اگرچه ولادیمیر پوتین در بیانیه‌ای که صبح شنبه بصورت ویدیویی منتشر شد شورشیان را «خائن» و «پیمان‌شکن» خواند و گفت که آنها را مجازات خواهد کرد، اما پس از حصول توافق با یوگنی پریگوژین، کرملین اعلام کرد اعضای واگنر که در این شورش سهیم بوده‌اند را مورد پیگرد قانونی قرار نمی‌دهد و به آن‌‌هایی هم که در این شورش شرکت نداشتند، قراردادهایی از طرف وزارت دفاع روسیه پیشنهاد خواهد کرد.
تنزل قدرت پوتین
دمیتری پسکوف، سخنگوی کرمیلین هدف پوتین از حصول چنین توافقی را «پرهیز از خونریزی و تقابل داخلی با نتایج غیرقابل پیش‌بینی» عنوان کرد. با این حال برخی کارشناسان معتقدند قضایای روز شنبه به تصویر «پرقدرت» پوتین خدشه وارد کرده است. جان هربست، سفیر پیشین ایالات متحده در اوکراین می‌گوید: «در نتیجه این اقدامات، قدرت پوتین برای همیشه تنزل یافت.»
استقبال مردم از واگنر
در ویدیویی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده نیز مردم هنگام خروج نیروهای واگنر از شهر روستوف آنها را تشویق می‌کنند. در این ویدیو همچنین برخی به سوی خودروی آقا پریگوژین می‌روند و تلاش می‌کنند با وی دست بدهند.جیل دوگرتی، رئیس دفتر سابق سی‌ان‌ان در مسکو می‌گوید: «اگر جای پوتین بودم، حتما نسبت به مردمی که در زمان خروج شبه‌نظامیان واگنر از روستوف در خیابان بودند، احساس خطر می‌کردم. چرا مردم معمولی روسیه کسانی که می‌خواستند کودتا کنند را تشویق می‌کنند؟»
برکناری شویگو
یوگنی پریگوژین خواستار برکناری سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه شده است. او که تا کنون بارها اقدامات آقای شویگو در تهاجم نظامی به اوکراین را مورد انتقاد قرار داده، روز جمعه نیروهای روسیه را به حمله به پایگاه شبه‌نظامیان واگنر و کشتن تعداد زیادی از این شبه‌نظامیان به دستور آقای شویگو متهم کرده بود. وزارت دفاع روسیه این حمله را تکذیب کرد.موافقت ولادیمیر پوتین با این درخواست آقای پریگوژین نیز به وجهه سیاسی او صدمه انکارناپذیری خواهد زد.
اطلاع آمریکا از شورش واگنر
علیه پوتین
آژانس‌های جاسوسی آمریکا در اواسط ماه ژوئن اطلاعاتی دریافت کرده بودند که نشان می‌داد یوگنی پریگوژین، فرمانده گروه واگنر در حال آماده شدن برای آغاز یک شورش علیه دستگاه دفاعی روسیه است. آنها بلافاصله کاخ سفید و سایر نهادهای اصلی آمریکا را مطلع کرده بودند تا غافلگیر نشوند.این خبر روز شنبه از سوی واشنگتن پست و نیویورک تایمز با اتکا به منابع آگاه منتشر شد.به گفتۀ این منابع، اگرچه آژانس‌های جاسوسی آمریکا از ماهیت و زمان دقیق اجرای طرح یوگنی پریگوژین مطلع نبودند اما با اتکا به نشانه‌های کافی که در دست داشتند، تصمیم گرفتند به مقامات کشور بگویند که در روسیه «چیزی در حال رخ دادن است» و به همین دلیل مقامات آمریکا برای چنین رویدادی آماده بودند.