ستاره صبح-
وزارت امور خارجه ایران در واکنش به اظهارات امانوئل مکرون اعلام کرد که برجام قابل‌مذاکره نیست. مکرون مدعی شده بود که مذاکرات هسته‌ای آینده با ایران سخت‌گیرانه خواهد بود و متحدان غرب در منطقه، ازجمله عربستان باید در آن سهیم باشند. سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز شنبه ۱۱ بهمن، رئیس‌جمهوری فرانسه را «به خویشتن‌داری و پرهیز از مواضع شتاب‌زده و نسنجیده» دعوت کرد. سخنان سعید خطیب‌زاده واکنشی به اظهارات امانوئل مکرون در رابطه با مذاکرات احتمالی هسته‌ای آینده با ایران بود. گفتنی است شبکه العربیه وابسته به عربستان سعودی روز جمعه به نقل از مکرون گزارش داد که مذاکرات آتی قدرت‌های جهانی با ایران درباره توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ بسیار «سخت» خواهد بود. خطیب‌زاده گفت: «برجام یک توافق چندجانبه بین‌المللی است که توسط قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت تأیید و تثبیت‌شده و به‌هیچ‌وجه قابل‌مذاکره مجدد نبوده و طرف‌های آن‌هم مشخص و غیرقابل تغییر هستند.» به گزارش دویچه وله، مکرون در مصاحبه با العربیه علاوه بر این ادعا کرد که حذف سایر کشورهای منطقه در مذاکراتی که به توافق انجامید، «اشتباه» بوده است. او مدعی شد که در مذاکرات هسته‌ای جدید با جمهوری اسلامی باید کشورهای منطقه به‌ویژه عربستان سعودی حضورداشته باشند. خطیب‌زاده تأکید کرد، برجام یک توافق بین‌المللی است که «به‌هیچ‌وجه قابل‌مذاکره مجدد نبوده و طرف‌های آن‌هم مشخص و غیرقابل تغییر هستند». سخنگوی دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران به‌طور تلویحی گفت، دولت فرانسه «نگران فروش تسلیحاتی هنگفت خود به کشورهای عرب حوزه خلیج‌فارس» است. سعید خطیب‌زاده همچنین از دولت آمریکا خواست، به برجام بازگردد و «تمامی تحریم‌های برجامی و غیربرجامی که در دوره رئیس‌جمهور پیشین آن کشور وضع‌شده‌اند را رفع کند».
تمایل به احیای برجام
فریدون مجلسی، دیپلمات پیشین و تحلیلگر روابط بین‌الملل در گفت‌وگو با ستاره صبح گفت: «به عقیده من جمهوری اسلامی ایران عدم تمایل خود به احیای برجام را پیشاپیش ورود بایدن به کاخ سفید با اقدامات خود اعلام کرده است؛ این اقدامات شامل برخی سختگیری‌های بیشتر درباره اعلام غنی‌سازی 20 درصدی اورانیوم بوده و همچنین قانونی که مجلس شورای اسلامی به تصویب رسانده و دو ماه مهلت داده تا تحریم‌ها برداشته شود، در غیر این صورت دولت موظف به خروج از برجام است. درحالی‌که اطلاع دارند و می‌دانند که قدرت‌های مقابل تن به این‌گونه اولتیماتوم‌ها نمی‌دهند و این یک روند عادی جهانی است که صبر می‌کنند تا ببینند جمهوری اسلامی ایران به تهدید خود عمل می‌کند یا خیر. اگر عمل نکند، ایران در موضع ضعف قرار می‌گیرد و دولت هم خود را مطیع و مجری قانون دانسته است؛ بنابراین به نظر من تا پایان مهلت ماه فوریه که ایران خارج می‌شود، هیچ اقدامی از سوی طرف مقابل صورت نخواهد گرفت؛ به‌جز همین اعتراض‌ها و بیانات رئیس‌جمهور فرانسه، و بعدازآن تاریخ اگر جمهوری اسلامی ایران اعلام کند از برجام خارج می‌شویم، در آن صورت موضوع برجام منتفی است و خودبه‌خود و با حمایت کشورهای اروپایی، چین و روسیه، مکانیسم ماشه با اعلام خود ایران فعال خواهد شد و درنتیجه ایران مشمول همان شش قطعنامه احمدی‌نژادی می‌کند که کشورمان را تهدید علیه صلح و امنیت بین‌المللی معرفی می‌کند. آن‌هم به دلیل انحراف‌هایی که از پروژه اتمی در آن زمان بود که با برجام از طرح آن خودداری کرده بودند. البته ممکن است ایران به چنان قدرتی دست‌یافته که می‌تواند با علنی کردن آن به نحوی، بازدارندگی را به حدی بالا ببرد که از واکنش کشورهای غربی جلوگیری شود.»
پیشگیری از تنش‌ها
این تحلیلگر برجسته در ادامه گفت‌وگوی خود با ستاره صبح در پاسخ به این سؤال که آیا عقلایی در کشورهای عضو برجام وجود دارند که خواهان پیشگیری از تنش‌ها باشند یا خیر، عنوان کرد: «زمانی ایران ازلحاظ استراتژیک و ژئوپلیتیک اهمیتی داشت؛ کشور بزرگ تولیدکننده نفت بود، دومین قدرت اوپک بود، یک قدرت اقتصادی معتبر داشت، و... . در حال حاضر این موقعیت تا حدی لطمه دیده است. در شرایطی که صورت گرفت، نیاز به نفت ایران در عرصه بین‌المللی کاهش‌یافته است، برخلاف تصورات احمدی‌نژاد که معتقد بود بدون نفت ایران، نفت جهانی به بشکه‌ای 200 دلار می‌رسد. اتفاقاً بالا رفتن قیمت نفت یک برنامه از پیش تعیین‌شده آمریکایی بود که نفت شل را به بازار بیاورد و تبدیل به بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت در جهان شود. ضمن آن‌که از منظر مسیر عبور و مرور هوایی و زمینی و غیره در معبر اروپا به آسیا و جاده ابریشم و... نیز با کنار گذاشتن ایران همراه بوده است. از طرفی بازار ایران عملاً در اختیار چین قرارگرفته و آن‌ها به هر قیمتی که می‌خواهند می‌خرند و می‌فروشند، آن‌هم با ارز یوآن. درنتیجه بازارهای ایران هم دیگر جذابیت سابق را برای اروپایی‌ها ندارد و درنتیجه انگیزه چندانی برای منافع متقابل در کشورهای غربی باقی نمانده که بخواهند دلسوزی کنند و خواهان خروج ایران از این بحران باشند. تنها چیزی که برای آن‌ها مهم است این است که مبادا جنگ و درگیری دیگری در منطقه صورت گیرد و موج‌های مهاجرین و بی‌خانمان‌ها را از منطقه خاورمیانه به‌سوی اروپا گسیل دهد. البته امیدواریم چنین وضعیتی پیش نیاید و عقلانیتی در ایران و کشورهای غربی مانع از اقداماتی شود که ایران را در برابر جهان قرار دهد.»