اسماعیل کهرم/ کارشناس محیط زیست و بوم شناس
یکی از دلایلی که مشکل آلودگی هوا در کشور حل نمی شود این است که در ماه های گذشته هیچ کس به فکر این موضوع نبوده اما به محض آغاز فصل سرما که ما با پدیده وارونگی هوا مواجه می شویم به یکباره رسانه ها و دولت به این فکر می افتند که چگونه باید با آلودگی هوا مقابله کنند.این در حالی است که آلودگی هوای شهر تهران و دیگر کلانشهرها در پاییز و زمستان مشکلی است که بهراحتی نمیتوان از پس آن برآمد. آلودگی هوای تهران به طور کلی سابقهای طولانی دارد، اما آلودگی هوا در این روزها به موضوع وارونگی هوا بازمیگردد.
ما در وارونگی هوا قرار داریم زیرا در این روزها لایه هوای سرد بالا شهر قرار میگیرد و اجازه نمیدهد که دود و بخار آلودگی از شهر خارج شود.این وضعیت در فصل تابستان به دلیل گرم بودن هوا وجود ندارد اما به محض سرد شدن هوا به وجود می آید. به همین دلیل تا زمانی که بادی نوزد و بارشی انجام نگیرد این آلودگی از بین نخواهد رفت.سوختها آلایندگی دارند. پاکترین سوخت که گاز است هم آلاینده است. وقتی گاز آلودگی ایجاد میکند پس وضعیت آلودگی که توسط خودروها ایجاد می شود شدیدتر است. در حال حاضر ما از بنزین یورو 4 استفاده میکنیم اما در کنار آن میلیونها اگزوز ماشین در شهر وجود دارد که حتی اگر 10 درصد آنها نیز دود تولید کنند برای آلودگی کل شهر کافی است.
عامل دیگر در آلودگی هوای تهران فعالیت معادن شن و ماسه در اطراف شهر است. بخش زیادی از گردوغبارهای جاری در تهران ناشی از این معادن هستند.متاسفانه تهران و چند کلانشهر دیگر طی سالها برجسازی و مرتفعسازیهای غیرمجاز و غیراصولی دچار خفگی شده اند. این برجها ، مرتفعسازیها ، جنگلخواریها و کوهخواریها عملا راه ورود و خروج باد و هوا را به تهران بسته و همین مساله وارونگی هوا را در ایام سرد سال تشدید کرده است. جالب ترین نکته هم اینجاست که تمامی هزینههای مادی و جانی ناشی از آلودگی هوا بر مردم تحمیل میشود و در این میان برخی ارگانها و سازمانها و نهادها به نفع خودشان و برای اهداف غیرضروری خودشان، درآمدزایی میکنند. آن هم در شرایطی که همین دستگاهها و نهادها باید پاسخگوی آلودگی هوای تهران و کلانشهرها باشند.