ستاره صبح-
قاسم محبعلی، مدیرکل پیشین خاورمیانه وزارت امور خارجه در گفتوگو با ستاره صبح درخصوص رد پیشنهاد اروپا مبنی بر مذاکره با آمریکا از سوی ایران، گفت: «این موضوع ادامه همان بحث معروف مرغ و تخممرغ است که کدامیک اول به وجود آمده است. آمریکاییها میگویند ایران باید اول به انجام تعهداتش بازگردد، ایران هم میگوید اول آمریکا باید تحریمها را بردارد و به برجام برگردد تا ما تعهداتمان را انجام دهیم. طرف آمریکایی یعنی بایدن و حزب دموکرات از ابتدا یا بهعبارتدیگر چند ماه قبل از انتخابات، مرتباً گفته بودند که اگر ایران به تعهداتش عمل کند، ما هم به برجام برمیگردیم. راهحلی که وجود داشت این بود که دو طرف مذاکره کنند و واسطهای مانند اتحادیه اروپا این نقش را بر عهده بگیرد و زمینه مذاکره را فراهم آورد. اگر دو طرف در یکزمان تعریفشده موردتوافق، یا بهصورت گامبهگام به تعهدات خود برگردند.»
دلیل نگرانی ایران
این تحلیلگر برجسته روابط بینالملل در ادامه خاطرنشان کرد: «به نظر میرسد که ایران نگران آن است که شورای حکام قطعنامهای را صادر کند، با توجه به گزارشی که رافائل گروسی نسبت به دو مسئله، یکی کنار گذاشتن پروتکل الحاقی از سوی ایران و دیگری اتهام پیدا شدن اورانیوم غنیشده در دو سایت بازدید نشدهای که آنها قبلاً خواستار بازدید آن شده بودند. با فشار آمریکا ممکن است شورای حکام قطعنامهای را علیه ایران صادر کند و پرونده ایران را به شورای امنیت بفرستد. شاید نگرانی دولت جمهوری اسلامی ایران، وزارت امور خارجه و شخص محمدجواد ظریف این بوده باشد که اگر الآن هم مذاکره کنند و هم قطعنامه شورای حکام به شورای امنیت ارجاع شود، مشکل داخلی پیدا خواهند کرد و صبر کردهاند و به عبارتی این موضوع را گرو گرفتهاند تا ببینند آمریکاییها در شورای حکام از صدور قطعنامه علیه ایران صرفنظر خواهند کرد یا خیر.»
موضع آمریکاییها
محبعلی همچنین در پاسخ به این سؤال که آیا ممکن است طرف مقابل بازهم پیشنهاد مذاکره ارائه کند یا خیر، تصریح کرد: «آمریکاییها موضعشان کاملاً روشن است و چه جو بایدن و چه آنتونی بلینکن، نگفتهاند که ما قطعاً به برجام برمیگردیم؛ بلکه گفتهاند که ما به میز مذاکره برمیگردیم و اگر ایران به تعهداتش عمل کند، ماهم به برجام برمیگردیم. بازهم قطعی نگفتهاند که ما تحریمها را برمیداریم. بنابراین به نظر من موضع آمریکا کاملاً روشن است. آنها توپ را در زمین ایران انداختهاند تا ایران واکنش منفی نشان دهد و هرچه ایران واکنش منفی بیشتری نشان دهد، طرفهای بینالمللی به سمت سیاست آمریکا میل میکنند. البته اروپاییها که به دولت بایدن نزدیک شدهاند و سایر طرفها نیز به همان سمت خواهند رفت. یعنی درواقع دولت بایدن با یک زیرکی خاص، آثار انزوای آمریکا در اثر رفتار غیرعاقلانه و غیرقانونی ترامپ مبنی بر خروج از برجام که آمریکا را دچار مشکل کرده بود، دارد با این شیوه که میگوید ما آماده مذاکره هستیم، و ایران ناچار است که این پیشنهاد را بپذیرد و یا عقبنشینی کند، و هرچه ایران عقبنشینی کند، آمریکا را تقویت میکند و این موضوع خواست مخالفان برجام در داخل آمریکا و منطقه نیز هست و دولت بایدن از این طریق، آنان را به سمت خود جلب میکند.»