حمید رضا پور در تشریح تاثیر سیاست خارجی بر بازار گفت: بازارهای مالی به دلیل ماهیت خود که وابسته به انتظارات سرمایه گذاران، ریسک‌های اقتصادی و سیاسی، و چشم انداز سود آوری شرکت هاست به اخبار سیاسی واکنش نشان می دهند. این واکنش ها می توانند باعث نوسانات کوتاه مدت یا تغییرات ساختاری در بازار شوند.
وی در این رابطه افزود: چنین حساسیتی به اخبار سیاسی مختص ایران نیست، بلکه در کشورهای دنیا نیز وجود دارد. برای نمونه، در ایالات متحده پس از انتخاب دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۶، بازار ها ابتدا دچار ریزش شدند، اما برگشتند و رشد کردند، چرا که سرمایه گذاران به وعده های کاهش مالیات و تسهیل در مقررات اقتصادی خوش بین بودند.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به تجارب مشابه دیگر کشور ها اضافه کرد: در بریتانیا، رأی به خروج از اتحادیه اروپا (برگزیت) در سال ۲۰۱۶ باعث شوک گسترده به بازار های مالی شد و ارزش پوند کاهش یافت. در ترکیه، وقوع کودتای نافرجام ۲۰۱۶ و بی ثباتی سیاسی پس از آن باعث سقوط بورس استانبول و کاهش شدید ارزش لیر شد. همچنین در چین، تنش های تجاری با آمریکا به ویژه در سال های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹، نوسانات شدیدی را در بورس شانگهای و بازارهای آسیایی ایجاد کرد.
وی یادآور شد: در ایران نیز بازار سرمایه به اخبار سیاسی واکنش نشان می دهد. دلایل این امر را می توان در چند عامل دانست: اقتصاد دولتی وابسته به نفت، نقش پر رنگ دولت در سیاست گذاری اقتصادی، نرخ بالای ریسک های غیر اقتصادی، و تأثیر پذیری مستقیم بازار از متغیر هایی چون نرخ ارز و تحریم ها.
رضاپور با ذکر مثالی در این رابطه به تشریح رفتار بازار سرمایه در مواجهه با دوره های سیاسی خاص پرداخت: مذاکرات برجام، بازار سرمایه نوسانات شدیدی را تجربه کرد. همچنین در دوره های انتخاباتی، به ویژه انتخابات ریاست جمهوری، روند شاخص کل و ورود و خروج نقدینگی تحت تأثیر فضای سیاسی قرار می گیرد.
این تحلیلگر بازار های مالی ضمن تایید تاثیر اخبار سیاسی بر بازار سرمایه اظهار داشت: بنابراین واکنش بورس به اخبار سیاسی نه تنها پدیده ای جهانی است، بلکه میزان و شدت این واکنش بسته به ساختار اقتصادی، سطح شفافیت و میزان وابستگی بازار به تحولات سیاسی در هر کشور، متفاوت خواهد بود. در ایران به دلیل ماهیت خاص اقتصاد و میزان بالای نااطمینانی سیاسی، این واکنش ها معمولاً سریع تر، شدیدتر و گاه هیجانی تر از سایر کشورها است.
وی گفت: تاخیر در برگزاری جلسه ششم مذاکره ایران و آمریکا یا هرگونه توقف، تعلیق یا بی نتیجه ماندن گفت و گو های دیپلماتیک برای بازار سرمایه سیگنال مهم و معنادار ارسال می کند که عمدتاً در جهت افزایش ریسک و نااطمینانی است.
رضاپور در ادامه افزود: پیام های سیاسی مستقیم یا غیر مستقیم روی انتظارات سرمایه گذاران و جریان نقدینگی اثر می گذارند. اولین و مهم ترین سیگنال، افزایش تردید نسبت به گشایش در روابط خارجی و کاهش تحریم‌ها است.
این کارشناس و تحلیلگر بازار با اشاره به نقش تحریم ها در رکود بورس یادآور شد: بازار سرمایه تحت تأثیر فضای تحریم قرار دارد، به ویژه در صنایع صادرات محوری مثل پتروشیمی، فولاد، فلزات اساسی و بانک ها. و هر نشانه ای از کند شدن روند مذاکرات و توافق می تواند امید به آزاد سازی منابع ارزی، تسهیل مبادلات بانکی و رفع تحریم های نفتی و مالی را کاهش دهد.
وی در این رابطه ادامه داد: دومین سیگنال، افزایش انتظارات تورمی است. وقتی مذاکرات به تعویق می افتد یا امید به توافق کاهش می یابد، انتظار فعالان بازار نسبت به پایداری یا رشد نرخ ارز افزایش می یابد. این مسأله باعث می شود گروهی از سرمایه گذاران به سمت بازار های موازی مثل ارز، طلا، یا حتی خودرو و مسکن متمایل شوند. در این شرایط، بازار سرمایه با خروج نقدینگی یا انتقال آن به نماد های دلاری محور مواجه می شود.
این کارشناس اقتصادی در تشریح تاثیر اخبار سیاسی بر اقتصاد بیان کرد: سومین سیگنال، تضعیف اطمینان به آینده فضای اقتصادی کشور است. در شرایطی که دولت ها بر مبنای گشایش سیاسی و توافق های بین المللی برنامه ریزی اقتصادی کرده اند، تاخیر در مذاکرات می تواند نشانه ای از بن بست در سیاست گذاری تلقی شود. این مسأله بر رفتار فعالان حقیقی و حقوقی اثر منفی گذاشته و منجر به احتیاط، کاهش حجم معاملات و بعضاً افزایش فشار فروش می شود.
حمید رضا پور در پایان سخنان خود متذکر شد: در مجموع، چنین اخباری نه تنها نشانه هایی از افزایش ریسک سیاسی تلقی می شود، بلکه می تواند باعث کاهش سرمایه گذاری جدید، تضعیف ورود پول هوشمند و بازگشت بازار به فاز رکودی یا اصلاحی گردد. البته تأثیر آن بستگی به فضای عمومی، سطح انتظارات، و شرایط بازارهای جهانی در همان مقطع زمانی دارد.