متوسط سالانه ساخت وساز در کشور از سال ۹۳ تا سال گذشته، رقمی معادل ۳۹۰ هزار واحد مسکونی بوده که در مقایسه با «تراز عرضه مورد نیاز برای تعادل بازار مسکن»، همواره کمتر بوده است.
در این دوره تقریبا ۱۰ ساله به طور متوسط سالانه حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار واحد مسکونی کمتر از «سطح مورد نیاز برای تعادل بازار» در کشور احداث شده است. این آمار نشان می‌دهد که تقاضا از عرضه مسکن به شدت پیشی گرفته است و حتی اگر قدرت خرید متقاضیان مسکن نیز افت شدیدی پیدا کرده باشد باز هم می‌توان نسبت به افت تولید مسکن نگران بود.
دبیر کانون سراسری انبوه سازان با اشاره به اینکه این روزها دست دستگاه های خدمات رسان در جیب مردم است و همین مساله موجب افت تولید مسکن شده است گفت: متوسط هزینه هر متر مربع ساخت مسکن در سال گذشته ۱۴ میلیون تومان بود که امسال به ۲۵ میلیون تومان رسیده است.
مشکلات ساخت مسکن
فرشید پورحاجت درباره افت تولید مسکن به اقتصاد آنلاین گفت: مجموعه عوامل دست به دست هم داد که صنعت ساختمان از سال ۹۲ سیر نزولی شدیدی پیدا کند. البته بخشی از این موضوع به قوانین و مقررات و بخش دیگری هم به وضعیت اقتصاد کلان، رشد هزینه‌های تولید مسکن و بالا رفتن ریسک‌های سرمایه گذاری بازمی گردد. قوانین خلق الساعه مربوط به صنعت ساختمان باید اصلاح شود. چرا که ابزار‌های نظارتی به جای حمایت از تولید مسکن بر عکس عمل کرده‌اند؛ لذا امروز دچار یک بروکراسی پیچیده دولتی و گرفتار ساختار معیوب مالیاتی و انحراف گسترده در حوزه تامین نقدینگی هستیم.
دستگاه‌های خدمات رسان دست در جیب مردم کرده اند
پورحاجت تاکید کرد: دولت باید نسبت به تعیین تکلیف شرکت‌های توزیع برق، شرکت‌های آبفا و در کل دستگاه‌های خدمات رسان حساسیت بیشتری نشان دهد چرا که این شرکت‌ها به هیچ وجه خدماتی که ارائه نمی‌کنند بلکه در راستای ضربه به بخش مسکن گام برمی دارند. متاسفانه دستگاه‌های خدمات رسان دست در جیب مردم کرده‌اند.
گرفتاری در بروکراسی سامانه‌ها
دبیر کانون سراسری انبوه سازان کشور با اشاره به اینکه بررسی تولید مسکن در دهه ۹۰، ۸۰ و ۷۰ نشان می‌دهد که مدت زمان اخذ پروانه دو یا سه ماه بوده است تصریح کرد: در حال حاضر برای تایید نقشه در سازمان نظام مهندسی ۱۰ ماه باید منتظر ماند. سوال ما این است که چرا مجلس شورای اسلامی یک سامانه مستقل برای بخش خصوصی تعریف نمی‌کند. در حال حاضر با جزیره‌های زیادی از سامانه‌ها مواجه هستیم.
او با اشاره به اینکه سامانه خودنویس، سامانه کاتب و سامانه املاک و اسکان مردم را گرفتار کرده است گفت: این روزها مردم و بخش خصوصی را در بروکراسی سامانه‌های بی اثر گرفتار کرده‌ایم و خروجی مشخصی هم ندارند.
متقاضیان مسکن بدون خانه
پورحاجت با اشاره به اینکه جواز ساخت مسکن باید ۱۰ روزه صادر شود تا تکلیف بخش خصوصی نیز مشخص شود تاکید کرد: متقاضیان مسکن تا سال ۸۵ به راحتی با دریافت تسهیلات صاحب مسکن می‌شدند، اما در ۱۲ سال گذشته و به خصوص در سه سال اخیر خانه دار شدن به شدت بحرانی شده است. سال ۷۷ در یک منطقه برخوردار استان خوزستان و در منطقه یک اهواز آپارتمان ۱۰۰ متری را با ۷ میلیون تومان می‌توانستید خریداری کنید. یعنی ۷۰ درصد این مبلغ را تسهیلات بانکی پوشش می‌داد و یک کارمند و یا یک کارگر می‌توانست با ماهانه یک میلیون تومان حقوق به راحتی این تسهیلات را پرداخت کند. به عبارتی مردم با دو سال پس انداز صاحب مسکن می‌شدند، اما همین امروز قیمت مسکن در همان منطقه اهواز ۷.۵ میلیارد تومان شده است در حالیکه سقف تسهیلات پرداختی از سوی بانک مسکن ۸۰۰ میلیون تومان است.