ستاره صبح-زمانی که جو بایدن به‌عنوان چهل و چهارمین رئیس‌جمهور ایالات‌متحده در این هفته شروع بکار نماید، یک سلسله موضوعات فوری پیش رو برای حل‌وفصل خواهد داشت؛ اما ایجاد روابط با ایران که شامل لغو تحریم‌های صادرات نفت این کشور است احتمالاً در اولویت‌های نخستین وی نخواهد بود. رئیس‌جمهور منتخب قصد خود را برای بازگشت ایالات‌متحده به ابتکار عمل‌های بین‌المللی مانند توافق‌نامه آب‌وهوای پاریس و برجام یا توافق هسته‌ای ایران پنهان نکرده است. بر اساس مطالب منعکس در وب‌سایت وی، بایدن در همان روز نخست ریاست جمهوری، کار خود را شروع خواهد کرد؛ اما طرح نزدیک شدن به ایران که لغو تحریم‌های صادرات نفت ایران را در پی خواهد داشت، در لیست اولویت‌های او قرار ندارد و قطعاً زمان بیشتری خواهد برد. در هنگام مذاکره در سال 2015 مخالفت شدیدی با توافق هسته‌ای ایران در ایالات‌متحده، از جانب جمهوری خواهان و دموکرات‌ها وجود داشت، مخالفتی که مانع تصویب آن در سنا شد و همچنان از خود سرسختی نشان می‌دهد و اکنون ایالات‌متحده و ایران در شرایطی به برجام بازگشت می‌نمایند که هر دو شرایط این معامله را نقض کرده‌اند. ایالات‌متحده از طریق اعمال بسیاری از تحریم‌ها و ایران با افزایش غنی‌سازی اورانیوم به چیزی حدود بیست درصد یا بیش‌ازحد تعیین‌شده توسط معاهده 1+5. ساده‌ترین راه بازگشت این خواهد بود که هر دو طرف قبل از آنکه به دنبال رفع سایر نگرانی‌ها باشند، مانند چهار سال پیش با گام‌های بلند به معامله برگردند. اگر ایالات‌متحده، کاهش تحریم‌ها را منوط به پایان حمایت ایران از حزب‌الله، حماس و حوثی‌های یمن کند، نمی‌توان انتظار داشت که این دو هرگز بتوانند به اختلافات خود پایان دهند.
تولید نفت ایران با لغو تحریم‌ها
در سال 2016 به‌سرعت بهبود یافت
در صورت لغو تحریم‌های صادرات نفت ایران، جمهوری اسلامی می‌تواند سطح تولید قبلی خود یعنی نزدیک به 4 میلیون بشکه در روز را نسبتاً سریع از سر بگیرد؛ اما روی این موضوع که ممکن است رفع تحریم‌ها به‌زودی اتفاق بیفتد، حساب باز نکنید. پارلمان تندرو ایران نیز توافق هسته‌ای را دوست ندارد. این پارلمان ماه گذشته رأی به پایان دادن بازرسی‌های بین‌المللی از سایت‌های اتمی کشور در صورت عدم لغو تحریم‌های اساسی ایالات‌متحده در بخش‌های نفت و بانک خود داد. ... دولت بعدی ایران ممکن است مذاکرات را سخت د کند. ازاین‌رو بعید است که مذاکرات جدی تا نیمه دوم سال 2021 شروع شود. تحریم‌های ایالات‌متحده خریداران نفت خام ایران را پراکنده کرد. به نظر می‌رسد چین مشتاق است واردات نفت خام ایران را افزایش دهد تا حجم ازدست‌رفته درنتیجه کاهش تولید ناگهانی 1 میلیون بشکه در روز عربستان سعودی (هرچند موقت) را جبران کند؛ اما حجم قابل‌توجهی از نفت ایران که در ماه‌های اخیر به چین ارسال‌شده بود هنوز در انبارهای آن کشور موجود و فروخته نشده است.
17 ژانویه 2021- تارنمای بلومبرگ
برگردان علی‌اصغر شهدی
Asghar.shahdi@gmail.com