قطب جنوب، یا آنت‌آرکتیکا، سردترین، خشک‌ترین و بادی‌ترین قاره زمین است. تقریباً ۹۹درصد از سطح آن توسط یخ پوشیده شده است.
دمای هوا در برخی نقاط قطب جنوب در زمستان می‌تواند تا زیر −۶۰ درجه‌ی سانتیگراد کاهش یابد؛ بادهای بسیار شدید و یخ‌زننده نیز غالب‌اند که شرایط را بسیار دشوار می‌کنند. به دلیل پهنه وسیع یخی، مسیرهای هوایی و زمینی برای حمل‌ونقل زیاد و ساده نیستند؛ حرکت تجهیزات، غذا و سوخت به سختی انجام می‌شود.
در قطب جنوب مفهوم روز و شب هم متفاوت است: در تابستان خورشید تقریباً ۲۴ ساعت آسمان را روشن نگه می‌دارد (“روز قطبی”) و در زمستان، تاریکی قطبی کامل حکم‌فرماست. این وضعیت بر زندگی انسان‌ها بسیار تأثیر می‌گذارد: ساعت استاندارد، خواب، فعالیت‌های روزمره و حتی حس گذر زمان هم می‌تواند برای افرادی که در ایستگاه‌ها زندگی می‌کنند، دچار چالش شود.
جمعیت و ساختار زندگی
بر خلاف قاره‌های معمولی، در قطب جنوب جمعیت دائمی شهری وجود ندارد. جمعیت این منطقه عمدتاً راوی پژوهش‌گران، دانشمندان و کارکنان پشتیبانی در ایستگاه‌های تحقیقاتی است. تعداد این افراد در تابستان جنوبی (هنگام فعالیت بیشتر) می‌تواند تا حدود ۴٬۸۰۰ نفر برسد و در زمستان به حدود ۱٬۰۰۰ تا ۱٬۲۰۰ نفر کاهش یابد.
چند ایستگاه تحقیقاتی مشهور در قطب جنوب وجود دارد؛ به‌عنوان مثال ایستگاه مک‌مورد (McMurdo Station) متعلق به آمریکا یکی از بزرگ‌ترین این پایگاه‌ها است. در تابستان، جمعیت مک‌مورد تا حدود ۱٬۰۰۰ نفر می‌رسد اما در زمستان این عدد به صد‌ها نفر کاهش می‌یابد. همچنین دو پایگاه غیرعلمی یا شبه‌مدنی وجود دارد: «ویلا لاس استِریاس» در ایستگاه چیلـیایی
Eduardo Frei Montalva و «پایگاه اسپِرانزا» آرژانتینی. جمعیت آن‌ها نیز فصلی است: در تابستان تعداد آن‌ها بیشتر بوده و زمستان‌ها کاهش می‌یابد.
ساختار اجتماعی و زندگی روزمره
زندگی افراد در ایستگاه‌های قطب جنوب بسیار سازمان‌یافته است. محیط زیست خشک، محدود و دورافتاده باعث می‌شود تا اجتماع این ایستگاه‌ها ترکیبی از دامنه بیمارستان، خوابگاه دانشگاهی و هتل ساده باشد. یک ترکیب از بیمارستان کوچک، خوابگاه دانشگاهی و هتلی با امکانات محدود» ساکنان ایستگاه‌ها در طول دوره حضور خود، فعالیت‌های علمی، تحقیقاتی، خدمات پشتیبانی و نگهداری را انجام می‌دهند. زندگی اجتماعی تا حد امکان طراحی شده است تا افراد در شرایط سخت روحیه داشته باشند: کتابخانه، باشگاه ورزشی، فعالیت‌های جمعی شبانه و گاهی مراسم خاص برگزار می‌شوند. در قطب جنوب، زمان‌بندی غذا، کار و استراحت اهمیت زیادی دارد چون تعداد افراد محدود است و کوچک‌ترین تأخیر می‌تواند بر کل برنامه تأثیر بگذارد. همچنین، ساعت محلی ایستگاه‌ها بر اساس کشور برگزارکننده تفاوت دارد؛ چون قاره مرزهای سیاسی ندارد و معمولاً پایگاه هر کشور از منطقه زمانی کشور متبوع استفاده می‌کند.
چالش‌ها و سختی‌ها
زندگی در قطب جنوب با دشواری‌های زیادی همراه است:
1. سرمای شدید و خطرات زیستی: یخ‌زدگی، تشدید تأثیرات بادهای سرد و خطرات خاص کار در دمای پایین از جدی‌ترین تهدیدها هستند.
2. انزوای اجتماعی: دورافتادگی جغرافیایی باعث می‌شود که افراد از خانواده و دوستان دور باشند. شرایط قرنطینه در زمستان قطبی ممکن است باعث تنش روحی شود.
3. محدودیت منابع: اکثریت مواد غذایی، سوخت، دارو و تجهیزات به صورت دوره‌ای از سایر قاره‌ها ارسال می‌شوند. هیچ کشاورزی صنعتی در آنجا ممکن نیست.
4. تأثیر نور قطبی بر روان: دوره‌های طولانی روشنایی یا تاریکی کامل بر ریتم خواب، خلق و خو و سلامت روان تأثیر می‌گذارد.
5. هزینه و لجستیک بالا: نگهداری ایستگاه‌ها، ارسال تجهیزات و پشتیبانی عملیاتی بسیار هزینه‌بر است.
اهمیت علمی و زیست‌محیطی
با وجود شرایط سخت، قطب جنوب برای علم اهمیت بسیار زیادی دارد. پژوهش‌گران در این قاره کار می‌کنند تا تغییرات اقلیمی، یخ‌چاله‌ها، علوم جوّی و نجومی را بررسی کنند. ایستگاه‌های علمی در قطب جنوبي نقش عمده در پایش علمی و زیست‌محیطی ایفا می‌کنند. همچنین حیات میکروبی در زیر یخ‌های قطب جنوب کشف شده است. برخی تحقیقات نشان داده‌اند که در زیر یخ ضخیم، میکروارگانیسم‌هایی زنده‌اند که با شرایط بسیار سخت سازگار شده‌اند. این موضوع می‌تواند اطلاعات مهمی در مورد حیات فرازمینی احتمالی در محیط‌های یخی دیگر سیارات بدهد.از سوی دیگر، مطالعات اقلیمی در قطب جنوب برای درک روند گرمایش جهانی، ذوب یخ‌ها و افزایش سطح دریا اهمیت دارد.