رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس با اشاره به افزایش ۱۰ برابری قیمت مسکن در ۵ سال اخیر، اقدامات دولت برای کاهش نا ترازی عرضه و تقاضا در بازار مسکن را مثبت ارزیابی کرد. بابک نگاهداری در اجلاس سراسر انبوه‌سازان مسکن و ساختمان ایران با یادآوری اینکه قیمت مسکن و اجاره‌بها در بازه زمانی ۵ ساله یعنی از سال ۹۷ تا سال ۱۴۰۲، ۱۰ برابر شده گفت: در سبد خانوارهای ایرانی، اصلی‌ترین هزینه مسکن است و اگر نتوانیم تورم مسکن را کنترل کنیم، تلاش‌های دولت برای مهار تورم در سایر حوزه‌ها خیلی در زندگی مردم ملموس نخواهد بود. رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی با اشاره به نا ترازی عرضه و تقاضا در بازار مسکن تصریح کرد: این نا ترازی مربوط به کاهش تولید مستمر در دهه ۹۰ است. نگاهداری اضافه کرد: قانون جهش تولید و به‌تبع آن، نهضت ملی مسکن، برای کاهش نا ترازی و بهبود وضعیت مسکن توسط دولت در حال پیگیری است. حدود دو سال از اجرای قانون می‌گذرد که شاهد نقاط مثبتی در اجرای آن هستیم. رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس بیان کرد: باید از تجارب گذشته در اجرای نهضت ملی مسکن استفاده کنیم ضمن اینکه باید برای سوداگری و اثربخشی در بازار مسکن برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشیم.
معایب فروش خانه انتزاعی در بورس
به گفته وزیر راه و شهرسازی طرح فروش متری مسکن از دستور خارج‌شده است. به عقیده کارشناسان این طرح از ابتدا نیز نمی‌توانست مسئله مسکن را حل کند بلکه راهکار، عرضه زمین به بازار مسکن است. مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی درباره طرح فروش متری مسکن هفته گذشته گفت: این طرح فعلاً در دستور کار ما قرار ندارد و اجرا نمی‌شود. محمدحسین رحمتی معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالا درباره نحوه کارکرد این اوراق، فروش این اوراق به منظور تأمین نیاز مالی سازندگان بوده و گفت: سازندگان مسکن می‌توانند برای ساخت یا تکمیل یک پروژه ساختمانی با انتشار اوراق سلف موازی مسکن در بورس کالا، بخشی از سرمایه موردنیاز خود را برای اتمام پروژه و تحویل به مردم تأمین کنند. بر این اساس، مردم با خرید اوراق سلف مسکن اقدام به پیش‌خرید واحدهای آن پروژه می‌کنند و می‌توانند اوراق را تا زمان سررسید و تحویل ملک نگه‌دارند یا در بازار ثانویه اقدام به فروش اوراق خود به قیمت روز کنند. وی ادامه می‌دهد: در ساده‌ترین شکل سرمایه‌گذاری در بازار پیش‌فروش متری مسکن، خریدار اقدام به خرید یک متر مسکن می‌کند که در زمان عرضه، تاریخ تحویل آن ملک، دوساله و کوچک‌ترین متراژ هر واحد ۵۰ متر عنوان‌شده است. آن خریدار اگر قصد خانه‌دار شدن داشته باشد باید تا زمان سررسید دوساله مقدار اوراق خود را به عدد ۵۰ ورقه یک متری برساند. اما اگر قصد تحویل گرفتن خانه را نداشته باشد و صرفاً با نیت سرمایه‌گذاری در بازار مسکن وارد این معاملات شده باشد، در هرزمانی طی این دو سال، امکان فروش اوراق و تسویه نقدی را دارد.
کسری عرضه مسکن
این در حالی است که قدرت خرید مردم کاهش‌یافته و از سوی دیگر مسکن به عنوان یک کالای اساسی یا واجب‌ترین کالا در اقتصاد با کسری در عرضه مواجه شده و بنابراین بازار مسکن با شکست روبه‌رو شده است. در همین راستا سیاست‌گذاران با این منطق که مسکن را در قطعات کوچک‌تر یعنی به صورت متری به فروش رساندند تا این کسری را جبران کنند و چنین طرحی را ارائه داده‌اند. اما واقع آن است که این روش مشکلات زیادی را برای خریداران در پی خواهد داشت. مهم‌ترین آن پیچیدگی در مالکیت افراد و ایجاد دعوای حقوقی بوده، چراکه به ویژه در زمان فروش، بحث مالکیت نقش زیادی ایفا می‌کند و در صورت عدم توافق مالکان، سرمایه در ملک حبس می‌شود. از نظر کارشناسان نیز هدف اصلی طرح که بهبود شرایط حوزه مسکن و تسهیل دسترسی مردم به خانه‌دار شدن است، محقق نخواهد شد. فروش متری خانه، در صورت اجرای موفق منجر به حفظ ارزش پول سرمایه‌گذاران می شود.
عرضه زمین
سیاست‌گذاران برای خانه‌دار کردن مردم راه‌های آسان‌تر و بهتری پیش روی خوددارند. با توجه به اینکه 60 درصد قیمت مسکن را زمین تشکل می‌دهد، بنابراین می‌توان گفت بازیگر اصلی در سازوکار بازار این حوزه زمین است. دولت می‌تواند زمین را با قیمت مناسب به مردم عرضه کند تا درعین‌حال قیمت مسکن کنترل شود و دسترسی مردم به مسکن هموار شود. تجربه نشان داده هر وقت دولت زمین را در متراژهای مشخصی به مردم عرضه کرد مانند آنچه در پروژه بیرجند اتفاق افتاد، هم سرعت ساخت بالا بوده و هم متقاضیان در یک پروسه موفقیت‌آمیز خانه‌دار شده‌اند. نباید فراموش کرد عرضه زمین نه‌تنها باعث می‌شود خانه با قیمت کمتری در دسترس مردم باشد. (برگرفته از سایت الف)