ستاره صبح، فائزه صدر: طبق روایت های غیررسمی، کشور با تورم ۵۰ الی ۶۰ درصدی مواجه است. توجه به این تورم باعث می شود تا افزایش نرخ ارز چندان نامعقول جلوه نکند و جامعه در عین نگرانی در انتظار مواجهه با ارقام بالاتر باشد. به عقیده برخی از کارشناسان اقتصادی هنوز هم امکان مدیریت نرخ تورم وجود دارد، مشروط بر آن که تصمیم گیران کشور ریشه مساله را به درستی بشناسند و اراده رفع مشکل در تمام سطوح حاکمیت وجود داشته باشد. ستاره صبح در این رابطه با حجت الله فرزانی، کارشناس و تحلیلگر اقتصادی گفت و گو داشت که در ادامه می خوانید:
حجت الله فرزانی در رابطه با نقش بانک مرکزی در کنترل نرخ ارز گفت: بانک مرکزی بر حسب وظیفه قانونی اش در مصوبه 1402 باید نرخ ارز را به شیوه مدیریت شناور کنترل کند.
فرزانی افزود: نرخ برابری ارز از رابطه ای تبعیت می کند که نشات گرفته از نرخ تورم مبدا و مقصد و نرخ رشد تولید ناخالص ملی مبدا و مقصد تعریف می شود. به زبان ساده باید گفت یک سبد غذایی در کشور ما با نرخ ریال و سبد غذایی مشابهی در آمریکا با نرخ دلار محاسبه و اندازه گیری می شود و تفاوت حاصل همان نرخ برابری ریال در برابر دلار است. با این محاسبه نرخ دلار در ایران بیش از ارقام امروزی است!
وی در ادامه اضافه کرد: ریشه تورم، نقدینگی و انتظارات تورمی است، نقدینگی در حال افزایش است. دلیل این وضعیت نیز خلق پول توسط بانک ها یا دولت است. به عبارتی کسری بودجه دولت وجود دارد و فشار آن بر نقدینگی مضاعف می شود و موجب افزایش تورم شده است. تورم باعث کاهش ارزش پول ملی می شود.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به عوامل به وجود آورنده تورم گفت: از طرفی رشد بخش واقعی اقتصاد و رشد تولید ناخالص ملی را نداریم تا این نقدینگی را در خود حل کند از این رو یکی از دلایل کاهش ارزش پول ملی، اقتصادی است و در عوامل بنیادین اقتصاد ملی ریشه دارد و پایه تورم و کاهش ارزش پول ملی شده است.
وی در این خصوص اظهار داشت: تصمیم گیری ها و سیاست گذاری ها در افزایش تورم و کاهش ارزش پول ملی تاثیر گذار است. سیاست های وارداتی از آن جمله هستند. تقاضای تامین ارز وارداتی در بازار ارز موجب افزایش نرخ می شود. این استاد اقتصاد گفت: مساله بعدی پایان سال میلادی و تسویه بدهی و تعهدات شرکت ها و بنگاه هایی که روابط بین المللی دارند در آذر ماه انجام می گیرد و به افزایش نرخ ارز دامن می زند. هرچه به سمت پایان سال شمسی نزدیک شویم نیز به طور سنتی با افزایش نرخ ارز روبرو خواهیم بود.
وی در ادامه خاطرنشان ساخت: اختلاف قیمت مرکز مبادله و قیمت بازار آزاد باعث شده صادرکنندگان ارز، ارز خود را ارائه نکنند و یا از مهلت بانک مرکزی نهایت استفاده را ببرند و منابع ارزی خود را در این برهه زمانی عرضه نکنند تا اختلاف نرخ بالا باشد. آن ها عرضه ارز خود به قیمت 70 هزار تومان را عقلایی نمی دانند. فرزانی در این رابطه تصریح کرد: با توجه به اینکه تحریم ها گسترش می یابد و آثار اسنپ بک روی نرخ ارز دیده می شود. اسنپ بک با ریسک هایی که ایجاد کرده باعث شده فروش صادراتی تحت الشعاع قرار بگیرد و دسترسی به منابع ارزی کاهش پیدا کند.
این تحلیلگر سیاسی ضمن اشاره به انتظارات تورمی در رابطه با افزایش نرخ ارز تحت تاثیر این عامل گفت: دلیل دیگر انتظارات تورمی است که اثر خود را روی تورم و کاهش ارزش پول ملی نشان می دهد و باعث تضعیف ریال شده است. وقتی نگرانی فعالین اقتصادی در کشور افزایش پیدا می کند و سرمایه گذاران ناامید هستند، به هیجانات دامن زده می شود.
وی افزود: مردم انتظار دارند قیمت ارز بالا برود و وقتی افزایش پیدا می کند واکنشی نشان نمی دهند. وقتی نرخ دلار افزایش پیدا می کند سایر هزینه ها نیز متناسب با آن رشد پیدا می کند و به افزایش فقر می انجامد. مردم به واسطه افزایش نرخ ارز وارد دامنه فقر می شوند و جامعه فقیر در کشور پر تعداد می شود. حجت الله فرزانی در پایان گفت و گو با یاداوری تبعات اجتماعی افزایش تورم متذکر شد: کاهش ارزش پول ملی آثار و طبقات اقتصادی دارد. ضریب جینی افزایش پیدا می کند و فاصله بین فقیر و غنی بیشتر می شود این وضعیت تبعات دارد در کنار این مساله بحران های اجتماعی تشدید می شود و فساد و فحشا افزایش پیدا می کند.