به نظر شما محتوای اسنادی که آقای سید حسن خمینی درباره آنها صحبت کردهاند، چیست؟
این مسئله مربوط به اسناد انقلاب است. حاج حسن آقا اعلام کردهاند که اسناد دوران حضرت امام (ره) را در اختیار داریم و این اسناد تا امروز منتشر نشدهاند. تصمیم ایشان بر این است که بخشی از آن اسناد در این برهه زمانی منتشر شود؛ اما در خصوص اینکه اسناد از چه نوعی هستند و در انتشار آنها چه هدفی دنبال میشود مشخص نیست و موسسه تنظیم و نشر آثار امام و یا دفتر سید حسن آقای خمینی باید در این خصوص پاسخگو باشند؛ زیرا جز این دو مجموعه کسی در جریان جزئیات این مسئله نیست.
این اسناد عموماً شامل نامهها و یا صوت گفتوگوها و بیانات حضرت امام است. البته اسناد مختلفی وجود دارد، ولی عمدتاً محتوا به سخنان امام در جلسات برمیگردد. در این اسناد گفتوگوها و تصمیماتی که امام مستقیماً اخذ کردهاند و بعد ابلاغ شده است وجود دارد. عموماً اسناد به امام برمیگردد که ثبت و ضبط شده و میتواند روشنگر بسیاری از مسائل باشد؛ زیرا جزئیات و دلایل اخذ یک تصمیم را در مقاطع مختلف نشان میدهد.
فارغ از ماهیت این اسناد، انتشار سندهای تاریخی ازنظر قانونی چه تعریفی دارد و آیا آقای سیدحسن خمینی ازنظر قانونی اجازه انتشار این اسناد را دارند یا خیر؟
ازجمله مأموریتهای قانونی مرکز اسناد موسسه نشر آثار حضرت امام، حفظ و نشر چنین اسنادی است. حاج حسن آقا بنا بر وصیت حضرت امام در خصوص این اسناد حق مالکیت دارند و این اسناد از مرحوم حاج احمد آقای خمینی به ایشان رسیده است. بخش دیگر ماجرا این است که ایشان از طرف رهبری تولیت این مجموعه را بر عهده دارند. نکته قانونی این است که موسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام و روند فعالیتهای این موسسه توسط مجلس شورای اسلامی به قانون تبدیل شده است. مصوبه قانون مجلس نیز به تائید شورای نگهبان رسیده و متولی این اسناد موسسه نشر آثار امام است و تولیت و مسئولیت این اسناد تاریخی وظیفهای شرعی و قانونی است که بر عهده شخص حاج حسن خمینی است. چه به لحاظ وراثتی و چه به لحاظ قانونی موضوع تکلیف این اسناد روشن است. مرکزی که به لحاظ قانونی میتواند انتصاب سند و یا گفتهای را به امام تائید یا رد کند همین مجموعه است. ازاینجهت هیچ خدشه و شبههای بر مسئله انتشار اسناد وارد نیست.
مراحل انتشار این اسناد به چه صورتی خواهد بود؟
امروز موسسه در حال تدوین صحیفه است. نسخه جدید صحیفه شامل اسناد جدید است که مدتی موردبازنگری قرار گرفتهاند و بهطور مستقیم در صحیفه حضرت امام منتشر خواهند شد. گرداوری، بازبینی و انتشار این اسناد در صحیفه امام تنها یک بخش کار است. بخشهای دیگری وجود دارد که نسبت به سند بهصورت موردی صحبت خواهد شد و اسناد منتشر میشوند و در معرض دید عموم جامعه قرار میگیرند.
هجمه علیه شخصیت سیدحسن خمینی زیاد است. پیشبینی میشود مخالفان ایشان به انتشار این اسناد واکنش نشان دهند. به نظر شما آیا باید منتظر مخالفت و انتقاد از یادگار امام باشیم؟
حاج حسن خمینی وارث میراث بزرگی است و در جایگاه ویژهای قرار دارد. تاریخ معاصر کشور تحت تأثیر امام خمینی قرار گرفت و امروز سید حسن خمینی در امتداد آن مسیر قرار دارد. پس طبیعی است که مورد هجمه قرار بگیرد. مادامیکه سید حسن خمینی پای امام و اندیشههای امام ایستاده باشد و همان مسیر را ادامه بدهد از هجمهها دور نخواهد ماند. از این نظر این هجمههای برای ایشان طبیعی است.
حاج حسن خمینی شخصیت علمی و منحصربهفردی دارد و همه ما ایشان را وارث امام میدانیم، پس باید این هجمهها را تحمل کنند که شخص ایشان خود بهخوبی بر این مسائل واقف هستند.
با توجه به نزدیکی شما با این مجموعه اثر سیاسی انتشار اسناد مربوط به امام خمینی را در کشور چطور ارزیابی میکند؟
نوع نگاه امام و جامعیت امام نسبت به مسائل سیاسی و اجتماعی مقطع خودش، بسیار خاص و ارزشمند بود، اما با گذر از آن سالها هر کسی سعی کرده امام را از زاویه نگاه خود معرفی و تحلیل کند. بعضاً بنا بر مصالح و منافعی مصادره امام صورت گرفته است. به نظر میرسد امروز گروهی امام و انقلاب را که متعلق به همه مردم است در جهت منافع خود مصادره کردهاند.
امام جامعیت و نگاه پدرانه داشت و در مقاطع مختلف این ویژگی را از ایشان شاهد بودیم. ایشان نسبت به سرمایههای سیاسی کشور نگاهی دلسوزانه داشت. انتشار این اسناد نگاه جامع امام را به تصویر خواهد کشید و بار دیگر خواهیم دید که نگاه امام منحصر در یک گروه سیاسی نبود. آنچه امروز از امام مغفول مانده این ویژگی برجسته ایشان است. اسناد منتشر شده توسط سید حسن خمینی میتواند توقفی بر مصادره امام باشد.