رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت مهمترین نکات بهداشتی در مواجهه با آلودگی هوا ناشی از بروز طوفانهای گرد و غباری را برشمرد و بر کاهش فعالیت خارج از خانه در چنین شرایطی تأکید کرد.
دکتر عباس شاهسونی در گفتوگو با ایسنا، به دنبال بروز طوفانهای گرد و غباری در برخی استانهای کشور با اشاره به اینکه افراد گوناگونی نسبت به ذرات معلق حساس هستند، گفت: قرار گرفتن مبتلایان به آسم در معرض آلودگی هوا ممکن است علائم بیماری را در این افراد بدتر کند و باعث بروز حملات آسمی شود. همچنین در افراد مبتلا به بیماریهای مزمن ریوی مانند مبتلایان به برونشیت مزمن و انسداد مزمن ریه نیز قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا باعث بدتر شدن علائم میشود. درواقع قرار گرفتن در معرض غلظت بالای ذرات معلق برای بیماران مزمن ریوی ممکن است سبب بروز علائمی مانند تپش قلب، درد قفسه سینه و کوتاه شدن تنفس شود.
وی افزود: گروه بعدی که بیشتر تحت تأثیر آلودگی هوا قرار دارند زنان باردار هستند؛ قرار گرفتن در معرض غلظت بالای ذرات معلق برای مادران باردار ممکن است منجر به عوارضی نامطلوب و حتی تولد نوزاد نارس شود. وی بابیان اینکه کودکان نیز نسبت به بزرگسالان در مواجهه با آلودگی هوا حساستر هستند، اظهار کرد: ریههای کودکان بهاندازه بزرگسالان کامل نشده است و دستگاههای دفاعی و سوخت و ساز بدنشان نیز هنوز در حال تکمیل است؛ بنابراین عفونتهای تنفسی در آنها رخ میدهد. وی گروه بعدی در معرض خطر آلودگی هوا را سالمندان معرفی کرد و ادامه داد: این افراد دستگاه ایمنی ضعیفتری دارند و درعینحال ازآنجاییکه ممکن است به بیماریهای زمینهای هم مبتلا باشند، بدن آنها کمتر قادر به مقابله با ذرات معلق و آلودگی هوا است و ذرات معلق میتواند باعث بدتر شدن بیماریهای قلبی و حتی منجر به بروز سکتههای مغزی و قلبی در آنها شده و همچنین علائم آسم را تشدید کند.وی تأکید کرد: سایر گروههای در معرض خطر آلودگی هوا و طوفانهای گرد و غبار، مبتلایان به سرطان به ویژه سرطان ریه، افراد دیابتی، افراد سیگاری و افراد چاق هستند که بیشتر در معرض عوارض مواجهه با غلظت بالای ذرات معلق هستند.
در خانه بمانید
شاهسونی بابیان اینکه ماندن در خانه میتواند روشی باشد که تا حدی از مواجهه با غلظت بالای ذرات معلق جلوگیری کند، اظهار کرد: در منزل نیز افراد باید سطح فعالیت خود را کاهش دهند و از انجام فعالیتهایی که سبب میشود سریعتر و عمیقتر نفس بکشند خودداری کنند. وی افزود: افرادی که در شرایط آلودگی هوا از اتومبیل استفاده میکنند باید دستگاه تهویه خودرو را در وضعیت چرخش مجدد هوا قرار دهند تا سطح ورودی هوای آلوده به داخل اتومبیل کاهش یابد.
او تأکید کرد: در شرایط بروز طوفانهای گرد و غباری بهتر است افراد از پالایههای نانو برای کولرهای آبی استفاده کنند. این پالایهها از ورود گرد و غبار و آلودگی از طریق کانال کولر به داخل منزل جلوگیری میکند.
ضرورت استفاده از ماسک
شاهسونی بابیان اینکه اولین توصیه بهداشتی در زمان بروز طوفانهای گرد و غباری ماندن در فضای بسته در منازل است، تصریح کرد: اما اگر به سبب کار مجبور به خروج از منزل هستید باید از ماسک مناسب استفاده کنید. طبق پروتکلهای جهانی، ماسک منتخب جهت مقابله با طوفانهای گردو غباری ماسک N۹۵ یا FFP۲ است اما، میتوان از ماسکهای سه لایه مورد تأیید وزارت بهداشت نیز استفاده کرد که درصد زیادی از ورود ذرات معلق بزرگ به دستگاه تنفسی جلوگیری میکنند. ماسک باید بهطور کامل اطراف بینی و دهان را بپوشاند. استفاده از ماسکهای سه لایه هم بیش از دو ساعت مداوم توصیه نمیشود و در صورتی که ماسک خیس شود باید اقدام به تعویض آن کنید. همچنین عدم استعمال دخانیات در این شرایط نیز ضروری است. استنشاق دود ناشی از دخانیات علاوه بر مضرات، میتواند سبب کاهش جذب اکسیژن در ریهها به علت پر شدن فضای ریه از دود و ایجاد استرس فوری در دستگاه تنفسی و حملات قلبی شود.
تغذیه مناسب
شاهسونی با تأکید بر اهمیت داشتن تغذیه مناسب در شرایط آلودگی هوا، تصریح کرد: دریافت مواد مغذی ضروری مانند ویتامینهای B، C و E و اسیدهای چرب اشباعنشده مانند امگا ۳ کاهش یابد و میتوانند باعث کاهش تغییرات ضربان قلب ناشی از ذرات معلق شوند. استفاده از کرفس، گیاهان دارای برگ سبز مانند کاهو، گوجهفرنگی، جوانه گندم و روغنهای گیاهی میتواند مفید باشد. افراد آب و مایعات زیادی بنوشند تا به کلیهها برای خروج املاح اضافی از بدن کمک شود و سموم ناشی از ذرات آلوده، مدت کمتری در بدن باقی بمانند.