در سالهای اخیر، چین به سرعت به یکی از ابرقدرتهای هوش مصنوعی(AI) در جهان تبدیل شده است. با سرمایهگذاریهای کلان دولتی و خصوصی، این کشور نه تنها فاصله خود با ایالات متحده را کاهش داده، بلکه در حوزههایی مانند مدلهای منبعباز، کاربردهای عملی و بهینهسازی منابع، پیشتاز شده است. صنعت هوش مصنوعی چین در سال ۲۰۲۵ارزشی بیش از ۱۷۰ میلیارد دلار دارد، با بیش از ۴۵۰۰ شرکت فعال و مالکیت حدود ۶۰ درصد پتنتهای جهانی در این زمینه.
به گزراش دیپلماسی ایرانی، دولت چین از سال ۲۰۱۷ هوش مصنوعی را به اولویت ملی تبدیل کرده و با برنامههایی مانند «نسل جدید هوش مصنوعی» و ابتکار تازه "AI Plus"، ادغام این فناوری را در بخشهای کلیدی اقتصاد تا سال ۲۰۲۷ هدفگذاری کرده است. ظرفیت محاسباتی کشور به بیش از ۳۰۰ EFLOPS رسیده و صندوقهای سرمایهگذاری چند میلیارد دلاری برای حمایت از استارتآپها و رباتیک راهاندازی شدهاند. شهرهایی مانند پکن، شانگهای و شنژن به مراکز اصلی نوآوری تبدیل شدهاند و استعدادهای جهانی را جذب میکنند. شرکتهای بزرگ چینی مانند بایدو (با مدل Ernie Bot که بیش از ۲۰۰میلیون کاربر دارد)، تنسنت، هواوی، علیبابا و استارتآپهایی مانندDeepSeek در خط مقدم پیشرفت هستند. مدلهای منبعباز چینی با هزینهای بسیار پایینتر از رقبای غربی، عملکردی مشابه ارائه میدهند و نشاندهنده توانایی چین در دور زدن محدودیتهای فناوری است. پیشرفتها در رباتیک انسانی، تولید هوشمند و چیپهای داخلی نیز چشمگیر بوده است. هوش مصنوعی در چین به طور گسترده در صنایع واقعی نفوذ کرده: از کارخانهها و بهداشت تا آموزش، حملونقل و خدمات مصرفی. بیش از ۵۱۵میلیون نفر از ابزارهای generative AI استفاده میکنند و پذیرش این فناوری در تولید ۲۵ درصد رشد داشته است. این گسترش، اقتصاد دیجیتال چین را تقویت کرده و پیشبینی میشود بازار AI تا سال ۲۰۳۲ به بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار برسد. با وجود چالشهایی مانند محدودیتهای صادراتی آمریکا، چین با تمرکز بر کارایی و دسترسی گسترده پاسخ داده و رقابت جهانی را شدت بخشیده است. گشودگی و سرمایهگذاری پایدار چین در هوش مصنوعی نه تنها رشد داخلی را شتاب میدهد، بلکه الگویی برای توسعه مشترک ارائه میکند. با ادامه این روند، چین میتواند تا سال ۲۰۳۰ به رهبری بلامنازع هوش مصنوعی در جهان دست یابد و آیندهای هوشمندتر را برای همه رقم بزند.