ستاره صبح-
دکتر علی بیگدلی، تحلیلگر روابط بین‌الملل و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با ستاره صبح با اشاره به چندراه پیش روی ایران برای بازپس‌گیری پول‌های بلوکه‌شده در کشورهای خارجی گفت: «چندراه پیش روی ایران وجود دارد؛ یکی اینکه ایرانی‌ها پول نقد بگیرند، یعنی کشورهای خارجی اندوخته‌های ما را به‌صورت نقدی پرداخت کنند. این موضوع نیاز به موافقت رسمی آمریکا و ایجاد کانال‌های مالی دارد. در این زمینه یکی از پیشنهاد‌های آمریکایی‌ها این بود که هر کشور برای خودش یک کانال مالی مشخص باز کند و پول‌هایش را در اختیار ایران بگذارد. البته با این کار موافقت نشد و هنوز هم آمریکایی‌ها کاری در این زمینه نکرده‌اند. مسئله دوم عبارت از این بود که ما از کشورهایی مانند کره جنوبی، ژاپن و... که طلب داریم، بتوانیم واکسن یا دیگر کالاها و اقلام دارویی را خریداری کنیم که این احتیاج به کانال بانکی ندارد که مطالبات ما را به‌صورت واکسن برگردانند. در این مورد آمریکایی‌ها یعنی وزارت خارجه و وزارت خزانه‌داری ایالات‌متحده موافقت خود را اعلام کرده‌اند، ولی هنوز کاری صورت نگرفته است. البته این احتمال وجود دارد که برای اولین بار این داروها از طریق کره جنوبی وارد ایران شوند. مقامات وزارت بهداشت ایران هم هنوز به این موضوع نپرداخته‌اند و پاسخ مثبتی نداده‌اند. بنابراین به این دو شکل قرار است مطالبات ما تأمین شود؛ درحالی‌که از بسیاری از کشورها، حتی عراق که نزدیک‌ترین متحد ایران است، صحبت‌هایی بر سر این بود که مطالبات ایران به‌صورت کالاهای مصرفی پرداخت شود که این موضوع هم برای ایران زیان‌آور است و سود آن‌چنانی برای ایران ندارد. ولی به‌هرحال این هم راهی است که پیش روی ایران وجود دارد.»
تاثیر نپذیرفتن لوایح اف‌ای‌تی‌اف
این کارشناس برجسته روابط خارجی در ادامه خاطرنشان کرد: «ایران مقداری این کار را متوقف کرده که شبکه سوئیفت به سمت ایران باز شود. باز شدن شبکه سوئیفت هم احتیاج به این دارد که ایران لوایح مربوط به سازوکار مالی اف‌ای‌تی‌اف را بپذیرد که این هم بنابر اظهارنظر مجمع تشخیص مصلحت نظام، به بعد از نوروز 1400 موکول شد. به همین دلیل ایران هنوز نتوانسته است مطالبات خود را دریافت کند.» بیگدلی درپاسخ به این سؤال خبرنگار ستاره صبح که نپذیرفتن لوایح اف‌ای‌تی‌اف از سوی ایران تا چه میزان در عدم توفیق درخصوص بازپس‌گیری پول‌های بلوکه‌شده مؤثر بوده است، افزود: «قطعاً تأثیرگذار بوده است. همان‌گونه که اشاره کردم، اگر ایران لوایح اف‌ای‌تی‌اف را نپذیرد، حتی به فرض برداشته شدن همه تحریم‌های آمریکا، نمی‌توانیم پول‌های بلوکه‌شده خود در سایر کشورها را دریافت کنیم. درواقع باید یک شبکه مالی باز شود تا این پول‌ها به ایران منتقل شود، اما ازآنجایی‌که شبکه مالی سوییفت به‌سوی ایران بسته‌شده است، این امکان وجود ندارد. سوییفت (جامعه جهانی ارتباطات مالی بین‌بانکی) یک موسسه دولتی نیست، بلکه یک انجمن تعاونی غیرانتفاعی است که هدف از آن جایگزینی روش‌های ارتباطی غیراستاندارد کاغذی یا از طریق تلکس در سطح بین‌المللی با یک روش استانداردشده جهانی بوده است. درواقع مبادلات مالی دلاری دنیا از طریق سوییفت انجام می‌شود تا در مدیریت کلان آن بدانند که دلار در کدام نقطه از دنیا متمرکزشده و چه میزان دلار در یک کشور وجود دارد. البته اگر بحث پول‌شویی به میان آید، موضوع جداگانه‌ای است که در حوزه اختیارات سوییفت نیست. ولی ازآنجایی‌که ایران لوایح اف‌ای‌تی‌اف را نپذیرفته است، تا زمانی که این اتفاق نیفتد، امکان نقل‌وانتقال مالی میسر نیست، زیرا شبکه مالی و بانکی به‌سوی ایران بازنخواهد شد.»
بسته پیشنهادی برجامی ظریف
بیگدلی در پایان به موضوع احیای برجام نیز پرداخت و با اشاره به اینکه ایران بیشتر از آمریکا نیازمند احیای برجام و لغو تحریم‌ها است، تصریح کرد: «ایران باید شرایط کنونی را به‌درستی مدیریت کند و اجازه ندهد که خواسته یا ناخواسته به نفع مخالفان برجام باشد؛ چراکه در این صورت یا مذاکرات وارد مباحث فرعی شده و یا آنکه ایران نزد اذهان عمومی متهم به خروج از برجام می‌شود. طبق مواضعی که وزارت امور خارجه در قبال برجام و آمریکا و سایر اعضای اروپایی برجام اتخاذ کرده به نظر می‌رسد که ایران هنوز امیدوار است که بتواند خواسته خودش را یعنی موافقت آمریکا با لغو تحریم‌ها قبل از ورود به مذاکرات را عملیاتی کند. البته این مسئله بستگی به آن دارد که بدانیم در پشت‌صحنه چه مذاکراتی انجام‌شده و طرفین چگونه بر سر نحوه ورود به موضوع برجام و انجام مذاکرات دوجانبه یا چندجانبه به توافق رسیده‌اند. بسته پیشنهادی اخیر آقای ظریف می‌تواند اتفاقی مهم و نقطه عطفی در موضوع برجام باشد مشروط بر اینکه ایران در این موضوع امکان رایزنی و چانه‌زنی را برای خود و طرف‌های مقابل به نحوی در نظر گرفته باشد که موضوع وارد مباحث فرعی نشود.»