انوشیروان محسنی بندپی در نشست تخصصی روز ملی هوای پاک، با شعار «هوای پاک، حقوق عامه اراده ملی» در روز دوشنبه (۲۷ دی‌ماه) در دانشکده بهداشت و ایمنی با اشاره به شعار هوای پاک امسال اظهار کرد: در آستانه روز هوای پاک هستیم که بر اساس شعار هوای پاک باید شرایط را فراهم کنیم که تمام مردم و عامه بتوانند در جهت پیگیری حقوق و رسیدن به هوای پاک گام بردارند. وی افزود: آلودگی هوا مخلوطی از ذرات معلق و گازهایی است که غلظت آن‌ها به محدوده مضر رسیده و برای سلامتی عوارضی همچون سوزش چشم، آسم و برونشیت، خس‌خس سینه و تنگی نفس، تخریب ریه، سرطان و مرگ زودرس را ایجاد می‌کند.
به گزارش ایسنا، رئیس مرکز تحقیقات کیفیت هوا و تغییر اقلیم ادامه داد: منابع آلاینده‌های هوای شهر تهران به دو دسته منابع متحرک و ساکن تقسیم می‌شوند؛ ذرات معلق آلاینده‌های جوی گرد و غبار موجود درها به صورت جامداتی هستند که ذاتاً به شکل میکروسکوپی و در جو زمین معلق هستند و هرچه این ذرات ریزتر باشند، راحت‌تر به اعماق ریه نفوذ می‌کنند. میانگین غلظت سالیانه معلق در هوای تهران حدود ۱۰ میکرون، یعنی بیشتر از میزان استاندارد است و برآورد مرگ‌های ناشی از مواجهه با ذرات معلق در سال ۱۳۹۹ چیزی حدود ۹ میلیون و ۲۲۶ هزار و ۲۷۷ نفربر اساس آلودگی هوا است که این میزان یعنی ۵۶ درصد مرگ‌ومیر بر اثر آلودگی هوا و ذرات معلق در هوا است. وی در خصوص گازهای کشنده موجود در فرمول‌های شیمیایی آلاینده‌های جوی گفت: مونوکسید کربن گازی است که بر اساس سوختن ناقص کربن به وجود می‌آید که کشنده است و دی‌اکسید گوگرد و تری اکسید گوگرد، اکسیدهای گازی غالب گوگرد موجود در اتمسفر هستند. دی‌اکسید گوگرد گازی غیرقابل اشتعال، غیرقابل‌انفجار و بی‌رنگ است که در غلظت‌های ۰.۳ppm تا ppm ۱ در هوا ایجاد مزه می‌کند. وی ادامه داد: در غلظت‌های بالای ppm ۳ این گاز دارای بوی تند و محرک است و همچنین تخمین زده می‌شود که SO۲ به‌طور متوسط بین ۲ تا ۴ روز در هوا باقی بماند. بیش از ۸۰ درصد اکسیدهای گوگرد به دست بشر در جریان احتراق سوخت‌های فسیلی از منابع ثابت آلوده‌کننده تولید می‌شود و اکسیدهای گوگرد در ترکیب با مواد معلق و رطوبت زیان‌بارترین اثرات مرتبط با آلودگی هوای اتمسفری را ایجاد می‌کنند و متأسفانه به اثبات رسیده است که مجزا کردن اثرات ناشی از دی‌اکسید گوگرد به‌تنهایی مشکل است و عوارضی همچون سوزش چشم، آسم و برونشیت و خس‌خس سینه را به وجود می‌آورد. محسنی بندپی ادامه داد: ترکیبات آلی فرار مواد شیمیایی هستند که در ساختمانشان اتم کربن وجود دارد. ۶۶ درصد آن از منابع محرک و ۳۴ درصد منابع ثابت هستند و گاز ازن از ترکیب سه‌اتم اکسیژن ایجاد می‌شود. این گاز از لایه‌های جو مانع ورود اشعه ماورای بنفش به زمین می‌شود. وی ادامه داد: ما اگر به مدت کوتاهی در معرض آلودگی هوا قرار بگیریم، به صورت عادی دچار سردرد و آبریزش بینی، سرفه و مشکلات پوستی می‌شویم، اما اگر در طولانی مدت در معرض آلودگی باشیم، بیماری‌های عصبی، برونشیت و بیماری‌های ریوی را به دنبال دارد که باید در دوران آلودگی هوا ماسک زده شود و کمتر در فضای باز عبور و مرور کرد. افرادی که بیش‌ترین تأثیرپذیری در زمان آلودگی هوا رادارند، افراد حساس، سالمندان، زنان باردار و کودکان هستند.
چهارمین عامل مرگ‌ومیر زودرس آلودگی هوا
وی درباره دلایل مرگ‌ومیر گفت: طبق محاسبات انجام‌شده، بعد از فشارخون، مصرف دخانیات و رژیم غذایی، چهارمین عامل مرگ‌ومیر زودرس آلودگی هوا است. درباره میزان تولید و سهم منابع آلاینده‌ها در انتشار آلودگی تهران، ۵۷۲ هزار تن آلاینده‌های گازی در تهران را داشتیم که سهم ذرات معلق ۶۰۰۰ تن است که تنفس ما و تمام گروه‌های نام‌برده را کوتاه کرده و دچار مرگ زودرس می‌کند. وی افزود: بر اساس محاسبات صورت گرفته؛ سهم منابع متحرک در تولید ذرات معلق در شهر تهران، برابر با ۶۳۳۸ تن بوده است. این میزان برای مجموع تمامی منابع ساکن، ۴۰۹۵ تن است. بنابراین، ۶۰/۸ درصد تولید آلودگی هوای ناشی از ذرات معلق شهر تهران مربوط به منابع متحرک و ۳۹/۲ درصد مربوط به منابع ساکن است.
محسنی بندپی افزود: با توجه به قانون هوای پاک متوجه می‌شویم که بیش‌ترین وظیفه بر عهده وزارت کشور است که وزارت کشور با توجه به نقشی که دارد، می‌تواند میان تمام دستگاه‌ها تقسیم وظیفه کند و به موضوع معاینه فنی نظارت جدی داشته باشد. ما کلی موتور در سطح شهرداریم که از میان آن‌ها فقط ۳۰ موتور معاینه فنی دارند و با توجه به مقوله سلامتی مردم باید تلاش کنیم تا مدیریت جدی و ویژه‌ای را داشته باشیم.