علی صالحآبادی
انسان برای زنده ماندن و ادامه حیات نیاز به نان، آب و هوا دارد. این موضوعات چند دهه است که در کشور به مخاطره افتاده و بدتر آنکه روند آن بهجای کاهشی، صعودی بوده و هست. وضع اقتصادی و زیست محیطی با سر کار آمدن دولت ارزشی سیزدهم بدتر شد و بزرگترین فساد تاریخ کشور و آن هم چای دبش در آن اتفاق افتاد و دو وزیر کشاورزی و صمت نیز محاکمه شدند مهم اینکه تأمین نان، آب و هوا نسبت به قبل از آن وخیمتر شد. شگفت اینکه پزشکیان که با وعده بهبود زیست آمد، تامین نیازهای اولیه، یعنی نان و آب و هوا، از هر زمان دیگری بدتر شده و دورنمای آینده بدتر از حال و گذشته پیشبینی میشود. این فرایند شهروندان را درمانده و زندگی را بر آنها سخت و دشوار کرده است. مفهوم «نان»، اقتصاد پیشبینیپذیر، با ثبات و بدون التهاب است.
* بنزین غیراستاندارد و وجود بیش از 20 میلیون موتورسیکلت، کامیون، تاکسیفرسوده ودودزا، دود به ریه شهروندان پمپاژ میکنند و امکان زیست سالم و بانشاط را از آنها میگیرد .
* تورم نقطهبهنقطه آبان امسال به بیش از ۴۹ درصد رسید و در مرز ۵۰ درصد قرار گرفت. معنای این تورم این است که قدرت خرید ایرانیها نسبت به آبان سال گذشته ۵۰ درصد کاهش یافته یعنی دارایی شان نصف شده است.
* قیمت اقلام خوراکی، لبنیات و سبزیجات در هفتههای گذشته بیثبات شده و قیمتها روزبهروز افزایش پیدا کردهاست. بیثباتی و تورم، زندگی و سفره افراد، به ویژه فرودستان را هدف قرار داده است.
* مسعود نیلی، اقتصاددان برجسته بررسی و تحقیق کرده که بر تعداد فقرا در سال 1401 تا 1403 یعنی در طول سه سال بیش از 5 میلیون اضافه شده است یعنی تعداد فقرا که تا قبل از 1400 حدود 26 میلیون نفر بود حالا به 31 میلیون نفر رسیده است این نشان از شکست حکمرانی اقتصادی است.
* قیمت دلار و بهتبع آن طلا، سکه و… روند افزایشی پیدا کرده است.در این شرایط، مردم احساس نااطمینانی میکنند و داراییهایشان را به دلار و طلا تبدیل میکنند. این اتفاق یعنی شلیک به تابوت نیمهجان تولید و تجارت. فریدمن(1912-2006)، اقتصاددان برجسته و برنده جایزه نوبل در سال 1976، میگوید: «بدترین اتفاق برای یک جامعه این است که دچار تورم مزمن شود» وقتی جامعه دچار تورم مزمن میشود، آثار این تورم به حوزه فرهنگ، هنر، ادبیات و زندگی سرایت میکند و آنها را تخریب میکند.
*کشور در دولت های یازدهم و دوازدهم هر سال حدود 6 میلیارد دلار به خارج صادر میکرد اما سوء مدیریت وتحریم باعث شده که امسال باید 6 میلیارد دلار بنزین وارد کنیم.ماجرا چیست چرا این چنین شدیم؟
از سال ۱۳۹۷ که ترامپ از برجام خارج شد و تحریمهای یکجانبه علیه ایران وضع کرد، هر سال 40 درصد تورم بر ملت تحمیل شد و در طول هشت سال 320 درصد.
وقتی جامعه در تامین نان، آب و هوا دچار مشکل باشد افراد دچار ناامیدی، افسردگی ، بیانگیزگی میشوند و از فعالیت، کنشگری و مطالبه گری باز می ایستند. رئیسجمهور میگوید: «من چه کاره ام که مشکل مردم را حل کنم؟» او پزشک است، احتمالاً نمیداند که فلسفه وجودی دولتها کنترل تورم، سیاستگذاری پولی، افزایش تولید، امنیت اقتصادی و… است. کشورهایی که پیشرفت کردهاند، مرهون سیاستگذاریهای درست حاکمان هستند.
آنچه در کف بازار مشاهده میشود این است که قیمتها ترمز بریده و اقشار کم درآمد را زیر گرفته است. ریشه این نابسامانیها را باید در سیاست، در داخل و خارج، جستوجو کرد. اگر تحریم ها برداشته نشود، التهاب و بی ثباتی ادامه پیدا میکند و از کنترل آن ممکن نخواهد بود. آنچه شاهدش هستیم این است که «در» همچنان بر همان پاشنهای میچرخد که قبلاً چرخیده است وقت آن رسیده که نگاه به برون کنار گذاشته شود و به درون نگاه شود. چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام است این ضرب المثل میگوید که باید درآمدهای کشور در داخل هزینه شود نه در غزه،یمن، لبنان، سوریه و عراق.