گروه اجتماعی: ۱۰ اکتبر از سوی فدراسیون جهانی بهداشت روان (WFMH) به عنوان «روز جهـانی سلامت روان» نامگذاری شده است. در ایران هم ۱۸لغایت۲۴ مهر به نام هفته سلامت روان نامگذاری شده است. شعار این روز در ایران، «اولویت امروز، سلامت روان در محیط کار» است. بر اساس مطالعات بهترین سن برای فعالیت اجتماعی و اقتصادی ۱۵ تا ۴۴ سال است که میزان شیوع اختلال روانی در این بازه سنی بیشتر و نگران کننده است. به عقیده روانشناسان و جامعه شناسان وقتی افراد جامعه نگران زندگی خود در زمان حال و آینده هستند بیماری روانی و دیگر بیماری ها به سراغ افراد می آید. اینکه بخش قابل توجهی از جامعه به نوعی دچار بیماری روانی شده اند نشان از حال و روز بد افراد است. آیا نباید این مسئله مورد واکاوری قرار گیرد و ریشه آن پیدا شود. رئیس انجمن علمی روانپزشکان گفته: 25 درصد ایرانیان دچار بیماری روانی هستند. همچنین وزارت بهداشت اعلام کرده: میزان شیوع افسردگی ۱۲ درصد است.
اهمیت سلامت روان در محیط کار
محمدرضا شالبافان، سرپرست دفتر سلامت روان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در همایش سلامت روان در محیط کار که در دانشگاه علوم پزشکی تهران روز گذشته برگزار شد، گفت: با تاکید بر اهمیت توجه به سلامت روان افراد در محیط کار گفت: ۲۵.۴ درصد از جمعیت بالای ۱۵ سال کشور در آغاز اختلالات روانی قرار دارند. سازمان جهانی بهداشت امسال شعارش اولویت سلامت روان در محیط کار بوده است. محیط کار روی سلامت روان همه افراد جامعه تأثیر می‌گذارد، کار مناسب، تامین معاش، ایجاد اعتماد به نفس، هدفمند و موفق بودن و ایجاد فرصت برای روابط مثبت در جامعه از طریق سلامت روان پرسنل ایجاد می شود. برای افرادی که دارای سلامت روان هستند، کار مناسب می‌تواند به بهبود اعتماد به نفس و عملکرد اجتماعی کمک کند.
انسان سالم محور توسعه پایدار
سرپرست دفتر سلامت روان وزارت بهداشت در حاشیه این همایش نیز در جمع خبرنگاران تاکید کرد: بر اساس آخرین مطالعات انجام شده در سال ۱۴۰۰ حدود ۲۵ درصد جمعیت عمومی دارای اختلالات سلامت روان هستند و آمار نسبت به مطالعات قبلی افزایش یافته است. انسان سالم محور توسعه پایدار است و وزارت بهداشت نیز در سه سطح به مشکلات روان ورود کرده که سطح یک مراکز جامع سلامت، سطح دوم مراکز درمان سرپایی سراج و سطح سوم بیمارستان‌های تخصصی روانپزشکی برای ارائه خدمات بستری است.
افزایش ابتلا به افسردگی پس از کرونا
شالبافان تصریح کرد: دوران همه گیری کرونا و استرس های ناشی از آن باعث افزایش اختلالات روانی در جامعه شده است و در این میان اختلالات خلقی از جمله افسردگی، شایعترین آن هستند.
وی با یادآوری اینکه ۱۷ درصد جمعیت دچار اختلالات خلقی و ۱۴ درصد مبتلا به اختلالات اضطرابی هستند، افزود: وضعیت شهر تهران از لحاظ اختلالت روانی بدتر است. آگاهی مردم نسبت به مراجعه به روانشناس و روانپزشک ضروری است زیرا بسیاری از کسانی که مبتلا به اختلالات روانی هستند، از بیماری خود بی خبرند. باید از آسیب های اجتماعی همچون طلاق، بزهکاری و اعتیاد پیشگیری کنیم تا ابتلا به اختلالات روانی نیز کاهش یابد.
از هر 4 نفر، یک نفر اختلال روان دارد
دکتر شالبافان افزود: با توجه به اینکه طبق آخرین آمارها در کشورمان، از هر چهار نفر، یک نفر به یکی از اختلالات روان مبتلاست، تمامی نهادها باید در حوزه کاهش آسیب های روان به طور جدی برنامه ریزی کرده و گام بردارند.
وی گفت: بروز هرگونه تغییر در افکار، احساسات، خواب یا اشتها، باید جدی گرفته شود و فرد نسبت به درمان به موقع اقدام کند و چنانچه افراد روان سالمی دارند باید آن را حفظ کنند. همچنین باید نسبت به سلامت روان اطرافیان نیز مسئول باشیم و اگر کسی در خانواده یا محیط کار نیاز به مداخلات سلامت روان دارد، او را راهنمایی کنیم.
انگ زدایی از اختلالات روان
وی بر اهمیت انگ زدایی از اختلالات روان تاکید کرد و گفت: همه افراد باید این نگرش را در خود ایجاد کنند و بدون اینکه اطرافیان را قضاوت کنند، در زمینه بهبود سلامت روان به آنها کمک کنند. باید در مسیر رفع انگ اختلالات روان، گام برداریم و هرکسی باید این اصلاح را از خود آغاز کند.
مراقب آسیب های فضای مجازی باشیم
شالبافان درخصوص آسیب های فضای مجازی در سلامت روان، عنوان کرد: فناوری بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره انسان شده است و از محیط کار تا زندگی شخصی، فناوری در زندگی ما حضور دارد. با این حال، چالش اصلی امروز، پیدا کردن تعادل بین استفاده مداوم از فناوری و تأثیرات منفی آن بر سلامت روان است. ظهور رسانه‌های اجتماعی باعث افزایش نگرانی در مورد تأثیر آن بر سلامت روان شده است. تحقیقات نشان می‌دهد که استفاده بیش از حد از این پلتفرم‌ها، مخصوصا در گروه سنی کودک ونوجوان، می‌تواند به کاهش عزت‌نفس، انزواطلبی، افسردگی و اعتیاد به اینترنت و شبکه های مجازی منجر شود.
ورزش کنید تا بانشاط بمانید
شالبافان توصیه کرد که برای حفظ سلامت روان می توان در دسترس ترین روش ها را در زندگی روزمره به کار گرفت؛ مثلا می‌توان میزان استفاده از شبکه های مجازی را محدود و ورزش را جایگزین آن کرد. وی، خواب منظم، تغذیه مناسب، مدیریت استرس، تاب آوری در بحران ها، ارتقای مهارت‌های زندگی، پرداختن به فعالیت های هنری، طبیعت گردی، یادگیری مهارت های جدید، حفظ روابط دوستانه و خانوادگی و دوری از دخانیات و الکل را از جمله راهکارهای در دسترس برای داشتن روان سالم عنوان کرد.