آتش در مرزها
جمهوری آذربایجان روز شنبه اعلام کرد که نیروهای ارمنستان در طول شب جمعه به سوی نیروهای این کشور تیراندازی کرده‌اند و در جواب هم یگان‌های ارتش آذربایجان «اقدامات تلافی‌جویانه» انجام داده است. این در حالی است که ارمنستان اتهامات وارده به خود را تکذیب کرده است.وزارت دفاع آذربایجان اعلام کرد یگان‌های ارمنی با سلاح‌های سبک به سوی سربازان آذربایجانی در شهرستان صدرک در شمال نخجوان - منطقه‌ای از آذربایجان که با ارمنستان، ترکیه و ایران هم مرز است – آتش گشودند. در بیانیه این وزارتخانه اشاره‌ای به تلفات جانی نشده است.با این حال، وزارت دفاع ارمنستان تیراندازی نیروهای این کشور به مواضع آذربایجان را رد کرد.
تلاش دیپلماتیک
دولت ارمنستان اعلام کرد که پاشینیان، نخست‌وزیر این کشور روز شنبه با رهبران فرانسه، آلمان، و کشورهای همسایه خود یعنی ایران و گرجستان و همچنین با آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه ایالات متحده گفتگوهای تلفنی داشته است. باکو نیز اعلام کرد که وزیر امور خارجه این کشور با یوری کیم، یکی از مقامات ارشد وزارت خارجه آمریکا در مورد این وضعیت گفتگو کرده است.پاشینیان در این تماس‌ها خاطرنشان ساخت که تنش‌ها در مرز افزایش یافته و آذربایجان نیروهای خود را در آنجا و اطراف منطقه قره‌باغ کوهستانی متمرکز کرده است. باکو این موضوع را رد کرده و ارمنستان را به انجام همین کار متهم کرده است.پاشینیان گفت که آماده است برای کاهش تنش‌ها با الهام علی‌اف رئیس جمهوری آذربایجان دیداری فوری داشته باشد. اما حکمت حاجی‌اف، مشاور سیاست خارجی علی‌اف به رویترز گفت که باکو چنین پیشنهادی دریافت نکرده است.
از تماس پاشینیان با رئیسی تا سفرهیات دفاعی ایران به آذربایجان
خبرگزاری تسنیم گزارش داد که ابراهیم رئیسی در تماس با نیکول پاشینیان، ضمن اعلام مجدد مخالفت جدی با هرگونه تشنج و نیز تغییر در مرزهای تاریخی منطقه به عنوان خط قرمز خود، بر آمادگی برای ایفای نقش موثر در جلوگیری از درگیری جدید و هرگونه تغییر در ژئوپلتیک منطقه تاکید کرد.همزمان برخی رسانه‌ها به نقل از وزارت دفاع جمهوری آذربایجان از دیدار ژنرال «ذاکر حسن‌اف» وزیر دفاع این کشور با هیاتی از نیروهای مسلح ایران به ریاست امیر سرتیپ «محمد احدی» که برای شرکت در جلسه کمیسیون مشترک نظامی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان در این کشور حضور دارد، خبر دادند طبق این گزارش، هیأت ایرانی ابتدا در خیابان شهدای باکو حاضر و بر مزار آن‌ها ادای احترام کرد و سپس در جلسه‌ای که در وزارت دفاع برگزار شد، حضور یافت.
انتخاب رئیس جدید منطقه قره‌باغ
باکو انتخاب رئیس منطقه خودمختار قره باغ کوهستانی در روز شنبه را محکوم کرد، سرزمینی که در سطح بین‌المللی به عنوان بخشی از آذربایجان به رسمیت شناخته شده است.البته حدود ۱۲۰ هزار ارمنی در آن ساکن هستند.
