نکته اصلی: تهران دارای موشک‌های زیادی است که می‌تواند از آن‌ها برای هدف قرار دادن پایگاه‌های آمریکایی استفاده کند. نیروی هوایی در طول جنگ هشت‌ساله نتوانست به برتری هوایی دست یابد. در پاسخ، ایران تعدادی از موشک‌های بالستیک با برد کوتاه برد اسکود بی R-17 (“Scud B”) از دولت لیبی خریداری کرد. این حملات و همچنین حملات تلافی‌جویانه موشک‌های بالستیک عراق، به‌اصطلاح «جنگ شهرها» را تشکیل دادند. عدم دقت موشک‌ها شهرها را به آسان‌ترین هدف‌ها تبدیل کرد. نیاز زمان جنگ به موشک‌های بالستیک و همچنین دشمنی تاریخی ایران با اسرائیل باعث شد تا ایران صنعت موشکی خود را توسعه دهد. اولین موشک‌ها کپی از موشک‌های موجود اسکاد بود. شهاب 1 موشک مبتنی بر Scud-B است که با سوخت مایع کار می‌کند و می‌تواند یک کلاهک انفجاری هزار کیلوئی را تا فاصله 186 مایل پرتاب کند، اما مانند Scud-B اصلی، فاقد دقت می‌باشد. نسخه دیگر، شهاب -2، دارای برد 310 مایل است. هر دو نسخه به‌احتمال‌زیاد به نفع نسل جدیدی از موشک‌های سوخت جامد حذف‌شده باشند. موشک سوم به نام شهاب 3 درواقع نسخه‌ای از موشک نودونگ-1 کره شمالی است که خود توسعه‌یافته اسکود می‌باشد. موشک‌های نودونگ ریشه در تمایل پیونگ‌یانگ برای هدف قرار دادن پایگاه‌های ایالات‌متحده در ژاپن داشته است. ادعاهای مختلف در مورد فاصله‌ای که شهاب -3 می‌تواند پرتاب شود وجود دارد که بنا به اظهار مراجع تخصصی حداکثر برد آن به 621 مایل می‌رسد. درحالی‌که شهاب 3 برد بیشتری نسبت نکته اصلی: تهران دارای موشک‌های زیادی است که می‌تواند از آن‌ها برای هدف قرار دادن پایگاه‌های آمریکایی استفاده کند. نیروی هوایی در طول جنگ هشت‌ساله نتوانست به برتری هوایی دست یابد. در پاسخ، ایران تعدادی از موشک‌های بالستیک با برد کوتاه برد اسکود بی R-17 ("Scud B") از دولت لیبی خریداری کرد. این حملات و همچنین حملات تلافی‌جویانه موشک‌های بالستیک عراق، به‌اصطلاح «جنگ شهرها» را تشکیل دادند. عدم دقت موشک‌ها شهرها را به آسان‌ترین هدف‌ها تبدیل کرد. نیاز زمان جنگ به موشک‌های بالستیک و همچنین دشمنی تاریخی ایران با اسرائیل باعث شد تا ایران صنعت موشکی خود را توسعه دهد. اولین موشک‌ها کپی از موشک‌های موجود اسکاد بود. شهاب 1 موشک مبتنی بر Scud-B است که با سوخت مایع کار می‌کند و می‌تواند یک کلاهک انفجاری هزار کیلوئی را تا فاصله 186 مایل پرتاب کند، اما مانند Scud-B اصلی، فاقد دقت می‌باشد. نسخه دیگر، شهاب -2، دارای برد 310 مایل است. هر دو نسخه به‌احتمال‌زیاد به نفع نسل جدیدی از موشک‌های سوخت جامد حذف‌شده باشند. موشک سوم به نام شهاب 3 درواقع نسخه‌ای از موشک نودونگ-1 کره شمالی است که خود توسعه‌یافته اسکود می‌باشد. موشک‌های نودونگ ریشه در تمایل پیونگ‌یانگ برای هدف قرار دادن پایگاه‌های ایالات‌متحده در ژاپن داشته است. ادعاهای مختلف در مورد فاصله‌ای که شهاب -3 می‌تواند پرتاب شود وجود دارد که بنا به اظهار مراجع تخصصی حداکثر برد آن به 621 مایل می‌رسد. درحالی‌که شهاب 3 برد بیشتری نسبت به موشک‌های قبلی ارائه می‌دهد، اما به گونه چشمگیری غیردقیق می‌باشد. نخستین آزمایش ایرانی شهاب 3 در سال 1998 انجام شد و موشک در سال 2003 عملیاتی شد. کارشناسان کنترل اسلحه تئوریزه می‌کنند که کره شمالی خط مونتاژ کامل نودونگ را به ایران فروخته