محمد حسن سویدان
17 اوت 2023
تارنمای کریدل
برگردان و کوتاه سازی علی اصغر شهدی
[email protected]
رژیم صهیونیستی به دنبال اتصال زمینی و راه آهن به عنوان ابزاری برای هموار کردن مسیر عادی سازی و تبدیل شدن به قطب تجاری اروپا با غرب آسیا است. اما چالش های لجستیکی و مخالفت های عمده مردمی در منطقه ممکن است این پروژه را در ادامه با بن بست روبرو سازد.اسرائیل از سال 1396 ( 2017 ) تحت طرح ابتکاری به نام «مسیرهای صلح منطقهای» در تلاش است تا پروژه راهآهنی را که بندر حیفا را به کشورهای خلیج فارس از جمله امارات متحده عربی مرتبط میکند، ترویج کند. این معامله قماری که هم اکنون به جریان افتاده است، پس از توافق عادی سازی بین ابوظبی و تل آویو در سال1399 ( 2020 ) اهمیت بیشتری پیدا کرده است.در ماه ژوئیه، گزارش شد که اسرائیل و ایالات متحده در حال کار بر روی طرحی برای یک پروژه اتصال زمینی برای کامیون هایی هستند که بین اسرائیل و امارات از طریق اردن و عربستان سعودی تردد می کنند. این دو پروژه با هم قصد دارند خلیج فارس را به دریای مدیترانه وصل کنند.
احیای راه آهن حجاز
در سال 1396 ( 2017 ) وزیر حمل و نقل وقت اسرائیل، یسرائیل کاتز، که در حال حاضر وزیر انرژی است، چشم انداز خود را برای این پروژه ارائه کرد. آنچه قابل توجه است این است که این طرح بزرگ پیش از تایید رسمی دولت بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر، موضوع بحث بین اسرائیل، کشورهای منتخب عربی و حتی دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا بوده است.نقشه پروژه پیشبینی شده نشان میدهد که ابتکار اسرائیل از راهآهن تاریخی حجاز الگوبرداری شده است - یک خط ریلی 1464 کیلومتری که توسط امپراتوری عثمانی برای انتقال مسافران، زائران و کالاها از فلسطین به سوریه و از آنجا از طریق اردن به عربستان سعودی ساخته شده است.این خط در سال 1287 ( 1908) توسط شخص سلطان عبدالحمید دوم افتتاح شد. سال بعد سفرهای روزانه بین حیفا و دمشق و سه سفر هفتگی بین دمشق و مدینه برقرار شد. آخرین پیشنهاد اسرائیل به دنبال احیای خط قدیمی حجاز است، اما به دلایل واضح امارات جایگزین سوریه می شود . در واقع، یسرائیل کاتز، وزیر اطلاعات و حمل و نقل اسرائیل به صراحت گفته است : این اصلا یک رویا نیست «من می خواهم راه آهن حجاز را احیا کنم..»
نگرانی مصر
با این حال، ابتکار اسرائیل و خلیج فارس بدون نگرانی در مصر نگریسته نخواهد شد.این پروژه از اهمیت کانال سوئز در تجارت بین الملل خواهد کاست. از آنجایی که تقریباً 12 درصد تجارت بینالمللی ، 10 درصد محمولههای نفت و گاز و 22 درصد تجارت کانتینری از طریق کانال سوئز انجام میشود، خطرات قابل توجهی متوجه مصر می باشد.چشم انداز یک کریدور زمینی که ترافیک را از دریای مدیترانه به خلیج فارس منحرف می کند، یک چالش قابل توجه برای موقعیت ژئواکونومیک قاهره در منطقه ایجاد می کند. کاهش اهمیت کانال تهدیدی غیرقابل انکار است که نمونه آن درآمد بی سابقه 9.4 میلیارد دلاری مصر در سال مالی گذشته است که شاهد عبور نزدیک به 26000 کشتی از سوئز بود.
جاده ای صخره ای برای عادی سازی
در سال 1399 ( 2020) گفتگوهای سطح بالا بین هند اسرائیل امارات و ایالات متحده( I2U2 ) بر سر پیشنهاد تلاویو پیرامون پروژه زیرساختی با هدف اتصال کشورهای خلیج فارس و کشورهای عربی از طریق شبکه راه آهن برگزار شد .این پروژه تصریح می کند که هند نیز با اتصال بنادر خود به بنادر خلیج فارس، علاوه بر اسرائیل، به این پروژه متصل خواهد شد . تفاوت اصلی این دو پروژه در این است که اسرائیل علناً اعلام کرده است که بخشی از پروژه کریدور زمینی با امارات می باشد.قابل ذکر است، نیروی محرکه هر دو سرمایه گذاری یعنی تلاشی هماهنگ برای ایجاد ارتباطات تجاری قوی بین اسرائیل و کشورهای مختلف عربی. بدون تغییر باقی می ماند.با این حال هر پروژه ای که شامل اسرائیل باشد با چالش بزرگ ناشی از درگیری پایدار اعراب و اسرائیل، همراه با حمایت پایدار مردم غرب آسیا از آرمان فلسطین مواجه است. موقعیت پایدار اسرائیل به عنوان یک کشور بیگانه و مستعمرهنشین در غرب آسیا، همچنان به ایجاد موانع و مخالفت مستقیم با ابتکارات آن در سراسر منطقه ادامه خواهد داد.