جنگل فندقلو در شمال غربی ایران، ذخیرهگاه طبیعی باشکوهی است که بیش از 16000 هکتار زمین دارد و بیش از چهار هزار هکتار آن پوشیده از جنگلهای سرسبز و مملو از درختان فندق است. این جنگل امتداد جنگلهای هیرکانی در ایران می باشد که زیستگاه گیاهان و جانوران متمایز از جمله گوزن قرمز کمیاب ایرانی است. متأسفانه، این زیستگاه طبیعی در معرض تهدید قاچاقچیانی است که برای تولید زغال، درختان را قطع می کنند. فعالیت های قطع غیرقانونی درختان، تنوع زیستی جنگل را به خطر انداخته است و تلاش های دولت برای مبارزه با این فعالیت جنایتکارانه ناکافی بوده است.
تاکتیک قاچاقچیان
به گفته محمود قلی زاده، مدیرکل منابع طبیعی استان اردبیل، قاچاقچیان با استفاده از اره برقی های پیشرفته اقدام به قطع درختان می کنند.
حتی در برخی موارد قاچاقچیان برای از بین بردن بقایای حیات وحش هیرکانی در مرز استان های اردبیل و گیلان به آتش سوزی متوسل می شوند تا زغال های خود را در بازار بفروشند.
قاچاقچیان با خویشاوندان خود وارد جنگل می شوند و یکی دو درخت را قطع می کنند و بعد از استراحت و تفریح الوارهای غیرمجاز را برای فروش سودآور به بازار آزاد منتقل کنند.
چالش هایی که تکاوران جنگل با آن روبرو هستند
دسترسی به فندقلو به دلیل ناهمواری زمین با موانع متعددی مواجه شده است که وظیفه نظارت و حفاظت از منطقه را به یک کار سخت تبدیل کرده است. جنگلبانان باید از گردنه حیران، جاده ای سخت کوهستانی، عبور کنند تا گاهی در میان آتش سوزی به مناطق عملیاتی برسند. علاوه بر این، استان اردبیل با تعداد محدودی محیط بانی که در اختیار دارد، حفاظت از این پهنه جنگلی را با چالش های بسیاری همراه کرده است. در نتیجه چندین سال است که این جنگل توسط قاچاقچیان درخت غارت می شود.
برداشت قانونی درختان
قلی زاده گفت: درختان جنگلی منطقه حفاظت شده فندقلو به صورت قانونی قابل برداشت برای مصارف صنعتی نیستند و معمولاً به عنوان هیزم یا زغال چوب استفاده می شوند. وجود کارخانجات صنایع چوب در محل بهانه ای برای قطع درختان فراهم کرده و مردم محلی در این اقدام غیرقانونی شریک شده اند. نظارت قضایی همراه با هوشیاری شبانه روزی پارکبانان منطقه و حتی خارج از کارخانه های صنایع چوب، قاچاق چوب را تا حدی محدود کرده است. علاوه بر این، مقامات اقدامات حفاظت از جنگل ها را تشدید کرده و موانعی را برای جلوگیری از ترانزیت غیرقانونی ایجاد کرده اند. علاوه بر این، نظارت از طریق استفاده از دوربین های پیشرفته تقویت شده است.
آتش زدن به عنوان یک تاکتیک
سرهنگ محمد نوری فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی استان اردبیل با تایید عمل موذیانه قاچاق چوب در جنگل فندقلو گفت: سال هاست قاچاقچیان آتش سوزی را به عنوان حربه ای برای انحراف جنگل بانان به کار می گیرند. آنها بخشی از جنگل را آتش می زنند و از این طریق توجه محیط بانان را به خود جلب می کنند، در حالی که در بخشی دیگر مخفیانه به قطع درختان مشغول می شوند. سوختن بخشی از جنگل فندقلو در آبان ماه علیرغم عدم سابقه آتش سوزی در این منطقه، نشان از سوء نیت پشت این فعالیت شوم قاچاقچیان داشت.
مشکلات اقتصادی، معیشتی
* نوری مشکلات اقتصادی و معیشتی را که گریبانگیر جوانان منطقه میشود، بهعنوان عامل مهمی در برداشت بیرویه جنگلها و تبدیل درختان به زغال چوب برجسته میکند. او از تعداد اندک نیروهای حفاظتی در منطقه، متشکل از ده نفر پرسنل، ابراز تاسف می کند که نظارت و حفاظت مداوم از کل منطقه را غیرممکن می سازد.
برای پرداختن به این موضوع، سرهنگ نوری از پرورش فرهنگی حمایت می کند که از طریق برنامه های آموزشی و آگاهی بخشی، حس احترام به درختان را که موجوداتی با ارزش و زنده محسوب می شوند، در بین مردم محلی القا می کند. این فرمانده تاکید می کند که حفظ منابع طبیعی منطقه تنها بر عهده یگان حفاظت نیست بلکه وظیفه کل جامعه است. لذا از مسئولان محلی میخواهد با حمایت و منابع لازم این واحد را برای افزایش ظرفیت و افزایش توان اجرای قوانین و مقررات مربوط به حفاظت از منابع طبیعی تقویت کنند.
* وی همچنین از مسئولان میخواهد که قوانین سختگیرانهتری را علیه قاچاق چوب اعمال و با قاچاقچیان برخورد جدیتر نمایند. او هشدار می دهد که در صورت عدم اتخاذ تدابیر عاجل و قاطع، جنگل فندقلو تا یک سال آینده از بین می رود.
30 آوریل 2023
تارنمای ایران دیلی
برگردان علی اصغر شهدی
[email protected]