نویسنده سایمون واتکینز
24 ژانویه 2022
تارنمای اویل پرایس
برگردان و کوتاه‌سازی علی‌اصغر شهدی
[email protected]
همکاری 20 ساله جدید ایران و روسیه هنوز نهایی نشده، اما به نظر می‌رسد پیشرفت قابل‌توجهی در تهیه پیش‌نویس آن حاصل شده است. اگر روسیه با فروش سامانه اس-400 و آخرین هواپیماهای جنگی آن به تهران موافقت کند، ایران متقاعد می‌شود که می‌تواند از عناصر قابل‌توجهی از برنامه هسته‌ای خود دست بکشد.
قرارداد جدید همکاری 20 ساله ایران و روسیه در سفر سید ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور ایران و ولادیمیر پوتین، همتای روس وی به مسکو نهایی نشد. در عوض، به گفته یک منبع ارشد نزدیک به وزارت نفت ایران که به‌طور انحصاری با تارنمای اویل پرایس صحبت می‌کرد، تقریباً پس از 5 سال، اولین سفر رئیس‌جمهور ایران به روسیه نکات کلیدی موجود در پیش‌نویس نهایی مورد بحث و بررسی قرار گرفت. این پیش‌نویس طیف وسیعی از موضوعات مربوط به موافقت‌نامه تجاری عمومی، ابتکارات حمل‌ونقل، ساختارهای بانکی و مالی و امنیت را پوشش می‌دهد. به گفته جواد اوجی، وزیر نفت، بخش‌هایی از قرارداد همکاری 20 ساله مربوط به توسعه میادین نفت و گاز، ساخت پترو پالایشگاه‌ها و انتقال فناوری تاکنون امضا شده است.
یک نگرانی کلیدی ایران که در عناصر مختلف پیش‌نویس توافق منعکس شده این است که مسکو از منافع خود در شورای امنیت سازمان ملل پیروی می‌کند، جایی که روسیه یکی از پنج کرسی عضو دائمی را در اختیار دارد و بقیه در اختیار ایالات‌متحده، انگلستان، فرانسه و چین است. این منبع هفته گذشته گفت: تحریم‌ها حتی قبل از خروج آمریکا از برجام، پابرجا بوده است. ایران همچنین از روسیه می‌خواست که ابزاری برای دفاع بهتر از خود در برابر هرگونه حمله احتمالی، به‌ویژه سامانه دفاع موشکی اس-400 و جدیدترین جت‌های جنگنده را در اختیارش قرار دهد.
حل این دو موضوع (رفع تحریم‌ها و دفاع بهتر از خود- مترجم) به نفع ایران ممکن است به برخی از مقامات سیاسی اجازه دهد تا با سایر بندهای سخت‌تر موردنظر آمریکا در خصوص پذیرش تکرار برجام موافقت کنند. بخش قابل‌توجهی از نشست اصلی پوتین و رئیسی در چهارشنبه گذشته (29 دی 1400) با بحث در مورد اینکه روسیه درنهایت سامانه دفاع موشکی اس-400 و جنگنده‌های سوخو سوخو-35 را به ایران می‌دهد، دنبال شد. این منبع ایرانی به اویل پرایس گفت: «در نظر گرفتن بندها و شرایط مناسب برای معاملات بخش نفت و گاز آماده شده است. همچنین شرایط مطلوب برای کشف اخیر میدان گاز غول‌پیکر چالوس - توسط ایران در جلسات مسکو به بحث گذاشته شد.»
به دلیل ادامه مشکلات اقتصادی این احتمال وجود دارد که ایران در صورت امکان، بخش قابل‌توجهی از موشک‌های بالستیک و توانایی‌های غنی‌سازی هسته‌ای خود را با سامانه اس-400 و جدیدترین هواپیماهای جنگی که روسیه مدت‌هاست از آن حمایت می‌کند، مبادله کند. ...
روسیه همواره درخواست‌های سخت‌افزاری نظامی از ایران را نه‌تنها به شرایط مطلوب برای شرکت‌های خود در بخش‌های نفت و گاز ایران، بلکه به سایر نگرانی‌های امنیتی خود در سراسر خاورمیانه مرتبط می‌کند. گئورگ میرزایان، دانشیار گروه علوم سیاسی و ارتباطات جمعی دانشگاه مالی و اقتصادی مسکو دراین‌باره گفت: سوریه نقطه‌ای است که ایران و روسیه باید روند حل‌وفصل سیاسی آن را نهایی کنند و مهم‌تر از آن شرایط همکاری در خاک سوریه پس از جنگ را تعیین کنند. ایرانی‌ها درک درستی از اوضاع دارند و می‌دانند که منافع مسکو و تهران در سرزمین‌های سوریه لزوماً نمی‌تواند با یکدیگر تطابق داشته باشد. حضور نظامی درازمدت روسیه در سوریه برنامه‌های نظامی و سیاسی آمریکایی‌ها و ترک‌ها را در شام و در کل خاورمیانه پیچیده می‌کند. پایگاه‌های نظامی روسیه به‌خودی‌خود به ایرانی‌ها کمک می‌کند تا تهدیدات خارجی را خنثی کنند. اگرچه توافقات پشت‌صحنه مسکو با تل‌آویو و حتی واشنگتن به‌عنوان موانعی برای فروش تسلیحات ذکر شده است، اما اکنون شانس فروش تسلیحات روسی به ایران اندکی افزایش یافته است.