این منابع می‌افزایند که به مدت دو هفته نیز «نگرانی شدید» دربارۀ آنچه ممکن است رخ دهد وجود داشت و این پرسش مطرح بود که هرگونه بی ثباتی ناشی از «جنگ داخلی» در روسیه، چه معنایی می‌تواند برای کنترل زرادخانه هسته ای روسیه داشته باشد؟مقامات اطلاعاتی آمریکا همچنین یک روز کامل قبل از آغاز ناآرامی های روسیه را، صرف برگزاری جلسات توجیهی در کاخ سفید، پنتاگون و کنگره امریکا کرده بودند.پیش‌بینی‌های آمریکایی‌ها سرانجام به حقیقت پیوست و در قیامی که با سرعتی سرگیجه‌آور انجام شد، نیروهای پریگوژین از اردوگاه‌های خود در اوکراین به سمت روسیه حرکت کردند و فرماندهی نظامی منطقه‌ای در جنوب شهر روستوف را قبل از پیشروی به سمت مسکو به دست گرفتند.به گزارش واشنگتن پست، آژانس‌های جاسوسی ایالات متحده همچنین بر این باورند که خود ولادیمیر پوتین نیز دست‌کم یک روز قبل از آغاز شورش، از احتمال وقوع آن و اینکه یوگنی پریگوژین در حال طراحی برنامه‌ای علیه اوست، مطلع شده است.
ریشه اصلی شورش
اگرچه پریگوژین مدتهاست که به منتقد عملکرد ارتش روسیه تبدیل شده، اما به نظر می‌رسد که کلید انجام این شورش در ۱۰ ژوئن زده شده است؛ یعنی زمانی که وزارت دفاع روسیه دستور داد که تمام نیروهایی که داوطلبانه در اوکراین می‌جنگند باید با دولت قرارداد امضا کنند.در این فرمان نامی از گروه واگنر برده نشده بود، اما مفهوم آن واضح بود: کنترل ارتش بر نیروهای مزدور پریگوژین.بطور مثال، پیش از این اسناد اطلاعاتی فاش شده توسط واشنگتن پست در اوایل سال جاری نیز نشان داده بود که واگنر در حال ساخت یک امپراتوری واقعی در آفریقا است؛ جایی که پریگوژین امنیت حکومت‌های آفریقایی را تامین می‌کند و گاه این خدمات را نیز در ازای دریافت «امتیازات معدنی ارزشمندی» انجام می‌دهد.
چرا پوتین زودتر جلوی این شورش را نگرفت؟
هنوز مشخص نیست که چرا پوتین برای خنثی کردن طرح پریگوژین برای شورش یا حرکت او به سمت مسکو اقدامی انجام نداده است.با این وجود مقامات آمریکایی حدس می‌زنند که انفعال پوتین منعکس کننده «عدم هماهنگی» آنهم در سطح بالا در دولت روسیه و «رقابت‌های داخلی احتمالی» است.
وفاداری قدیروف به پوتین
در یکسال گذشته رمضان قدیروف، رهبر چچن بارها با پریگوژین در محکوم کردن عملکرد مقامات ارشد روسیه متحد بوده و هردو با فرماندهان ارتش روسیه، افرادی که آنها را «ژنرال‌های زمان صلح» می‌نامیدند مخالفت می‌کردند. پریگوژین چند ماه پیش با خوشحالی درخواست قدیروف را برای مجازات فرماندهان، لغو درجه و مدال و اعزام آنها به صحنه جنگ تایید کرد.پریگوژین اکتبر گذشته در مطلبی که در رسانه‌های اجتماعی منتشر شد گفت: «قشنگ است! رمضان همین‌گونه ادامه بده!»وی افزود: «این اراذل و اوباش باید پابرهنه با مسلسل به خط مقدم منتقل شوند.»
