جعفر پناهی، کارگردان شناختهشده سینمای ایران، این روزها مشغول فعالیتهای تبلیغاتی فیلم جدیدش برای حضور در اسکار است؛ فیلمی با عنوان «یک تصادف ساده» که به نمایندگی از کشور فرانسه در رقابت اسکار شرکت میکند. او در گفتوگوهایی که در حاشیه جشنواره فیلم مراکش داشته، تأکید کرده که با وجود سختیها و محکومیت اخیرش، قصد ندارد در هیچ کشور دیگری به عنوان پناهنده زندگی کند و پس از پایان اسکار به ایران بازمیگردد.
«پناهنده نمیشوم»
به گزارش ایسنا و بر اساس آنچه نشریه ورایتی منتشر کرده، پناهی با اشاره به پرونده قضایی و شرایط ممنوعالخروجیاش گفت: «من فقط یک پاسپورت دارم، پاسپورت کشورم. همین را هم میخواهم حفظ کنم. هرگز در سختترین سالها به ترک کشورم و پناهنده شدن در جای دیگری فکر نکردم.» او در ادامه توضیح داد: «کشور هر کسی بهترین مکان برای زندگی است؛ مهم نیست چه سختیهایی وجود داشته باشد. ایران جایی است که میتوانم در آن نفس بکشم، جایی که برای زیستن و خلق کردن به من قدرت میدهد. مشکلات امروز ایران موقتی است، مثل مشکلاتی که هر کشور دیگری ممکن است داشته باشد.»
پناهی تأکید کرد که از سه ماه پیش شبانهروز درگیر کمپین تبلیغاتی اسکار برای فیلم «یک تصادف ساده» بوده و این محکومیت درست در میانه این مسیر به او ابلاغ شده است: «اما به محض اینکه کار کمپین تمام شود، به ایران برمیگردم.»
عشق به وطن با وجود محکومیت و محدودیتها
پناهی با وجود تجربه چندین سال محدودیت فعالیت، بازداشتها و ممنوعیتهای رسمی، همچنان تأکید دارد که تعلقش به ایران تغییر نکرده است. او میگوید وطن نه یک شعار، بلکه بخشی از هویت هر انسان است و حتی اگر فیلمهایش دولتها را خوشحال نکند، این مسئله برایش دلیلی بر ترک کشور نیست.
او اشاره کرد: «میدانم که فیلمهایم دولت را خوشحال نمیکند. اما این دلیل نمیشود که به کشورم برنگردم. انتخاب من همیشه روشن بوده و به آن وفادارم.»
دو مسیر فیلمسازی؛ انتخاب سخت اما آگاهانه
پناهی در مسترکلاسی که در جشنواره مراکش برای دانشجویان سینما برگزار شد، درباره فلسفه فیلمسازیاش توضیح داد: «بهنظر من فیلمسازان به دو گروه تقسیم میشوند: گروهی که صرفاً دنبال مخاطب هستند و نسبت به سلایق و انتظار تماشاگر حساسیت دارند. اینها ۹۵ درصد فیلمسازان دنیا را تشکیل میدهند. اما پنج درصد دیگر کسانی هستند که فقط دنبال بیان حقیقت و چیزی هستند که خودشان درست میدانند. مخاطب خودش فیلم آنها را پیدا میکند.» او خطاب به دانشجویان تأکید کرد: «اگر قرار است در گروه پنج درصدی باشید، باید بدانید عضو هیچ گروه قدرتی نخواهید بود و باید بهای آن را بپردازید. این بها در کشورهای غربی اقتصادی و مالی است، اما در کشوری مثل ایران میتواند سیاسی باشد.» پناهی میگوید آگاهانه مسیر گروه دوم را انتخاب کرده و به پیامدهایش نیز واقف است. او بار دیگر تأکید کرد که با وجود محدودیتها و هزینههای مسیر حرفهایاش، بازگشت به ایران را اصولیترین انتخاب میداند: «میدانم که باید برگردم؛ چون جای من همانجاست. آنجا میتوانم زندگی کنم، نفس بکشم و خلق کنم.»