مهدی پازوکی، استاد دانشگاه و اقتصاددان برجسته در رابطه با لایجه بودجه سال 1405 گفت: بزرگترین مشکل بودجه، نبود انضباط مالی است. اگر دولت میخواست با تورم مقابله کند، ابتدا باید انضباط پولی و مالی حاکم میکرد. ثبات اقتصادی را چه کسی باید به وجود بیاورد؟ مشخص است که این وظیفه دولت است.
پازوکی در ادامه افزود: چرا در دوران جنگ تورم تا این حد بالا نبود؟! پاسخ این است که بودجه در زمان جنگ 8 ساله انضباط مالی داشت. انضباط پولی یعنی بانک مرکزی کشور مستقل باشد و تابع تصمیمات دولتی و سیاسی عمل نکند.
این استاد برجسته اقتصاد در رابطه با این موضوع متذکر شد: متاسفانه سنت بودجه پاشی در اقتصاد تثبیت شده است و هزینه بالایی از درآمدهای محدود دولت صرف کارهایی میشود که اثر مثبتی در اقتصاد ندارد. کشور در شرایطی قرار دارد که بودجههای کلان برخی نهادها باید حذف شود. دولت باید این موارد را محدود کند و جلوی کسری بودجه را بگیرد.
وی با تاکید بر لزوم اصلاح بودجه اظهار داشت: مجلس نباید در مسیر افزایش هزینهها باشد. مجلس به جای افزایش هزینهها خودش را اصلاح کند که سهم مجلس از بودجه در ردیف بالاترین ارقام بودجه کشور است.
این استاد اقتصاد ضمن یادآوری تجارب موفق پیشین، در این رابطه خاطرنشان ساخت: تجربه برنامه سوم توسعه نشان داد که وقتی سازمان برنامه مقابل درخواستهای غیرضروری ایستاد، 70 درصد اهداف برنامه محقق شد. همین مقاومت باعث شد برنامه سوم بهترین برنامه پس از انقلاب باشد.
وی گفت: وظیفه اصلی شورای نگهبان نظارت برانتخابات است و به خاطر این مسئولیت هر سال از دولت بودجه سنگینی میگیرد امسال بودجه شورای نگهبان 920 میلیارد تومان است! این اقتصاددان در این خصوص تاکید کرد: بودجه مجلس طی 3 سال 1401 تا 1404 نزدیک به 5 برابر افزایش پیدا کرده است! در سال 1401 بودجه مجلس 1550 میلیارد تومان بود، اما در سال 1404 این رقم به 7600 میلیارد تومان رسید! مهدی پازوکی در پایان سخنانش متذکر شد: نمونههایی از این موارد فراوان است و بودجه دولت را بالا برده است. نیاز به اصلاح بودجه و منضبط شدن نظام مالی در این دوره بیش از هر زمان دیگری احساس میشود. اگر اصلاح از بالا آغاز نشود، هیچگاه انضباط اقتصادی در کشور برقرار نخواهد شد.
آلبرت بغزیان، استاد دانشگاه و اقتصاددان ارشد در رابطه با بودجه 1405 گفت: کسری بودجه امسال دولت وارد مرحله هشدار شد و نشان داد این مشکل دیگر با اجرای راه حلهای قبلی نیز قابل کنترل نیست. دولت نتوانست منابع درآمدی لازم برای محقق شدن ردیفهای بودجه را تأمین کند از این رو انتظار میرفت بودجه 1405 با تفاوتهای برجسسته ای نسبت به بودجههای سالهای پیش از خود تدوین شود.
بغزیان در این خصوص افزود: بودجه 1405 به عنوان بودجه انقباضی معرفی میشود، به این معنی که دولت شرایط را درک کرده و میداند منابع کافی نخواهد داشت و از همین مسیر اعلام میکند که من درآمد کافی ندارم!
وی گفت: با شرایط سیاسی و تحریمها، انتظار افزایش درآمد نفتی و رفع کسری بودجه وجود ندارد، این وضعیت، دولت را ناگزیر به اجرای سیاست انقباضی میکند.
این استاد اقتصاد با تشریح برنامه دولت برای اجرای بودجه انقباضی گفت: اجرای بودجه انقباضی اگر چه موجب کاهش فشار تورمی خواهد شد، ولی تبعاتی جدی بر اقتصاد کشور دارد. این رویکرد موجب تشدید رکود اقتصادی، افزایش بیکاری و مشاهده رشد منفی در اقتصاد خواهد شد.
وی افزود: دولت به افزایش هزینههای سازمانها، نهادها و مؤسسات واکنش نشان داد اما همچنان شاهد سهم بری این مجموعهها ازبودجه دولت هستیم.
این اقتصاددان با تاکید بر لزوم کاهش ردیفهای بودجه اظهار داشت: دولت باید همانطور که رییس جمهور در مرداد ماه اعلام کرده بود که «چرا باید به مجموعهای که برون داد ندارد بودجه بدهیم» مقاومت میکرد و سهم بری این مجموعهها را در همین بودجه قطع میکرد.
وی در رابطه با نهادها، مؤسسات و مجموعههای فرهنگی و مذهبی که از بودجه سهم میبرند گفت: با قطع بودجه نهادهایی که عملکرد ندارند یا پاسخگو نیستند، با کاهش شدید هزینههای دولت روبرومی شدیم. از طرفی دولت میتوانست با حذف معافیتهای مالیاتی اعطا شده ورودی بودجه را تقویت کند.
آلبرت بغزیان در پایان سخنان خود تاکید کرد: متاسفانه نه در خصوص کوتاه شدن دست مؤسسات و نهادها از بودجه و نه در مورد مجموعههایی که مالیات نمیدهند یا به اندازه درآمد خود مالیات ندادهاند، حرکت مثبتی در بودجه 1405 مشاهده نمیشود.