از علی م لطیفی خبرنگار الجزیره در کابل
2 اوت 2022
تارنمای الجزیره
برگردان تنظیم و کوتاه‌سازی علی‌اصغر شهدی
[email protected]
خبر کشته شدن ایمن الظواهری، رهبر القاعده در پایتخت افغانستان تأیید شد. برای بسیاری از افغان‌ها، این موضوع بسیار غافلگیرکننده بود. اعلامیه ایالات‌متحده مبنی بر حمله «دقیق» یک پهپاد که منجر به کشته شدن رهبر 71 ساله القاعده شد، در ساعات اولیه روز گذشته در کابل منتشر شد.
خفقان در حکومت طالبان
بااین‌حال به دلیل ترس فزاینده در مورد آزادی بیان در حکومت طالبان، بسیاری از ساکنان شهر برای صحبت کردن درباره کشته شدن الظواهری مردد به نظر می‌رسیدند. فردی که آمریکا برای سرش 25 میلیون دلار جایزه در نظر گرفته بود. «محمد جمال» یک گاری خیابانی را در نزدیکی خانه‌ای در منطقه شیرپور کابل اداره می‌کند که بنا بر گزارش‌ها الظواهری و خانواده‌اش در آنجا اقامت داشتند. او می‌گوید که اطلاعات کمی در مورد رهبر القاعده یا قتل ادعایی او داشته است. او گفت: «از کجا بدانم او کیست؟ من حتی نمی‌دانم که او چه شکلی است.»
جمال گفت که فکر اصلی او اقتصاد کشور است که بعد از یک سال که طالبان به قدرت بازگشتند، تحت‌فشار تحریم‌های غرب و کاهش کمک‌ها با مشکل مواجه شده است. وی با اشاره به نامی که طالبان برای دولت خود استفاده می‌کنند، گفت: «من حتی نمی‌توانم به شما بگویم که در حال حاضر رئیس امارت [اسلامی] کیست. حتی کسانی که درک بهتری از اینکه الظواهری چه کسی بود، داشتند هم از صحبت کردن درباره او می‌ترسند.»
سازمان‌های بین‌المللی مانند سازمان ملل متحد و کمیته حمایت از خبرنگاران و گروه‌های دیده‌بان حقوق بشر و عفو بین‌الملل، همگی دولت طالبان را به سرکوب آزادی بیان از زمانی که قدرت را به دست گرفتند، متهم کرده‌اند.
روزنامه‌نگاران در کابل به الجزیره گفتند که راه‌های منتهی به خانه‌ای که الظواهری در آن کشته شد مسدود شده و به آن‌ها گفته شده است که تلاشی برای نزدیک شدن به محل سکونت وی نداشته باشند.
یکی از افسران پلیس راهنمایی و رانندگی در یکی از مراکز تجاری کابل گفت که او نیز خبرنگارانی را دیده است که در حال تلاش برای به دست آوردن اطلاعات در موردحمله ایالات‌متحده بودند، اما بی‌نتیجه بود. بااین‌حال، افغان‌های خارج از کشور به‌صورت آنلاین تمایل بیشتری به صحبت آزادانه در مورد دومین رهبر القاعده داشتند.
«شفیع کریمی»، روزنامه‌نگار افغانی که هم‌اکنون در فرانسه زندگی می‌کند، در خیابانی می‌زیست که تا دیروز محل سکونت الظواهری بود. او در توییتی نوشت: «ایمن الظواهری ماه‌های آخر زندگی‌اش را در محله‌ای مجلل در کابل گذراند که مقامات ارشد طالبان نیز در آن زندگی می‌کردند.»
شیرپور، محله‌ای که خانه الظواهری در آن قرار داشت، از دیرباز در میان ساکنان کابل شهرت بحث‌برانگیزی داشته است. در طول سال‌های حکومت تحت حمایت غرب، این منطقه به‌عنوان منطقه‌ای شناخته می‌شد که در آن صاحبان قدرت، وزرا، فرمانداران و قانون‌گذاران دولت سابق زندگی می‌کردند.
ایالات‌متحده و طالبان یکدیگر را متهم می‌کنند
طالبان حمله پهپاد آمریکایی را که در ولسوالی شیرپور پایتخت رخ داد محکوم کرده و این کشور را به نقض توافقنامه 1399 (2020) دوحه متهم کرد. مقامات طالبان مدعی شده‌اند که این توافق، حملات آمریکا را بدون اجازه در داخل افغانستان ممنوع می‌کند، هرچند واشنگتن تفسیر متفاوتی را دنبال می‌کند.
این توافق مستلزم تضمین طالبان است که از خاک افغانستان توسط القاعده، داعش و دیگر گروه‌های تروریستی بین‌المللی برای تهدید علیه ایالات‌متحده، متحدانش یا سایر کشورها استفاده نخواهد شد. یک مقام ارشد آمریکایی دیروز گفت که دولت بایدن حضور اخیر الظواهری در کابل را «نقض آشکار» توافق دوحه می‌داند.
این مقام گفت: مقامات آمریکایی قصد دارند به رهبری طالبان اطلاع دهند که در صورت لزوم بر اساس مفاد توافقنامه دوحه، چنین حملاتی ادامه خواهد یافت.»