استقبال از واگنر
به گفته وزارت دفاع بریتانیا، نیروهای واگنر به وضوح هیچ مشکلی برای عبور از اراضی اشغالی در اوکراین به روسیه در حداقل دو نقطه نداشتند. این وزارتخانه همچنین خاطرنشان می‌کند که گروه واگنر در شهر روستوف «تقریبا همه سایت‌های کلیدی امنیتی از جمله مقر فرماندهی عملیات نظامی روسیه در اوکراین» را اشغال کرده است.این نهاد می‌افزاید: «واحدهای بیشتر واگنر در حال حرکت به سمت شمال از طریق استان ورونژ هستند و تقریبا هدفشان رسیدن به مسکو است. شواهد محدودی نیز نشان می‌دهد که شماری از نیروهای امنیتی روسیه به شرایط واگنر تن داده‌اند.»پریگوژین ادعا می‌کند که یگان‌های گارد روسیه با خوشحالی از نیروهای او استقبال کرده‌اند.از سوی دیگر معاون وزیر دفاع روسیه، معاون حوزه ریاست اطلاعات نظامی و فرمانده منطقه نظامی غرب همگی روز شنبه با رئیس واگنر در روستوف دیدار کردند و او به آنها گفته، مطمئن است که «روسیه را نجات می‌دهد».مشخص نیست که آیا افراد حاضر در این نشست از کرملین اجازه برای این دیدار داشته‌اند یا نه؛ اما آیا آنها می‌توانند در هر دو طرف بازی کنند؟شکی نیست که شورش پریگوژین بزرگترین بحران سیاسی است که پوتین در ربع قرن رهبری روسیه با آن روبرو بوده است.میخائیل خودورکوفسکی، رهبر اپوزیسیون روسیه گفت: «این ضربه بزرگی به مشروعیت پوتین است.»
وداع با شکست ناپذیری پوتین
همانطور که پوتین در حال سخنرانی بود، گزارش‌های مبنی بر درگیری شدید در منطقه ورونژ بین واگنر و واحدهای ارتش روسیه و و گارد ملی به گوش رسید و هواپیماهای جنگی روسیه نیز درگیر شدند.مایکل مک‌فول، سفیر سابق ایالات متحده در توییتی نوشت: «مبارزه اکنون ادامه دارد. این یک جنگ داخلی است.»
زولوتوف و پوتین در دهه ۱۹۹۰ در سن‌پترزبورگ باهم کار می‌کردند اما از زمان تهاجم به اوکراین، او در میان برخی از مقامات بلندپایه‌‌ای بوده است که نقش کمی داشته است و این امر باعث شده تا تحلیلگران وفاداری او را زیر سوال ببرند. او همچنین به قدیروف نزدیک است و روی‌گردانی رهبر چچن از پریگوژین ممکن است نقشی در وفاداری او داشته باشد.با این حال، حتی اگر شورش به سرعت سرکوب شود این واقعیت که می‌توان آن را برپا کرد، بر تردیدها درباره تسلط پوتین بر قدرت خواهد افزود. طبق گزارش پولیتیکو، برای هر فرد مستبدی، ظاهر شکست ناپذیری و قدرت غیرقابل چالش موضوعی کلیدی است.تاتیانا استانوایا، تحلیلگر مرکز کارنگی روسیه اوراسیا در توییتی نوشت: «پوتین موضع روشنی برای سرکوب شورش اتخاذ کرده است.»وی افزود: «با این حال، دست‌کم دو مشکل اصلی در این مورد وجود دارد. اولین مورد جمعیت غیرنظامی است. آیا آنها جرات حمله به تاسیسات غیرنظامی در روستوف را دارند؟ موضوع دوم مربوط به کنترل ارتش است. در حال حاضر اندازه‌گیری وفاداری دشوار است. مطمئنم که سلسله مراتب نظامی در کنار دولت است و هیچ تغییری در وفاداری وجود نخواهد داشت. با این حال در رتبه‌های پایین‌تر داستان متفاوت است. اگر دستور شلیک صادر شود، تک تک سربازان چه واکنشی نشان خواهند داد؟»