محمد جواد ایروانی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، روز گذشته در سی و دومین همایش سالانه سیاست‌های پولی و ارزی در مورد اهمیت بازار ارز غیررسمی و تاثیر آن بر تورم، اعداد و ارقام تامل‌برانگیزی اعلام کرد. او در بخشی از اظهارت خود گفت: «طبق مطالعات انجام‌شده، هر یک درصد افزایش نرخ ارز در بازار غیررسمی منجر به افزایش 0.5 درصدی نرخ تورم می‌شود.»
علی سعدوندی، کارشناس اقتصادی در این باره به تجارت نیوز گفت: سیاست بانک مرکزی و رئیس کل آن مبنی بر به رسمیت نشناختن بازار آزاد ارز، سست‌ترین سیاست ارزی است که طی چند دهه گذشته در مورد این بازار پیشه شده است. مساله اصلی بازار ارز تعارض منافع است. سالی حدود 60 الی 70 میلیارد دلار ثروت ملی به صورت ارزی کسب می‌شود که در معرض دست‌درازی قرار می‌گیرد و صرف پرداخت سوبسید به فرار سرمایه می‌شود. درآمد ارزی در فرایند ارزپاشی چپاول شده و به کشورهای رقیب هدایت می‌شود. در حال حاضر سیاست نابخردانه ارزی کشور موجب بزرگ‌ترین جریان فرار سرمایه در سطح جهان شده است.»
این کارشناس اقتصادی افزود: «این جریان عظیم سرمایه که قرار است به خارج از کشور منتقل شود باید توجیهاتی به‌ظاهر علمی داشته باشد. برای چپاول به ایده‌ها و پایه‌های ظاهراً علمی نیاز است؛ هرچند این پایه‌ها سست باشند. سیاست ارزی رسمی کشور مدافع فرار حداکثری سرمایه است؛ به همین دلیل استدلال‌های به‌ظاهر علمی مطرح می‌شود.»
این کارشناس اقتصادی توضیح داد: «فرزین برای رفع مسئولیت می‌گوید نرخ ارز بازار آزاد تاثیری بر تورم و متغیرهای اقتصادی داخل کشور ندارد. از سوی دیگر می‌گویند برای کانال‌های تلگرامی پرونده تشکیل شود و آنها را مورد مؤاخذه قرار دهید؛ چراکه بر انتظارات تورمی و نرخ ارز بازار آزاد تاثیر می‌گذارد. خب اگر نرخ ارز در بازار آزاد تاثیری بر متغیرهای اقتصادی ندارد و شما آن را قبول ندارید، اجازه دهید کانال‌های تلگرامی اعلام نرخ ارز به شغل عبث خود ادامه دهند.»
او ادامه داد: «اما واقعیت عکس این است و آنچه بر انتظارات تورمی تاثیر می‌گذارد، نرخ ارز بازار آزاد است. تنها کسانی که در ایران برای تشخیص انتظارات تورمی نرخ ارز دولتی را چک می‌کنند، احتمالاً خود آقای فرزین و دوستان‌شان باشند. بعید است کسی انتظارات تورمی خود را با نرخ ارز 28 هزار و 500 تومانی تنظیم کند.»
سعدوندی در مورد اظهارات ایروانی نیز گفت: «اظهارات ایروانی در جای خود درست بوده اما نکته اصلی این است که اگر هدف، اصلاح دایره خبیث رشد تورم و افزایش نرخ ارز در کشور است، از چه مسیری باید وارد شد؟ این نکته اصلی است و به نظر می‌رسد ایشان حتی با مقدمات انجام این کار نیز آشنا نیستند. این واقعیت که افزایش نرخ ارز منجر به بالا رفتن تورم می‌شود، به این معنی نیست که سیاست تثبیت موقت نرخ ارز و انباشت شوک ارزی، مشکل را رفع می‌کند. ایران ناموفق‌ترین کشور دنیا در کنترل تورم و کنترل نرخ ارز است. هیچ کشوری به طور مداوم ۵۴ سال تورم نداشته که در این مدت حتی یک روز هم در کنترل تورم موفق نبوده باشد.»
راهکار
سعدوندی درباره کنترل تورم در کشور گفت: «بر اساس نظریات معتبر دانش اقتصاد، به نفع ایران نیست که به سیاست تثبیت نرخ ارز اولویت دهد؛ بلکه سیاست‌گذاری جدی پولی و اولویت‌بخشی به کنترل تورم به نفع کشور است که با رعایت این دو مورد، نرخ ارز نیز کنترل خواهد شد. اگر قرار است سیاست تثبیت نرخ ارز را در پیش بگیریم، باید همان مسیری را طی کنیم که کشورهایی مانند عربستان و امارات رفتند. یعنی در صورت اولویت‌بخشی به سیاست تثبیت نرخ ارز، اجرای سیاست‌گذاری پولی و بانک مرکزی مستقل امکان‌پذیر نیست. در حال حاضر امارات همین رویه را پیگیری کرده و بانک مرکزی مستقلی ندارد، بلکه هرچه بانک مرکزی آمریکا در عرصه پولی تصمیم بگیرد، بانک مرکزی امارات نیز تبعیت می‌کند.»