داد: «وقتی مصرف از تولید پیشی گرفت؛ فرکانس افت می‌کند و وقتی تولید از مصرف بیشتر شود، باعث افزایش فرکانس می‌شود. مغز شبکه برق، وظیفه تثبیت فرکانس را بر عهده دارد و وقتی مانند این روزها مصرف بیش از تولید شود، به اجبار بار شبکه را کم می‌کند.»پرسش اصلی کاربران شبکه‌های اجتماعی این است چرا در سال ۲۰۲۱ باید مصرف برق در ایران از تولید پیشی بگیرد. این رخداد دلایل متعددی دارد. دلیل نخست این است که امسال به دلیل شرایط جوی و گرمای بی‌سابقه در جهان، مصرف برق بیش از میزان پیش‌بینی‌شده، رشد داشته است. سرمایه‌گذاری در ایجاد نیروگاه‌های جدید مطابق پیش‌بینی‌ها نبوده، دلیل عمده هم کمبود منابع است.
دلایل کمبود منابع
آذری جهرمی درباره دلایلی که به کمبود منابع منجر شده است، افزود: اولین دلیل تحریم‌هایی است که مانند مانع بزرگی بر سر راه جذب سرمایه‌گذاری خارجی قرار می‌گیرد. مسئله بعدی مربوط به صنعت برق است که به دلیل تعرفه‌های دستوری، اقتصاد خود ایستایی ندارد و وابسته به منابع دولتی است.وی تأکید کرد: در کنار تمام این‌ها باید به کاهش بارش هم اشاره کرد، نیروگاه‌های برق آبی به دلیل حفظ منابع آبی با حداکثر ظرفیت خود در مدار نیستند. البته مسئله برنامه تعمیرات نیروگاه‌ها و از مدار خارج بودن برخی از نیروگاه‌ها هم مسئله‌ای طبیعی است و آنها عملاً توان جبران کمبود تولید نیروگاه‌های برق آبی را ندارند.جهرمی در ادامه پاسخ به کاربران به مورد دیگری نیز اشاره کرد و با تأکید بر این‌که حذف یارانه‌های پنهان، حذف قیمت‌های دستوری و ایجاد یک اقتصاد رقابتی، ضروری و نیازمند یک جراحی بزرگ در ساختار اقتصاد، سیاست و برنامه‌ریزی کشور است، تصریح کرد: از نظر من قطعی‌های این روزها، ارتباط گسترده‌ای با استخراج رمز ارز ندارد. هرچند مزارع استخراج رمز ارز چه قانونی و چه غیرقانونی در این روزها حتما باید خاموش شوند.بنا بر آماری که وزیر ارتباطات از دکل‌های مخابراتی در سطح کشور ارائه کرد، اکنون هفت هزار دکل مخابراتی تنها در شهر تهران قرار دارد: روشن کردن هفت هزار دیزل، جدا از عملیات نگهداری بسیار دشوار و پرهزینه، منبع آلودگی بزرگی برای تهران محسوب می‌شود. به همین دلیل، دیزل ژنراتور به تعداد محدود و تنها در سایت‌های مادر نصب‌شده است.
خاموشی گسترده در راه است
سخنگوی صنعت برق گفت: نیروگاه‌های کشور توان تولید بیش از ۵۵ هزار مگاوات را ندارند هم‌اکنون شاهد فاصله ۱۱ هزار مگاواتی تولید و مصرف برق هستیم که این میزان فاصله تولید و مصرف را باید با فعالیت‌ها و برنامه‌های جابجایی بار صنایع و مشترکان عمده پرکنیم یا اگر امکان‌پذیر نباشد، ناچار از اعمال خاموشی خواهیم شد. مصطفی رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق بابیان این‌که سه روز بسیار گرم را پیش روداریم به صداوسیما گفت: روز گذشته نیاز مصرف به ۶۵ هزار و ۹۰۰ مگاوات رسید که تاکنون در صنعت برق سابقه نداشته است، اما با توجه به گرمای پیش رو، احتمال این‌که این میزان حتی از ۶۶ هزار مگاوات نیز فراتر رود، وجود دارد.رجبی مشهدی در خصوص دلایل خاموشی‌های خارج از برنامه شب گذشته نیز افزود: به منظور حفظ پایداری شبکه، رله‌های فرکانسی بکار گرفته‌شده است و هنگامی‌که تراز تولید و مصرف از حد استاندارد فراتر رود و امکان کنترل مصرف وجود نداشته باشد، این رله‌ها به صورت خودکار بکار افتاده و برق تعدادی از مشترکان را قطع می‌کنند.سخنگوی صنعت برق با عذرخواهی از مشترکان به دلیل بروز این‌گونه خاموشی‌های خارج از برنامه، تصریح کرد: در صورتی که رله‌های فرکانسی به درستی عمل نکنند، شاهد خاموشی گسترده‌ای در کشور خواهیم بود و به همین دلیل به این رله‌ها جهت حفظ پایداری شبکه برق کل کشور نیازمندیم.
تعطیلی نیروگاه
وی با اشاره به این‌که در روزهای گذشته نیز تعدادی از واحد‌های نیروگاهی در مجموع به ظرفیت ۲ هزار مگاوات از مدار تولید خارج شد، گفت: هم‌اکنون همه تأسیسات ماتحت فشار شدیدی قرار دارند بنابراین در این شرایط حفظ پایداری شبکه سراسر نیازمند همکاری و کاهش مصرف همه مشترکان است.رجبی مشهدی بابیان این‌که سال گذشته پیک مصرف برق ۵۸ هزار و ۲۵۳ مگاوات بود، افزود: کمبود بیش از ۱۰ هزار مگاواتی برق باصرفه جویی و مدیریت بار قابل جبران است، اما ساخت نیروگاه امری زمان‌بر است که حتی با فرض داشتن زمان مناسب، ۲۰۰ هزار میلیارد تومان سرمایه برای ساخت این میزان نیروگاه نیاز خواهیم داشت.
