نرخ رشد سالانه حاشیه‌نشینی در تهران، به چهارتا پنج درصد رسیده که به گفته کارشناسان سبب خواهد شد مساحت حومه تهران تا ۲۰ سال آینده برابر با خود این کلان‌شهر شود! به گفته کارشناسان، رشد قیمت ملک به ویژه در کلان‌شهر تهران، بازار مسکن را به وضعیت هشدار رسانده و زنگ خطر رواج پدیده‌هایی نظیر کپرنشینی وزندگی در سکونت‌گاه‌های غیررسمی را به صدا درآورده است.
بیت‌الله ستاریان، عضو حیات علمی دانشگاه تهران و کارشناس اقتصاد مسکن پیش از این عنوان کرده بود که تهران سالانه حدود ۴ تا ۵ درصد افزایش حاشیه‌نشینی دارد و این مسئله باعث می‌شود مساحت این شهر‌ها بعد از ۲۰ سال برابر خود تهران شوند.
بیت‌الله ستاریان، کارشناس بازار مسکن دراین‌باره به تجارت نیوز گفت: «مهاجرت در شهر‌های بزرگ به دلیل فشاری که در بازار مسکن وجود دارد، صورت می‌گیرد. افرادی که در محله‌ای ساکن هستند دیگر نمی‌توانند سال بعد به سکونت خود در همان‌جا ادامه دهند و مجبورند به فضای کوچک‌تر و یا حاشیه شهر رانده شوند و در مواردی نیز به سکونت‌های غیررسمی پیدا روی می‌آورند.»
وی افزود: «در شهر‌های میانی نیز این پدیده وجود دارد و به دلیل اینکه مردم دیگر نمی‌توانند هزینه‌های مسکن را تأمین کنند در حاشیه شهر ساکن می‌شوند یا روستا‌هایی را که اقتصاد در آن‌ها ضعیف شده یا از بین رفته است، انتخاب می‌کنند.»
ستاریان اضافه کرد: «برخی از آن‌ها نیز به شهر‌های کوچک‌تری می‌روند که وضعیت اقتصاد در آن مناسب نیست یا به شهر‌های بزرگ‌تری مهاجرت می‌کنند که در آن‌ها نیز مجبورند در حاشیه شهر ساکن شوند؛ این پدیده در شرایط حاد به صورت کپرنشینی خود را بروز می‌دهد.»
این کارشناس اقتصاد مسکن در مورد پدیده حاشیه‌نشینی در تهران گفت: «رشد سالیانه حاشیه‌نشینی در تهران بین چهارتا پنج درصد است و با درصد مضاعفی که به‌طور طبیعی به آن افزوده خواهد شد حدود ۲۰ تا ۲۵ سال آینده، حاشیه‌نشینی این شهر برابر خود تهران می‌شود. این اتفاق در مناطق حاشیه‌ای اطراف شهر‌ها کاملاً مشخص است.»
تبعات وضعیت نامطلوب مسکن
مصطفی پودراتچی، جامعه‌شناس حوزه شهری و استاد دانشگاه علامه طباطبایی در این خصوص گفت: «از لحاظ شهرسازی وقتی بحران‌های اقتصادی در وضعیت حادی قرار می‌گیرد، مردم از شهر‌های بزرگ به بیرون از شهر مهاجرت می‌کنند؛ اکنون حتی کسانی وجود دارند که جاده ساوه را برای سکونت انتخاب کرده‌اند.»
او ادامه داد: «تهران صبح با تهران شب، چند میلیون تفاوت جمعیتی دارد و همه این موارد به دلیل وضعیت نامطلوب مسکن است. محل سکونت افراد هر سال دورتر می‌شود و درنهایت به مرحله‌ای می‌رسد که اگر بخواهند برای کار به تهران بیایند دچار مشکل می‌شوند.»
ناهنجاری اجتماعی
او در مورد پیامد‌های این روند بر زندگی مردم نیز توضیح داد: «اینکه مردم ساعات زیادی را در روزبه رفت‌وآمد اختصاص دهند و حتی نتوانند تعامل زیادی با افراد خانواده خود داشته باشند، برای آن‌ها فشار روانی ایجاد می‌کند.»
استاد دانشگاه علامه طباطبایی این شرایط را با ابر شهری مانند نیویورک مقایسه و بیان کرد: «نیویورک یک ابر شهر است که سه نوبت در آن وجود دارد. یک نوبت کار می‌کند، یک نوبت استراحت می‌کند و نوبت دیگر نیز به تفریح می‌پردازد. در صورتی که این سه نوبت هم‌زمان بخواهند بیرون بیایند شهر منفجر می‌شود، ولی این اتفاق نمی‌افتد! این امکانات ساختاری است.»
او ادامه داد: «این شرایط ناشی از تفکر برنامه‌ریزی و مردم‌گراست. چند میلیون نفر روزانه از نیویورک خارج می‌شوند و عصر دوباره برمی‌گردند؛ برای آن‌ها اتوبان‌هایی با ظرفیت مناسب وجود دارد تا رفت‌وآمد تسهیل شود.
در این ارتباط ستاریان کرد: «حاشیه‌نشینی خود، فاجعه و ناهنجاری اجتماعی است و تبدیل شدن این عامل به هنجار، هزینه هنگفتی ایجاد می‌کند؛ مانند ساماندهی منطقه و رساندن خدمات به این مناطق. همچنین ازآنجاکه کنترل کافی وجود ندارد برخی از این مناطق محل خوبی برای پنهان شدن افرادی خواهد بود که خاطی قانون هستند.
برگرفته از آفتاب نیوز