اصطلاحات مهم خانوادهدرمانی شامل :
*خانواده هستهای: منظور خانوادهای است که زن و شوهر آن را تشکیل میدهند .
*خانواده مبدأ: خانواده پدری هر یک از زوج است که در آن متولدشدهاند.
*خانواده گسترده: شامل پدربزرگ، مادربزرگ، عمو، عمه، دایی واله.
بسیاری از زوجها باوجوداینکه سالها از آغاز پیوند زناشوییشان میگذرد خانواده مبدأ را هنوز «خانوادهام » نام میگذارند در حالیکه این واژه درست نیست .
خانواده اصلی و آنکه اولویت در تصمیمگیریها دارد خانواده هستهای است. بنابراین آنچه ضرورت دارد تشکیل مسیر درست و منطقی است که باید توسط روانشناس به زن و مردی که تصمیم گرفتهاند در مسیر زندگی مشترک قرار بگیرند آگاهسازی شود .
مشاوره پیش از ازدواج با دراختیار قرارداد اطلاعاتی مهم به افراد این امکان را میدهد با چشمانی باز به انتخاب شریک زندگی خود بپردازند.
سؤالات ساختارند اتاق مشاوره چیست؟
-تاریخچه فردی
-میزان رضایت از ظاهر خود وطرف مقابل
-میزان رضایت خانوادههای هر طرف از این ازدواج
-تعریف هریک از حریم خصوصی
-نظر هریک در مورد تقسیم قدرت در ازدواج
-چگونگی تفریح واوقات فراغت
-چگونگی معاشرت
-اهداف ده سال بعدی زندگی مثل مکان زندگی
-وقتی او دچار غم و اندوه شد طرف مقابل چگونه رفتار میکند؟
-هنگام خشم و عصبانیت چگونه رفتار میکنند؟
مواردی که توسط درمانگر بررسی میشود:
-اختلال شخصیت
-هوش هیجانی
-بررسی مسئولیتپذیری
-بررسی خط قرمزها (مواردی که فرد بههیچعنوان آنها را نمیپذیرد)
- بررسی وضعیت فرهنگی خانوادهها
-بررسی مهارتهای رابطه (در برابرمشکلات زندگی چگونه برخورد میکنند؟)
نشانههای خطر
-خشم
-وابستگیهای افراطی
-آشنایی کم
-فرار از خانواده مبدأ
-سازش عجولانه در مورد ارزشها (شامل چیزهای مهم مثل شغل، نوع رفتوآمد با خانواده گسترده، درصورتیکه فرد در این موارد کوتاه بیاید مشکلات شدیدی در آینده به وجود میآید )
بدیهی است توافق زن و مرد دررفت و آمد با خانوادههای مبدأ از موارد مهمی است که حتماً در ابتدای آشنایی روی آن به توافق نظر برسند.
توصیه روانشناسان است که با پذیرش موارد غیرقابل تغییر از سوی زن نمرد مثل خانوادههای مبدأ برای آرامش زندگی بهتراست تلاشی برای تغییر آنها از سوی زن نمرد صورت نپذیرد. جایگزین آن به صحبت کردن با یکدیگر و رسیدن به توافق پذیرش متمرکز شود .
تعیین حدومرزهای مشخص در این مورد کمک به زن نمرد میکند .
درونگرا و برونگرا بودن هر فرد ازجمله مواردی است که غیرقابل تغییراست.
آنچه قابلتغییر است عادات رفتاری آزاردهنده هستند.
مثل پرخوابی ، کم خوری ، رفیقبازی و…
کیفیت رابطه پیش از ازدواج پیشبینی کننده خوبی برای رابطه بعد از ازدواج است .
ازدواج یک رابطه درمانی نیست. درصورتیکه فرد به توانمندیهای لازم در زندگی خود دستیافته باشد میتواند وارد این عرصه شود. افرادی که ازدواج را راهحلی برای تحمل شکست عاطفی قبلی یا درمان بیماریهایی مثل افسردگی در نظر میگیرند با شیبی خطرناک وارد رابطه میشوند . برای ساختن رابطهای جدید باید ابتدا موارد اشتباه هر فرد در زندگی بررسیشده وبعداز اصلاح آن موارد رابطه جدید را ساخت .
توجیه کردن اشتباهات طرف مقابل یکی از خطرهای جدی رابطهی زوج است .
مثال: پسری با اعتیاد به مواد افیونی با دختری وارد رابطه میشود . دختر حالات غیرعادی پسر را میبیند ولی آنها را جدی نگرفته و خودزا گول میزند.
اختلاف سنی
توصیه بوون، روانشناس مشهور خانواده درمانی برای سن ازدواج داشتن بلوغ عاطفی و تمایزیافتگی زن ومرد است، اختلاف سنی خاصی در این نظریه پیشنهاد نمیشود .
آنچه ذهن افراد را مشغول می کند این سوال است که با پاسخ های کمال گرایانه طرف مقابل که نقش بازی کردن از موارد قابلتوجه آن است چه میتوان کرد؟
معاشرت با خانوادههای مبدأ به دلیل وجود شناخت بهتر واقعیتر میتواند کمککننده باشد.
پرسیدن دلیل اصلی ازدواج از مهمترین سؤالاتی است که مطرحشدن آن پیشنهاد میشود.
درصورتیکه فرد قبل از ازدواج رابطهای داشته است باید در ابتدای آشنایی آن را مطرح کند چراکه در صورت جدی شدن رابطه مطرح کردن آن سختتر میشود . زمان طلایی مشاوره پیش از ازدواج همان ماه اول آشنایی است نه دوران عقد و بعدازآن.
منابع
مبانی مشاوره پیش از ازدواج دکتر میر محمدصادقی
مشاوره خانواده زهرا کار و جعفری