افزایش مصرف برق
وی رشد متعارف مصرف برق را ۴ تا ۵ درصد عنوان کرد و گفت: این در حالی است که امسال شاهد حداقل ۱۴ درصد افزایش مصرف هستیم که پاسخگویی آن به راحتی مقدور نیست.رجبی مشهدی از مهم‌ترین دلایل این میزان افزایش مصرف را ناهنجاری دمایی توصیف کرد و افزود: در این شرایط شاهد افزایش یک‌باره و شدید دما در همه نقاط کشور هستیم که باعث افزایش استفاده از وسایل سرمایشی در کنار استفاده از سایر وسایل برقی می‌شود.
کشف ۳۵۰۰ هزار مرکز غیرمجاز رمز ارز
وی افزایش مصرف برق بخش صنعتی و کشاورزی و اضافه شدن یک‌میلیون مشترک جدید به شبکه برق را از دیگر دلایل بالا رفتن مصرف برق عنوان کرد و گفت: این در حالی است که امسال شاهد پدیده‌ای به نام استخراج رمز ارز هم هستیم که به دو بخش غیرمجاز و مجاز تقسیم‌بندی می‌شوند.رجبی مشهدی ادامه داد: مراکز مجاز که بر اساس دستور رئیس‌جمهور تا پایان شهریور تعطیل هستند، اما مراکز غیرمجاز اگرچه تاکنون بیش از ۳۵۰۰ هزار مرکز کشف‌شده‌اند، اما همچنان نیازمند افزایش مبارزه و جمع‌آوری و شناسایی این مراکز غیرمجاز هستیم. بر اساس مصوبات دولت، صنایع موظف به کاهش ۵۰ درصدی مصارف از سال ۱۳ تا ۲۱ هستند.
طریقه کاهش مصرف برق
رجبی مشهدی همچنین تأثیر راهکار‌های مدیریت مصرف را در جلوگیری از بروز خاموشی بسیار مهم آنی عنوان کرد و گفت: در صورتی که مشترکان از سایه بان برای کولر‌های آبی استفاده و از دور کند این نوع کولر‌ها بهره بگیرند، شاهد کاهش ۲ هزار مگاواتی مصرف برق خواهیم بود. اگر دمای کولر‌های گازی در کشور به جای ۱۸ روی ۲۵ درجه تنظیم شود، شاهد کاهش ۵ هزار مگاواتی مصرف برق خواهیم بود. با هر یک درجه افزایش درجه ترموستات کولرگازی، ۳ درصد از مصرف برق این نوع کولر‌ها کم می‌شود.
شکایات متعدد از خسارات قطعی برق
رئیس گروه صنایع اتاق بازرگانی ایران اظهار داشت: میزان قطعی برق متغیر است در بعضی استان‌ها تا 3 یا 4 ساعت قطعی برق وجود دارد. صنعت تولید در صورت قطعی برق در میان کار خسارات جبران‌ناپذیر وارد می‌شود.
ابوالفضل روغنی در گفت‌وگو با ایلنا در مورد تأثیر قطعی برق بر صنایع کشور اظهار کرد: قطعی برق به دلیل بی‌توجهی و بی‌برنامگی در وزارت نیرو است. متأسفانه زمانی که باید برای تأمین برق کشور در این شرایط برنامه‌ریزی می‌کردیم، به این موضوع توجه کافی نشد و بهانه‌های مختلف در این مورد مطرح می‌شود. در حال حاضر مردم دچار مشکل هستند و صنعت آسیب سنگینی می‌بیند.
وی افزود: در قانون حمایت از تولید به صراحت آمده که هرگونه قطعی برق در این حوزه باید با هماهنگی صنایع انجام شود اما وزارت نیرو به این وظیفه خود عمل نمی‌کند و قطعی برق را پیش از همه به صنعت کشور تحمیل می‌کند که بخش مولد است و باید بتواند کارگران خود را تأمین کند. قطعی برق آن‌قدر شدت پیداکرده که شکایات متعددی از خسارات وارده به صنعت داریم.وی تصریح کرد: واقعیت این است که توان تأمین برق وجود ندارد. مشکل قطعی برق یک مشکل زیربنایی است که می‌تواند آسیب جدی به صنعت برسانند.
وی در پاسخ به سؤالی در مورد گستردگی قطعی برق در صنایع گفت: میزان قطعی برق متغیر است در بعضی استان‌ها تا 3 یا 4 ساعت قطعی برق وجود دارد. صنعت تولید پیوسته دارد که در صورت قطعی برق در میان کار خسارات جبران‌ناپذیر وارد می‌شود. قطعی برق در بعضی استان‌ها به 6 ساعت نیز رسیده است به خصوص در خوزستان که مشکل پرباری از ساعت 12 ظهر تا 6 عصر ادامه دارد.
وی همچنین اضافه کرد: وزارت نیرو در تأمین برق مشکل دارد چراکه نتوانسته ظرفیت تولید جدید ایجاد کند. برق صنایع را قطع کرده و به مردم می‌دهند تا نارضایتی عمومی به وجود نیاید. صادرات برق به عراق ادامه دارد اما نمی‌توانند آن را قطع کنند چراکه تعهد دارند. موضوع اساسی دیگر ماینرها هستند که گرچه فعالیت آنها ممنوع اعلام‌شده اما به نظر می‌رسد ماینرهای غیرمجاز مشغول به فعالیت هستند.