پیشنیه منطقه مورد مناقشه
منطقه قره‌باغ کوهستانی در جنگی در اوایل دهه ۱۹۹۰ و پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در عمل مستقل شد، اما آذربایجان در آخرین جنگ خود با ارمنستان، در سال ۲۰۲۰، بخشی از خاک آن را پس گرفت.آذربایجان در طول بیش از ۹ ماه گذشته، جاده مواصلاتی بین ارمنستان و قره‌باغ را به جز در موارد فوری پزشکی، مسدود کرده است؛ امری که منجر به کمبود مواد اولیه از جمله نان شده است.باکو ارمنستان را متهم کرده است که از این گذرگاه برای قاچاق اسلحه استفاده می‌کند؛ مضافا اینکه باکو مدعی است ارمنستان همزمان پیشنهاد بازگشایی مسیر دیگری به سمت قره باغ را رد کرده است.
رئیس جدید قره باغ
پس از استعفای «آرائیک هاروتیونیان» رئیس قبلی منطقه قره‌باغ ؛ پارلمان جدایی‌طلب قره‌باغ روز شنبه (نهم سپتامبر-18 شهریور) یک افسر نظامی به نام «ساموئل شهرامانیان» را به عنوان رئیس جدید خود انتخاب کرد.ساموئل شهرامانیان که رئیس سابق سرویس امنیتی این منطقه نیز بوده است در سخنرانی خود در پارلمان قره‌باغ که خود ارمنی‌ها آن را آرتساخ می‌نامند - خواستار مذاکره مستقیم با آذربایجان و احیای مسیرهای حمل و نقل به ارمنستان شد.وزارت امور خارجه آذربایجان، رهبریت ارمنی در قره‌باغ را «رژیم جدایی‌طلب دست نشانده» خواند و در بیانیه‌ای اعلام کرد که این رای غیرقانونی است. در این بیانیه آمده است: «تنها راه دستیابی به صلح و ثبات در منطقه، خروج بی قید و شرط و کامل نیروهای مسلح ارمنستان از منطقه قره باغ آذربایجان و انحلال رژیم دست نشانده است.»وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان این رای را «نقض فاحش» قانون اساسی این کشور و «ضربه جدی به تلاش‌های عادی‌سازی در منطقه» خواند.
واکنش کشورها به تنش تازه
در بیانیه‌هایی جداگانه، هم اوکراین و هم متحد سنتی باکو یعنی ترکیه، این انتخابات را محکوم کردند و از ادعای آذربایجان در قبال قره‌باغ حمایت کردند. اتحادیه اروپا هم اعلام کرد که این انتخابات را به رسمیت نمی‌شناسد و قره‌باغ باید در گفتگو با باکو «حول محور رهبری واقعی» ادغام گردد.
نقش روسیه در تنش بین باکو و ایروان
روسیه از سال ۲۰۲۰ نیروهای حافظ صلح خود را در قره باغ مستقر کرده است، اما با این حال ارمنستان بارها از ناکارآمدی این نیروها ابراز ناامیدی کرده و دلیل این ناکارآمدی را نگرانی روسیه از بابت جنگ در اوکراین دانسته است.در پایتخت‌های ارمنستان و آذربایجان، ساکنان محلی به رویترز گفته‌اند که از احتمال وقوع یک جنگ جدید بین دو کشور هراسان هستند.
متحد روسیه در زمین آمریکا
هنوز روسیه به این انتخابات واکنش نشان نداده است اما در ناباوری کرملین، ارمنستان قرار است از روز دوشنبه مانور نظامی مشترک خود با ایالات متحده را برگزار کند. مضافا اینکه در بحبوحه جنگ روسیه علیه اوکراین، ارمنستان کمک‌های بشردوستانه خود به اوکراین را ارائه کرده و معاهده دیوان کیفری بین المللی را به تصویب رساند؛ دیوانی که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه را به جنایات جنگی و اخراج کودکان از اوکراین تحت پیگرد قرار داده است.روز جمعه، وزارت خارجه روسیه سفیر ارمنستان را احضار کرد تا اعتراض رسمی خود را نسبت به اقداماتی که آن را «غیر دوستانه» توصیف کرد، ارائه کند.