مقایسه قدرت خرید ایران با میانگین قدرت جهانی طی ۳۰ سال اخیر نشان میدهد که قدرت خرید مردم ایران کاهشیافته است. بهعنوانمثال طی سی سال اخیر میانگین قدرت خرید جهانی یعنی همان PPP از ۵۵۰۰ دلار در سال ۱۹۹۰ به ۱۷ هزار دلار در سال ۲۰۲۰ رسیده است. این در حالی است که قدرت خرید مردم ایران از ۷۰۰۰ دلار به ۱۳ هزار دلار رسیده که کمتر از یک برابر است. بدین معنی که میانگین قدرت خرید مردم ایران در سال ۱۹۹۰ از میانگین قدرت خرید جهانی بیشتر بوده، اما اکنون اوضاع بهکل متفاوت است.
مقایسه میانگین قدرت خرید مردم ایران با جهان عرب نیز نشان میدهد که اوضاع برای ایران طی این 30 سال باز هم بدتر شده است. یعنی درحالیکه قدرت خرید مردم ایران از ۷۰۰۰ دلار در سال ۱۹۹۰ به ۱۳ هزار دلار در سال ۲۰۲۰ رسیده، اما میانگین قدرت خرید مردم جهان عرب در همین بازه زمانی از ۶۰۰۰ دلار به بیش از ۱۴ هزار دلار رسیده است.
مقایسه میانگین قدرت خرید مردم ایران نسبت به خاورمیانه و شمال آفریقا نیز نشان میدهد باز هم قدرت خرید مردم ایران طی این مدت کاهشیافته است چراکه میانگین قدرت خرید مردم خاورمیانه و شمال آفریقا از ۷۶۰۰ دلار در سال ۱۹۹۰ به حدود ۱۶ هزار دلار در سال ۲۰۲۰ رسیده است که نشان میدهد قدرت خرید مردم ایران حتی نسبت به مردم خاورمیانه نیز عقبافتاده است.
میانگین قدرت خرید مردم عراق در سال ۱۹۹۰ حدود ۲۶۰۰ دلار بوده و این رقم در سال ۲۰۲۰ اکنون به ۹۵۰۰ دلار رسیده است. یعنی قدرت خرید مردم عراق طی سی سال اخیر حدود سه برابر شده است. ایران طی این مدت از ۷۰۰۰ دلار به ۱۳ هزار دلار رسیده که کمتر از یک برابر شده است.
مقایسه قدرت خرید مردم ایران در داخل
آمارهای درآمد سرانه نشان میدهد که این شاخص طی ده سال اخیر در مسیر نزولی قرارگرفته است و فقط از سال ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۹ درآمد سرانهی کشور بیش از ۸ درصد افت کرده است. بر اساس آمارهای جهانی در سال ۲۰۲۰ میزان درآمد سرانه هر ایرانی بر اساس نرخ دلار حدود ۴۸۰۲ دلار بوده که بر اساس رتبهبندی رده ۹۸ ام جهان است، این در حالی است که میانگین درآمد سرانه طی ۱۰ سال اخیر بالای ۵۰۰۰ دلار بوده است. یعنی در حال حاضر درآمد سرانهی ایران حولوحوش رقمی بسیار پایینتر از میانگین است.
ایران در این ردهبندی در کنار کشورهایی مانند عراق، ساموا، نامیبیا، لیبی و.... قرارگرفته که برای کشوری که حجم اقتصاد آن در جهان رتبه ۲۳ ام است رقم بسیار ناامیدکنندهای است. درآمد سرانه ۴۸۰۰ دلاری معادل ۴۰۰ دلار در ماه است.
حداقل دستمزد در سال ۱۳۹۰ حدود ۳۳۰ هزار تومان بود و قیمت هر کیلو مرغ معادل ۳۲۰۰ تومان. یعنی با حداقل دستمزد در سال ۱۳۹۰ هر فرد میتوانست حدود ۱۰۳ کیلو مرغ خریداری کند. اکنون و در سال ۱۴۰۱ حداقل دستمزد حدود ۵ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان است و قیمت هر کیلو مرغ نیز ۶۰ هزار تومان که با این دستمزد میتوان حدود ۹۳ کیلو مرغ خریداری کرد یعنی ۱۰ کیلوگرم کمتر. نکتهای که در اینجا باید بیان کرد این است که نرخ دستمزد بهعنوانمثال در سال ۱۳۹۱ حدود ۱۸ درصد افزایش داشت، اما نرخ تورم حدود ۳۰ درصد بود. این نشان میدهد که قدرت خرید مردم بر اساس میزان حداقل دستمزد و نرخ تورم طی ده سال اخیر کاملاً نزولی بوده و از سال ۱۳۹۶ قدرت خرید کاهش را تجربه کرده است