به نظر میرسد آمریکا پیش از خروج نظامی از منطقه در حال اطمینان بخشی به متحدان خود در خاورمیانه است. به نظر شما تصویر خاورمیانه بدون حضور آمریکا چگونه است و نقش برجام در این تصویر چیست؟
جایگاه آمریکا در منطقه دیگر مثل سابق نیست. فشارهای مردم و گروههای مقاومت برای اخراج نیروهای آمریکایی از عراق و سوریه تشدید شده بود و آمریکاییها در مقایسه با گذشته در موضع ضعف قرارگرفته بودند. از طرفی حضور نظامی 20 ساله آمریکا در افغانستان بدون نتیجه پایان پذیرفت و حضور آمریکا در مقایسه با سالهای گذشته در خاورمیانه کمرنگتر شد. مشخص است که سال جاری نقطه پایان بر جنگ یمن خواهد بود. عربستان سعودی مدتهاست که به این باور رسیده که باید جنگ را به پایان برساند. سوریه نیز به نقطه ثباتی خواهد رسید. مسئله برجام هم اتفاق مهم دیگری برای منطقه است که یک تفاوت اساسی برای خاورمیانه شکل میگیرد. اگر برجام به نقطه مثبت برسد، موانع ارتباط میان ایران و همسایگانش برداشته میشود. خروجی مذاکرات وین خروجی قابلقبولی خواهد بود و ایران و طرفین برجام به یک نقطه مثبت میرسند.
اگر بپذیریم که اسرائیل دشمن شماره یک ایران است نمیتوان در این مرحله نقش اسرائیل را نادیده گرفت. به نظر شما اکنون نقش رژیم صهیونیستی درروند توافق برجام و در منطقه چگونه است؟
اسرائیل موافق ثبات در منطقه نیست و میخواهد در منطقه یک ماجراجویی داشته باشد. باید به اسرائیل همواره به چشم یک تهدید نگاه کرد. اگرچه اسرائیل درنهایت عقبنشینی خواهد کرد ولی اقدامات او که نمایشی برای عرضاندام است ممکن است موجب ایجاد صدماتی شود. بههرحال اسرائیل تهدیداتی خواهد داشت ولی برجام و جریان مذاکرات وین به زودی به مرحله توافق میرسد و کارشکنی اسرائیل نمیتواند مانعی در این مسیر باشد.
به نظر شما آیا پایان جنگ یمن و حصول توافق برجام میتواند سرآغازی برای شروع روابط بین ایران و عربستان و به دنبال آن ایران و سایر کشورهای عربی منطقه باشد؟
عربستان میداند که باید جنگ یمن را به پایان برساند. امروز عربستان بیش از هر کشوری مایل به خاتمه دادن به جنگ یمن است. سعودیها در باتلاق یمن گیر کردهاند. این جنگ ۷ ساله هزینههای سنگین مالی را برای عربستان به همراه داشت و وجهه عربستان را در جهان عرب خراب کرده است. عربستان تا امروز هم با پشتوانه آمریکا در این میدان باقیمانده بود. سعودیها برای خروج آبرومندانه از بحران یمن ناچارند با ایران به تعامل برسند و احیای توافق برجام مقدمهای بر این تعامل است. بعد از توافق شاهد گسترش روابط بین ایران و کشورهای منطقه به ویژه همسایگان خواهیم بود.