بنام خداوند جان و خرد؛ گزین برتر اندیشه برنگذرد
مهندس بازرگان در کتاب «در آیینه خاطرات» که پیش از انقلاب نوشته شده می‌گوید: استبداد نمی‌تواند میانه خوبی با دانش داشته باشد. نقل شده: وقتی ناصرالدین شاه برای سر کشی به دارالفنون رفته بود، از شاگردی می‌پرسد: بلجیک (بلژیک) کجاست؟ آن شاگرد هم موقعیت جغرافیایی بلژیک را به خوبی جواب می‌دهد. شاه با خشم دارالفنون را ترک می کندو به قصر سلطنتی بر می‌گردد. مدیر آن روز دارالفنون که انتظار تشویق و تقدیر داشته، از این حالت شاه تعجب می‌کند و به زحمت خود را به شاه رسانده و سبب خشم را می‌پرسد، شاه جواب می‌دهد:
اگر این‌ها دانستند بلجیک کجاست سوار من و تو می‌شوند!(ص ۸۱ کتاب در آیینه خاطرات)
یکی از دوستان از تزریق پانزده هزارهیات علمی جدید به دانشگاهها اظهار نگرانی کرد، به او توصیه کردم نگران نباشد چون کالبد دانشگاهها بر اساس خرد و عقلانیت است بدون تردید اعضاء هیت علمی جدید هم به صف منتقدین به بی عدالتی خواهند پیوست!
صد سال است که فریاد اعتراض دانشگاهیان به استعمار نو و سلطه بیگانه و حاکمیت با وقایعی مثل ۱۶ آذر1332، بلند بوده و خواهد بودحتی اگر مداحان جایگزین هیات علمی شوند! دکتر مجتهدی بنیانگذار دبیرستان البرز، دانشگاه امیرکبیر و دانشگاه شریف در خاطرات خود می‌گوید: شاه مرا احضارکرد و دستور داد دانشگاهی تأسیس کنم که در عرصه علمی و سیاسی شاخ دانشگاه تهران را بشکند. ومن دانشگاه صنعتی آریامهر را تأسیس کردم که با حضور شاه و فرح افتتاح شد، ولی چندی نگذشت که این دانشگاه هم فریاد اعتراض به بی عدالتی رژیم گذشته بلند کرد بطوریکه نیروهای امنیتی شاه به نتیجه رسیدند که تنها راه چاره تبعید این دانشگاه به اطراف اصفهان، دربین دو کوه شاهین شهر است تا صدای اعتراض در دل این کوهها مدفون شود ولی تقدیر الهی باعث شد فریاد دانشجویان این دانشگاه به سراسر کشور منعکس شود!
آیت الله جوادی عاملی در کتاب مفاتیح الحیاة در باب عدالت (ص ۴۸۱) روایتی از امام صادق (ع) بدین شرح آورده‌اند:
«ای حارث! آگاه باشید که به یقین دانشمندان شما جور گناه بی خردان شمارا می‌کشند»
حارث می‌گوید از حضرت علت آنرا پرسیدم، فرمودند:
«اگر یکی از شیعیان ما موجب اذیت ما و عیبجوی مردم از ما می‌شود (ومردم را از ما متنفر کند) باید اورا از خود برانیدو از همنشینی با او بپرهیزید» وضعیت امروز جامعه ما اینچنین است، عده‌ای که اگر احتمالا نفوذی نباشند مسلمانان بی خرد اند که‌موجب رویگردانی جوانان از دین ودینداری شده اند مردم درپاسخ به تذکرات اخلاقی و انسانی واکنش منفی نشان میدهند . آنان که معتقد به خالص سازی هستند باید بی خردها و نفوذی ها را که بقول وزیر اطلاعات سابق تا عمق سیستم نفوذ کردند و این نارضایتی از حاکمیت دینی ایجادکردندپاکسازی کنند، نه استادان دانشمند را که هر روز با تلاش علمی خود بر عزت و عظمت ایران می‌افزایند.حرمت علم و دانش را نگه دارید تا دانشگاهیان برای حل مشکلات به کمک شما بیایند نه اینکه آنها را برنجانید.
این نوشتار را با اشعار فردوسی پاکزاد پایان می‌دهم:
خرد گر سخن برگزیده همی
همان را گزیند که بیند همی
توانا بود هرکه دانا بود
زدانش دل پیر برنابود
(ف-امی ۱۴۰۲/۶/۲۵)