سعید سعادت - مشاور و فعال حوزه صنایع خلاق فرهنگی
ورود هوش مصنوعی به صنعت نشر با چالشهایی همراه است. نگرانیها درباره حقوق مالکیت فکری، کیفیت و اصالت محتوا و احتمال حذف نقشهای سنتی تهدیدات عمدهای به شمار میآیند. در صنعت نشر ایران، که به دلیل سنتی بودن و محدودیتهای اقتصادی با چالشهای خاصی مواجه است، تهدیدها و ضعفهای هوش مصنوعی به شرح زیر هستند:
۱. مسائل اخلاقی و قانونی
حقوق مالکیت فکری
قوانین حقوق مالکیت فکری در ایران هنوز بهطور کامل و جامع بهروز نشدهاند. این موضوع میتواند مشکلاتی در شناسایی و مدیریت حقوق مالکیت محتواهایی که توسط هوش مصنوعی تولید میشوند، به وجود آورد. عدم تطابق با استانداردهای بینالمللی میتواند به تعارضات حقوقی و مشکلات قانونی در آینده منجر شود. در ایران، نیاز به اصلاح و بهروزرسانی قوانین کپیرایت برای تطابق با تغییرات فناوری و محتواهای جدید تولیدشده توسط هوش مصنوعی احساس میشود.
محتوای تعصبی و فرهنگی
ایران دارای تنوع فرهنگی و اجتماعی خاصی است و هوش مصنوعی ممکن است نتواند به درستی این تنوع را در نظر بگیرد. تولید محتوای تعصبی یا نادیده گرفتن ارزشها و فرهنگهای محلی میتواند تأثیر منفی بر جامعه داشته باشد. هوش مصنوعی ممکن است به دلیل محدودیتهای آموزشی و الگوریتمی نتواند حساسیتهای فرهنگی و اجتماعی را بهدرستی در نظر بگیرد، که این موضوع نیاز به نظارت دقیق انسانی و اصلاحات مداوم دارد.
۲. کیفیت محتوای تولیدشده
پایین بودن سطح خلاقیت و اصالت
در صنعت نشر ایران، که به شدت به خلاقیت و نوآوری نیاز دارد، هوش مصنوعی ممکن است به تولید محتوای مشابه و تکراری منجر شود. الگوریتمهای هوش مصنوعی ممکن است قادر به تولید محتوای اصیل و خلاقانه نباشند و به تکرار محتواهای موجود بپردازند. این موضوع میتواند به کاهش تنوع و نوآوری در بازار نشر ایران منجر شود، که بهویژه برای ناشران و نویسندگانی که به دنبال خلق آثار جدید و منحصر به فرد هستند، مشکلساز خواهد بود.
فرآیندهای استانداردسازی
فرآیندهای استانداردسازی محتوا در ایران ممکن است با چالشهای بیشتری مواجه شود. الگوریتمهای هوش مصنوعی که به کاهش تنوع و استانداردسازی محتواها میپردازند، ممکن است در بازار ایران که به تنوع فرهنگی و ادبی نیاز دارد، مناسب نباشند.
۳. پذیرش و ادغام
مقاومت حرفهایها
بسیاری از نویسندگان، ناشران و دیگر حرفهایهای صنعت نشر ایران به روشهای سنتی وابسته هستند و ممکن است نسبت به پذیرش فناوریهای جدید هوش مصنوعی مقاومت نشان دهند. این مقاومت ممکن است به دلیل نگرانیهای شغلی، تغییرات فرهنگی و عدم اعتماد به فناوریهای نوین باشد. برای موفقیت در ادغام هوش مصنوعی، نیاز به آموزش و ایجاد اعتماد در میان حرفهایها و ذینفعان صنعت نشر احساس میشود.
هزینههای سرمایهگذاری
هزینههای بالا برای پیادهسازی و بهروزرسانی فناوریهای هوش مصنوعی میتواند به ویژه برای ناشران کوچک و متوسط ایرانی یک چالش بزرگ باشد. به دلیل محدودیتهای مالی و اقتصادی، بسیاری از ناشران ممکن است نتوانند سرمایهگذاری لازم برای استفاده از این فناوریها را انجام دهند. این موضوع نیاز به حمایتهای دولتی و خصوصی برای تسهیل دسترسی به فناوریهای جدید و ارتقاء زیرساختها دارد.
۴. حریم خصوصی و امنیت دادهها
استفاده از دادههای شخصی
در ایران، مسائل مربوط به حریم خصوصی و امنیت دادهها ممکن است بهطور کامل به روز نباشد و نگرانیهایی درباره استفاده از دادههای شخصی برای شخصیسازی محتوای نشر شده وجود داشته باشد. عدم وجود قوانین و مقررات قوی برای محافظت از دادههای کاربران میتواند به مشکلات جدی در زمینه حفظ حریم خصوصی منجر شود.
حملات سایبری
با توجه به وضعیت زیرساختهای امنیتی در ایران، تهدیدات سایبری میتواند به ویژه برای دادههای نشر حساس و اطلاعات خصوصی کاربران خطرناک باشد. نیاز به تقویت زیرساختهای امنیتی برای محافظت از دادهها و جلوگیری از حملات سایبری احساس میشود. این امر شامل بهروزرسانی سیستمهای امنیتی و آموزش متخصصان IT برای مقابله با تهدیدات جدید است.
در دنیای امروز، هوش مصنوعی به یکی از ابزارهای حیاتی صنعت نشر تبدیل شده است. قابلیتهای این فناوری شامل تسریع در فرآیندهای تولید، ویرایش و توزیع محتوا است که به کاهش هزینهها و افزایش بهرهوری کمک میکند. ابزارهای ویرایش مبتنی بر هوش مصنوعی میتوانند خطاهای گرامری و سبک نگارش را بهسرعت شناسایی و تصحیح کنند. علاوه بر این، تحلیل دادهها و پیشبینی رفتار مخاطبان به ناشران کمک میکند تا با دقت بیشتری به نیازهای بازار پاسخ دهند و استراتژیهای بازاریابی خود را بهبود بخشند.