شيرين طهماسب هانتر، استاد علوم سياسي در دانشگاه جورج تاون میگوید اسرائيل و حاميان آن در آمريكا نقش كليدي را در جلوگيري از نزديك شدن بين آمريكا و ايران ايفا میکنند. درحالیکه مقامات آمریکایی نشان میدهند که مذاکرات وین در آستانه توافق نهایی است، هنوز سؤالاتی وجود دارد که بر توافق احتمالی مشکلات حل نشده تهران و واشنگتن سایه افکنده است. تهران و واشنگتن در مورد برخی سیاستهای منطقهای که در آن اسرائیل مهمترین مانع است، با هم اختلاف دارند. در ادامه گزیدهای از این گفتوگو را میخوانید.
مقامات دولت بایدن اخیراً گفتهاند به نظر میرسد ایالاتمتحده و متحدان اروپایی آن در آستانه توافق نهایی و احیای برجام هستند، بااینوجود بسیاری نسبت به مذاکرات وین بدبین بودند. نظر شما دراینباره چیست؟
نزدیک بودن به توافق لزوماً به معنای حصول توافق نیست. با قضاوت بر اساس اظهارات هر دو طرف ایران و گروه 1+4، تصمیم پیرامون برخی از مسائل دشوار، همچنان باقی است؛ بنابراین این پرسش مطرح است که آیا طرفین میتوانند چنین تصمیمات سختی بگیرند؟ بیایید امیدوار باشیم که آنها موفق به انجام آن شوند.
ثمرات مورد انتظار از احیای توافق هستهای برای ایران، منطقه و جهان در چیست؟
منافع احیای توافق هستهای برای ایران عبارتاند از کاهش خطر درگیری نظامی با آمریکا، حذف هرگونه بهانه اسرائیل برای حمله به ایران و تزریق منابع مالی موردنیاز اقتصاد ایران.
احیای برجام در سطح منطقهای، احتمالاً با اطمینان دادن به همسایگان ایران مبنی بر اینکه تهران به سمت ساخت سلاح هستهای حرکت نمیکند، خطر گسترش سلاحهای هستهای را کاهش میدهد. در سطح جهانی نیز، احیای برجام میتواند به اهداف عدم اشاعه کمک کند.
آیا احیای توافق هستهای میتواند مقدمهای برای بهبود روابط ایران و آمریکا باشد و یا فقط تاکتیکی برای کاهش تنش خواهد بود؟
احیای برجام یکی از منابع تنش در روابط ایران و آمریکا را از بین خواهد برد. بااینحال، مسائل دیگری ازجمله سیاستهای منطقهای ایران وجود دارد که مانع از بهبود روابط واشنگتن و تهران میشود؛ اما شاید مهمترین مانع، عدم تمایل ایران به گفتگوی مستقیم با ایالاتمتحده باشد، بهویژه اینکه پیامرسانها ممکن است منافع خود را در جلوگیری از مصالحه تهران و واشنگتن داشته باشند.
نقش اسرائیل در جلوگیری از هرگونه اقدام برای شکستن یخ بین ایران و آمریکا چیست؟
اسرائیل و حامیانش در آمریکا نقش کلیدی در جلوگیری از آشتی ایران و آمریکا ایفا کرده و میکنند. آنها حتی در بدتر شدن این روابط نقش داشتهاند. بهعنوانمثال در سال 1375 (1996) حامیان اسرائیل نقش کلیدی در تصویب قانون تحریم ایران و لیبی ایفا کردند.
همین امر در مورد تحریمهای بعدی که علیه ایران اعمال شد نیز صادق بود. اسرائیل حتی نقش کلیدی در متقاعد کردن پرزیدنت ترامپ به خروج از برجام داشت. در آینده نیز اسرائیل تلاش خواهد کرد تا توافق احتمالی ایران و آمریکا را متوقف کند. راه جلوگیری از اقدامات اسرائیل این است که ایران مستقیماً با آمریکا گفتگو کند. ...
برخی از منتقدان میگویند احیای توافق هستهای کمک چندانی به بازسازی اقتصاد ایران نمیکند، زیرا تضمینی وجود ندارد که دولت بعدی آمریکا در این توافق باقی بماند. آنها همچنین میگویند درحالیکه نوعی ابهام در مورد سرنوشت برجام وجود دارد، شرکتهای بینالمللی جرات وارد شدن به معاملات تجاری با ایران را ندارند. نظر شما دراینباره چیست؟
مشکلات اقتصادی ایران ریشه در موانع متعددی دارد و تحریمها اگرچه بسیار مهم هستند، تنها عامل این مشکلات نیستند؛ اما کمبود سرمایه از سال 1387 (2008) و بهویژه پس از خروج آمریکا از برجام عامل اصلی رکود اقتصادی ایران بوده است. احیای برجام این بحران سرمایه را کاهش خواهد داد. البته احتمال خروج مجدد آمریکا از برجام نیز بهعنوان یک عامل بازدارنده عمل میکند. راهکار ایران برای حل این مشکل، رسیدن بهنوعی مصالحه با آمریکا است. فقط روابط غیر خصمانه امکان چنین آشتی را فراهم میسازد، آشتی که میتواند موقعیت چانهزنی ایران در برابر همسایگان و دیگر بازیگران منطقهای و حتی جهانی را بهبود ببخشد. همه این طرفها از دوری ایران و آمریکا و انزوای بینالمللی ایران استفاده میکنند.
4 فوریه 2022
تارنمای تهران تایمز
برگردان و کوتاهسازی علیاصغر شهدی
[email protected]