23 مه 2022
به قلم تریتا پارسی
تارنمای ریسپانسیبل استیت کرافت
برگردان علیاصغر شهدی
[email protected]
درحالیکه هنوز کسی مسئولیت آخرین ترور یک نظامی ایرانی را بر عهده نگرفته است، اگر گمانهزنیهای اولیه مطبوعاتی مبنی بر دست داشتن اسرائیل در این ترور درست باشد، پرسش این است که انگیزه و اهداف آن چه میتواند باشد؟
آنچه میدانیم این است که یکی از افسران ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران روز یکشنبه درحالیکه در اتومبیل در مقابل خانهاش قرار داشت، توسط دو مرد مسلح ناشناس سوار بر موتور به ضرب گلوله ترور میشود. ما همچنین میدانیم که کشورهای اندکی انگیزه و توانایی انجام یک ترور در ایران را دارند و اسرائیل - احتمالاً با استفاده از اعضای مجاهدین خلق بهعنوان عامل - تعدادی از دانشمندان ایرانی را در گذشته به همین شکل ترور کرده است.
جدیدترین ترور برجستهای که به اسرائیل نسبت داده شد، ترور محسن فخری زاده، رئیس برنامه انرژی اتمی ایران بود که در آبان 1399 (نوامبر 2020) درست دو ماه قبل از تحلیف جو بایدن بهعنوان رئیسجمهور صورت گرفت. جو بایدن در جریان مبارزات انتخاباتی خود قول داده بود که ایالاتمتحده را به توافق هستهای 2015 موسوم به برجام برگرداند معاهدهای که ترامپ از آن خارج شده بود.
اگر هدف از این ترورها به تعویق انداختن پیشرفت برنامه هستهای ایران بود تا حد زیادی نتیجه معکوس داشته است، به گفته بسیاری از کارشناسان، پس از هر ترور، به نظر میرسد برنامه هستهای تهران شتاب بیشتری گرفته است. ... درحالیکه در ابتدا به نظر میرسید این ترورها با پیشرفت برنامه هستهای بیربط باشند، معذالک با زمانهایی مصادف شدند که به نظر میرسید ایالاتمتحده و ایران در آستانه پیشرفتهای دیپلماتیک قرار داشتهاند.
درواقع، تیم اوباما ترورهای قبلی اسرائیل را به این دلیل محکوم کرد که میدانست این ترورها برنامه هستهای ایران را متوقف نمیکند و تنها دیپلماسی را به عقب میراند. ترور یک دانشمند در سال 1391 (2012)- درست زمانی صورت گرفت که دولت اوباما بیسروصدا به سمت مذاکراتی که به برنامه جامع اقدام مشترک در سال 1394 (2015) ختم شد، حرکت میکرد – این ترور باعث محکومیت شدید اسرائیل توسط مقامات عالی ایالاتمتحده شد.
حسن صیاد خدایی، سرهنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی آخرین قربانی ترور در ایران بود. اگر اسرائیل پشت این ترور باشد، آیا محاسبه کرده است که ترور یک افسر سپاه، تندروهای ایران را آنچنان تحریک میکند که دستیابی به توافق را دشوارتر کند؟
این با الگوهای گذشته مطابقت دارد، جایی که به نظر میرسید ترورهای اسرائیل برای خرابکاری در تعامل دیپلماتیک آمریکا با ایران زمانبندی شده بود. ...
ما نمیدانیم که آیا اسرائیل پشت این ترور بوده است یا خیر؛ اما اگر چنین باشد، ممکن است برای از بین بردن هرگونه توافق احتمالی در مورد وضعیت سپاه پاسداران بین واشنگتن و تهران انجام شده باشد. این همچنین نشان میدهد که استراتژی بایدن در تلاش برای راضی کردن اسرائیل تاکنون نتوانسته است از خرابکاری آن در دیپلماسی آمریکا جلوگیری کند.