زنان دنبال گرفتن حقشان هستند
فاطمه محمدی، مدیر گروه آسیبهای اجتماعی مرکز پژوهشهای مجلس با اشاره به تازهترین یافتههای این مرکز در حوزه طلاق، گفت: زنان امروز بیشتر از قبل به دنبال گرفتن حقشان هستند. آگاهی زنان نسبت به حقوق و قوانین طلاق افزایش یافته است. شبکههای اجتماعی هم در این روند مؤثر بودهاند. نمونهاش بحث اخیر مهریه است که چنین بازتابی داشت. در حال حاضر با طیفی از خانوادهها مواجه هستیم که نسبت به قوانین موجود آگاه هستند. درحالی که در گذشته بسیاری از آنها از وکیل و مراودات قضایی مطلع نبودند. اما امروز آنها با یک جستجوی ساده در اینترنت آگاهی پیدا کنند و میتوانند انتفاع خودشان را در نظر بگیرند.
افزایش طلاق توافقی
او افزود: طلاقهای توافقی رو به افزایش است. قبلاً یک طرف درخواست میداد و طرف مقابل مقاومت میکرد، اما حالا دو طرف به یک فهم مشترک میرسند و ترجیح میدهند، بدون تنش مسیر جدایی را طی کنند.
محمدی درباره تغییر نگرش خانوادهها نسبت به طلاق نیز گفت: پذیرش خانوادهها نسبت به طلاق بیشتر شده؛ نه فقط در کلانشهرها بلکه در بسیاری از شهرستانها. پنج یا ده سال پیش مسئله طلاق قبح سنگینی داشت، اما اکنون نگاهها تغییر کرده است. این واقعیت اجتماع است. از طرف دیگر در سینما و سریالهای نمایش خانگی نیز به طلاق میپردازند و روی سبک زندگی مردم تأثیر میگذارند.
چرا باید ادامه داد؟
محمدی سپس به بحرانهای معیشتی اشاره کرد و گفت: بحرانهای معیشتی مسائل حادی را در خانواده رقم میزند. توقعات طرفین تعیین نشده، زوجین با تصوراتی وارد زندگی میشوند، اما در تنگنای معیشتی میبینند آنچه پیشبینی کرده بودند اتفاق نیفتاده و این تنش دائمی آنها را به نقطهای میرساند که میپرسند چرا باید ادامه داد. در گذشته، از مهمترین عوامل اختلاف، مداخله خانوادهها بود، اما اکنون خود زوجین هستند که به بنبست میرسند.
طلاق زوجهای بزرگسال
مدیر گروه آسیبهای اجتماعی مرکز پژوهشهای مجلس تاکید کرد: همچنین طلاق در سنین بالا نیز افزایش یافته؛ پدیدهای که پیش از این حداقلی بود، اما امروز حتی زوجهایی با سالها زندگی مشترک و داشتن عروس و داماد هم به طلاق میرسند.
فضای مجازی قبح طلاق را شکست
به گفته محمدی، فضای مجازی قبح طلاق را شکسته است. پیشتر افراد سالها طلاقشان را پنهان میکردند، اما حالا برخی حتی آن را به عنوان برند معرفی میکنند و از آن کسب درآمد دارند. امروز فضای مجازی به سمتی میرود که بعضاً طلاق را یک اتفاق سخت و تلخ نمیداند. میگوید این هم یک راهکار و مسیر است. همچنین خانمی دیگر در این فضای مجازی خود را سرپرست دخترش معرفی میکند و میگوید در یک خانه ۴۰ متری زندگی میکنم و از یک زندگی بد بیرون آمدهام. او هم کلی لایک و تحسین میگرفت. مردم میگفتند چه کار خوبی کردی و چقدر موفقی. چنین تصاویری روی زوجهایی که دچار اختلافاند اثر میگذارد. فرد با خودش میگوید چرا من باید تحمل کنم؟ آن فرد عاقل بوده که جدا شده است. در حالی که ریشه مشکلات در فضای مجازی نشان داده نمیشود. ما فقط بخشهایی را میبینیم که خودشان دوست دارند نمایش بدهند.
طلاق راهکار نیست
او تصریح کرد: وقتی زوجی با اختلاف کوچک با چنین محتواهایی مواجه میشود، تصور میکند راه درست جدایی است. در حالی که طلاق باید آخرین گزینه باشد. فضای مجازی اما آن را به اولین گزینه تبدیل کرده و حتی مفاهیمی مثل ‘آدمهای سمی زندگیات را حذف کن’ را ترویج میکند؛ در حالی که همسر یا والدین را نمیتوان با چنین برچسبهایی سنجید.
خیانت از عوامل طلاق
مدیر گروه آسیبهای اجتماعی مرکز پژوهشهای مجلس خاطرنشان کرد: طلاق راهحل است، راهحلی که خداوند قرار داده برای وقتی که زندگی واقعاً نمیتواند ادامه پیدا کند، اما باید در انتهای تلاشها باشد. فضای مجازی اما مسیر را برعکس کرده و طلاق را به عنوان راهکار اول نشان میدهد و این بر زندگیها اثر میگذارد. خیانت در جامعه ایرانی و خانواده ایرانی ورود پیدا کرده و در سالهای اخیر از عوامل اثرگذار در طلاق بوده است.