با توجه به افزایش فشارهای بینالمللی و گذشت حدود 52 روز از تجاوز روسیه به اوکراین آیا این کشور به اهداف خودش دست پیداکرده است یا خیر؟
اکثر تحلیلگران و منابع خبری تأیید میکنند که روسیه نتوانسته به اهدافش در جنگ اوکراین برسد. روسیه تصور میکرد اگر غرب بهخصوص امریکا میگوید ما وارد جنگ نظامی با روسیه نمیشویم یعنی غرب واکنشی در قبال تجاوز نخواهد داشت. زیرا سابقه حمله و تهاجم به اوستیای جنوبی در گرجستان با واکنش جدی غرب مواجه نشد. این موضوع در رابطه با ضمیمه کردن شبهجزیره کریمه در سال ۲۰۱۴ نیز اتفاق افتاد. غرب نسبت به آن موضع منفعلانه داشت. این تجارب پوتین را به این اشتباه انداخت که غربیها در مقابل تجاوز روسیه به اوکراین نیز واکنش جدی نخواهند داشت و بهراحتی میتواند تهاجم را انجام دهد. زمانی که کرملین نیروهای نظامیاش را در مرز با اوکراین جمع کرد تحلیلها به این سمتوسو رفت که غربیها واکنشی نخواهند داشت، لذا او تصور کرد که اگر تجاوز خودش را به داخل خاک اوکراین آغاز کند زلنسکی با توجه به روحیه هنری و شومن بودنش عرصه را خالی خواهد کرد و در برابر نیروهای نظامی روس مقاومتی از خود نشان نخواهد داد. وی باور داشت که میتواند فردی متمایل به روسیه در دولت اوکراین بر سرکار بیاورد و بعد نیروهایش را از آنجا خارج کند. اما پس از ورود روسیه به خاک اوکراین با فشارهای بینالمللی و محکومیتهای روبهرو شد. در مجمع سازمان ملل برای محکومیت تجاوز روسیه ۱۴۱ رأی منفی و ۳۵ رأی ممتنع که باید آنها را هم منفی تلقی کرد. سپس تحریمهای گسترده در تمام حوزههای اقتصادی و امنیتی به سمت مسکو سرازیر شد.
پوتین در چنین شرایطی تلاش کرد تا با فشار بیشتر در جنگ عملیاتی خواستههای خود را پیش ببرد که در آنجا هم توفیقی کسب نکرد.
سیر نیروهای نظامی که از سوی غرب و ناتو به سمت اوکراین سرازیر شده و میشود در متوقف کردن ماشین جنگی پوتین تأثیر فراوانی داشت. زیانهایی هم که روسیه دیده علاوه بر آن حیثیت و اعتبار بینالمللی که در سالهای گذشته بدست آورده بود یکشبه از بین رفت و زیانهای اقتصادی و بازارهایی که ازدستداده بسیار قابلتوجه است. اتحادیه اروپا و امریکا در پی تلاش برای تحریم انرژی روسیه هستند. امریکا وعده داده که نیازهای اروپا را بهوسیله کشتیهای الآن جی تأمین و جبران کند. البته این فرصت مناسبی برای ایران به وجود آورده تا بتواند وارد بازار اروپا شود و بخشی از نیازهای آنها را تأمین کند زیرا ایران دومین ذخایر گاز را در دنیا دارد. اگر اجازه میدادند دولت قبل برجام را به سرانجام برساند الآن میتوانستیم بخشی از نیازهای انرژی اروپا را تأمین کنیم.علت این است که تیم مذاکره کننده قبلی از یک سو به زبان مسلط بود و از سوی دیگر تجربه 23ماه مذاکره با آمریکایی ها را در کارنامه خود داشت.به همین دلیل امکان احیای برجام به مراتب در آن زمان سهل و آسان تر از حالا بود.
پیشینی شما از زمان پایان جنگ چیست؟
به نظر می اید پوتین به دنبال راهی برای خروج از جنگ است. به همین دلیل تمایلاتی برای مذاکره بین دو کشور نشان داد. ترکیه نیز ابراز تمایل کرد که این گفتگوها در آنکارا صورت بگیرد. نکته حائز اهمیت این است که هر دو طرف درگیر با جنگ در میدان نبرد اما مذاکرات را رها نکرده و حتی پیشنهاد گفتگوی مستقیم و رودررو را ارائه کردهاند. از نظر عملیاتی هم در شمال اوکراین هم مرز با بلاروس اخبار دال بر اینکه بخشی از نیروهای روسی عقبنشینی کردند منتشر شد. بخشی از نیروهای دیگر روس نیز از کی یف عقبنشینی کردند. روسیه تلاش دارد منطقه لوهانسک و دونتسک را بهعنوان حائلی بین خودش و غرب قرار دهد. اما تا چه اندازه این موضوع به واقعیت برسد خودش در ابهام قرار دارد.
به نظر شما اگر جنگ پایان پیدا کند آیا تحریمها علیه روسیه لغو خواهد شد؟
روسیه در تلاش است تا تحریمها را لغو کند. خصوصاً اینکه این تحریمها زیان زیادی به اقتصاد روسیه وارد کرده است. در این 52 روز جنگ روسیه حدود ۳۵ میلیارد دلار از فروش انرژی ازدستداده که تنها بخش کوچکی از ضررهای اقتصادی است. منابعی که از روسیه در کشورهای دیگر توقیفشده نیز دیگر ضررهای تحریم بر این کشور است. برخی معتقدند روسیه با جنگ فرسایشی قصد دارد اروپا و امریکا را در تضاد قرار دهد و مشکلاتی برای آنها به وجود آورد اما این تحلیل به واقعیت نزدیک نیست. هدف اصلی روسیه این است که از این دامی که به اشتباه درش افتاد به شکل آبرومندانهای خلاص شود. اگر پوتین با سرعت عمل بتواند جنگ را پایان دهد بعید نیست بخش قابلتوجهی از تحریمها علیه روسیه برداشته شود