احسان صالحی-منتقد
«مختارنامه» را میتوان از آثار بیبدیل هنری دانست، از آن آثاری که هر دفعه بازبینیاش میتواند درس جدیدی داشته باشد. تمامی اجزای این اثر فاخر هنری بهدرستی در کنار یکدیگر قرار گرفتهاند که حاصل آن خلق مجموعهای بیبدیل است. تا شما به این نتیجه برسید که بازیگر نقش مختار ابوالفضل پورعرب بود یا فریبرز عربنیا، باید خدمتتان عارض شوم که منظور بنده، مختارنامهی عطار بود نه سریال آقای میرباقری.
ابوحامد یا همان عطار نیشابوری خودمان، از شاعران قرن ششم است که اتفاقاً از پرکارترین شاعران ایرانی نیز هست. شیخ فریدالدین اثری به نام «مختارنامه» دارد که مجموعهای از اشعار او با وزن «لاحول ولا قوه الا بالله» و در پنجاه باب است.
حدوداً ۲ هزار رباعی در مختارنامه با مضامین متنوع گردآوری شده که همین امر آن را به یکی از مهمترین آثار عطار تبدیل کرده است.
کنکوریهای پراسترسِ بیتابِ عزیزم! قلم و کاغذ بیاورید که میخواهم یکی از نابترین نکات ادبیات را در اختیارتان بگذارم. واژههای «نامه» و «عطار» بهمانند برادرانی هستند که اگر گوشت یکدیگر را بخورند، استخوان هم را دور نمیریزند، اصلاً هر واژهای بهعلاوه نامه، میشود یکی از آثار عطار نیشابوری. توجه شمارا به مثالها جلب میکنم: الهینامه، مصیبتنامه، اسرارنامه، خسرو نامه، پندنامه و الی ماشاالله...
عطار نیشابوری به معنای واقعی کلمه عطار بود و حرفهاش داروسازی و داروشناسی که از پدرش به ارث برده بود. او به علوم طب، نجوم، تصوف و مسائل پیرامون قرآن و حدیث و فقه نیز آشنایی داشت.
مرگش به دست سربازان مغول رقم خورد و او را در نزدیکی دروازه شهر به قتل رساندند، بسیاری از آثارش را نیز سوزاندند و هرآن چیزی که از وی در دست است تنها آثاری است که قبل از حمله مغول، به سایر شهرها برده شده بودند.
فارغ از آن نکته کنکوری که عرض کردم، باید بگویم که آثار عطار همیشه از پایههای مستحکم ادبیات ما بوده و حیف است اگر بخواهیم فقط برای نمره و رتبه سری به آثارش بزنیم که البته همین هم بد نیست...