است. قادر- 1 نسل جدیدی از شهاب -3 می‌باشد که دارای دامنه عمل کوتاه‌تر اما بسیار دقیق‌تر است. به نظر می‌رسد، کلاهک جدیدی که برای هر دو موشک معروف به «عماد» تولیدشده است، ثبات، قدرت، مانور و دقت بیشتری را برای موشک‌های بالستیک برد متوسط ایران به ارمغان آورده است. توسعه موشکی ایران با شلیک موشک برد متوسط سجیل به جهشی بزرگ دست‌یافت. برخلاف موشک‌های قبلی مایع، سجیل با سوخت جامد نیازی به سوخت قبل از پرتاب ندارد و می‌تواند برای شلیک آماده باشد. یک موشک سجیل در میدان نیازی به ارابه‌های سوخت‌گیری ندارد که توسط نیروهای دشمن قابل‌مشاهده باشد. تصور می‌شود تخصص سوخت جامد ایران در اواخر دهه 1980 از چین به‌دست‌آمده باشد. سجیل که برای اولین بار در سال 2008 آزمایش شد، دارای کلاهک یک تا دو هزار پوندی با بردی برابر با شهاب 3 می‌باشد. در حقیقت سیجیل می‌تواند جایگزینی برای موشک‌های قدیمی‌باشد. درحالی‌که دقت سیجیل ناشناخته است، به‌سختی می‌تواند بدتر از سلف مایع آن باشد. گزارش‌های تأیید نشده حکایت از انواع موشک با برد طولانی‌تر بنام سجیل 2 وجود دارد که در سال 2009 مورد آزمایش قرار گرفت. همچنین موشک سه مرحله‌ای بنام سجیل -3 با برد 2400 مایلی که در دست توسعه می‌باشد. بر اساس گزارش روزنامه «بیلد زیتونگ» در سال 2005، ایران هجده موشک با برد متوسط مو سودان را از کره شمالی وارد کرد. وجود این موشک‌ها سالها مورد اختلاف بوده است، اما پرتاب موشک خرمشهر در ماه آوریل سال 2017 مقامات آمریكائی را به این نتیجه رساند که این موشک از همان نوع مو سودان کره شمالی است. موشک ایرانی ظاهراً قبل از انفجار، به مدت شش‌صد مایل پرواز می‌کرد، سطح موفقیتی که خود کره شمالی نیز آن را تا ششمین آزمایش تجربه نکرده بود. ایران هرگز موشکی از نوع مو سودان را به‌طور علنی به نمایش نگذاشته است. در این میان، ایران به عقب برگشته و ناوگان موشک‌های کوتاه یا برد خود را به‌روز کرده است. آخرین موشک تهران، ذوالفقار نیز مبتنی بر فناوری سوخت جامد چینی است. ذوالفقار می‌تواند یک کلاهک انفجاری هزار پوندی با دقت بالا در هدف‌گیری را حمل کند. این موشک با برد 434 تا 466 جایگزین مناسبی برای موشک‌های قدیمی با سوخت مایع باشد. ایران در حال حاضر موشک بالستیک قاره‌پیما ندارد. آیا ممکن است روزی موشک‌های تهران به واشنگتن برسند؟ کره شمالی نشان داده است که حتی یک کشور مشخص با ابزار محدود می‌تواند یک برنامه موشکی معتبر بسازد. سازمان «شروع تهدید هسته‌ای» موشک‌های شهاب -5 و -6 را به‌عنوان موشک‌های بالستیک قاره‌پیمای احتمالی لیست می‌کند، اما به نظر می‌رسد این اسامی به اهداف طراحی در سطح ملی اختصاص داده‌شده باشد تا به موشک‌های عملیاتی. بر اساس برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، ایران موافقت کرد تا توسعه تسلیحات هسته‌ای خود را متوقف کند. ازسرگیری تحقیقات و توسعه برنامه موشک‌های بالستيك ايران از زمان جنگ براي رفع نياز به سلاح‌های استراتژيك بازدارنده شروع شد و پيشرفت كرد. ایران، مانند کره شمالی، خطر گسترش موشک‌های بالستیک را به اثبات می‌رساند و اینکه چگونه تجارت موشک‌های کوتاه بردی مانند اسکود می‌تواند به توسعه سلاح‌های خطرناک‌تر منجر شود.
10 اکتبر 2019
تارنمای ناشنال اینترست (به معنای منافع ملی)
برگردان شهدی Asghar.shahdi@gmail.com