محمدرضا عارف در نشست فرهنگستان علوم با انتقاد از محدودیتهای موجود در تعاملات علمی بینالمللی، هشدار داد تداوم نگاه بسته به حضور اساتید در مجامع جهانی میتواند کشور را از مسیر پیشرفت بازدارد. او یادآور شد نظام علمی ایران پس از انقلاب اسلامی رشد چشمگیری داشته؛ بهگونهای که تولیدات علمی کشور طی چهار دهه بیش از ۱۵۰ برابر افزایش یافته و ایران در ۲۰۲۳ با انتشار بیش از ۸۵ هزار مقاله علمی در پایگاههای معتبر، رتبه ۱۴ جهان و جایگاه نخست در میان کشورهای اسلامی را کسب کرده است. با این حال، عارف تأکید کرد این رشد در مقایسه با شتاب جهانی کافی نبوده؛ چرا که بسیاری کشورها با سرمایهگذاریهای کلان در پژوهش، جهشهای چندبرابری را تجربه کردهاند. او خاطرنشان کرد سند چشمانداز ۲۰ ساله با هدف دستیابی به رتبه اول علمی منطقه تدوین شد، اما با وجود ارتقای جایگاه ایران از رتبه ۵۲ در ۱۹۸۰ به رتبه ۱۷ در سالهای اخیر، هنوز فاصله معناداری با اهداف تعیینشده وجود دارد. عارف قطع ارتباط با نهادهای علمی بینالمللی و بدبینی به اساتید را مانعی جدی دانست و تأکید کرد که بدون حضور فعال در کنفرانسها و پروژههای مشترک جهانی، امکان دستیابی به مرجعیت علمی فراهم نخواهد شد. او خواستار بازنگری در سیاستها و بهرهگیری از ظرفیت نخبگان شد تا ایران بتواند جایگاه واقعی خود را در عرصه علم و فناوری بازیابد. این سخنان در واقع هشداری روشن نسبت به خطر عقبماندگی علمی در صورت تداوم انزوا و بیاعتمادی به جامعه دانشگاهی است.