قاچاق مرگ
جادههای باریک، خودروهای کاروانی حامل سوخت و رانندگان نوجوان، ترکیبی مرگبار ایجاد کرده که جان مردم را تهدید میکند. یک تصادف در محور رم شک به قلعه گنج، ۱۳ نفر جان باختند که هشت نفر از آنها عضو یک خانواده بودند.
جنوب کرمان جادههایش سالهاست زیر بار تردد خودروهای حامل سوخت فرسوده شده و جان مردم را تهدید میکند. جادههای باریک، دوطرفه و پرپیچوخمی که نه تابِ سرعتبالای خودروهای فرار کننده از نیروهای انتظامی را دارد و نه مناسب تردد روزمره مردم است. بسیاری از مسیرها نه علائم کافی دارند و نه ایمنی لازم؛ و هر بار حادثهای رخ میدهد، خانوادهای داغدار میشود.
در تازهترین سانحه، هشت نفر از اعضای یک خانواده اهل روستای سولان، بخش چاهدادخدا از توابع قلعهگنج در برخورد با خودروی حامل گازوئیل جان خود را از دست دادند،حادثهای که در محور تلهرمش به قلعهگنج رخ داد و شعلههای آن مجالی برای نجات باقی نگذاشت.
محمد خوبیاریپور، فعال اجتماعی و از بستگان جانباختگان، میگوید: خودروی خانواده از شهر رمشک به سمت روستا درحرکت بود که با خودروی سوخته برخورد کرد و آتشسوزی مهیبی رخ داد.
در میان قربانیان، پدر و مادر همسر او، دو خواهر همسرش، برادر همسرش و همسرِ برادر همسرش که باردار بوده، جان باختند. دو کودک نیز در میان جانباختگان بودند؛ ازجمله یسرا، دختر خردسالِ برادر همسر او و یک کودک چهارساله دیگر که قربانی شدند. علاوه بر این هشت نفر، دو راننده خودروی حامل سوخت «هر دو اهل ایرانشهر در سیستان و بلوچستان » نیز درصحنه تصادف جان باختند.
به گفته او، حتی نوجوانانی ۱۰ تا ۱۲ ساله هم در این مسیرها به سوختبری روی میآورند که نتیجه بیکاری و نبود فرصتهای شغلی در منطقه است. خوبیاری، تأکید میکند: مردم جنوب کرمان شغلشان سوختبری نیست, بیشترشان کشاورز و دامدارند. اما کشاورزی با کمبود آب، نبود حمایت و شیوههای سنتی، پاسخگوی نیاز زندگی نیست و بسیاری از جوانان به شغلهای پرخطر کشیده میشوند. محمد خوبیاری، با صدایی لرزان، از روزهایی میگوید که خانواده عمویش در مسیر بازگشت از کرمان دچار حادثه شدند و جانشان را از دست دادند.
او میگوید: مردم این منطقه نه سوختبرند و نه نقشی در این ماجرا دارند,اما سالهاست قربانی بیتوجهی و نبود زیرساختاند.
به گفته او، بسیاری از جوانان این منطقه به دلیل بیکاری ناچارند به سوختبری روی بیاورند. همین موضوع باعث شده خودروهای سوختبر در کنار خودروهای عادی در یک مسیر تردد کنند و نتیجه، وقوع حوادثی باشد که خانوادههای بسیاری را داغدار کرده و مردم بیگناه قربانی می شوند. آرزوی ما این است که صدای ما به گوش مسئولان برسد.
قاچاق سوخت به پاکستان
نعمتالله حسین زاده، مدیرکل راهداری و حملونقل جادهای جنوب استان کرمان، در گفتگو با خبرنگار ایلنا، عامل اصلی این تصادفات را حضور گسترده خودروهای حامل سوخت قاچاق دانست و توضیح داد: این جادهها سالهاست که ناایمن شدهاند و حرکت کاروانی این خودروها، جان مردم را تهدید میکند. بسیاری از رانندگان نوجوان و فاقد گواهینامه هستند و مقادیر زیادی سوخت را جابجا میکنند که کوچکترین برخوردی میتواند به فاجعهای بزرگ منجر شود. بیاحتیاطی خودرو حامل سوخت و نبود فرهنگ ایمنی، باعث وقوع این حادثه شد. تردد گسترده سوخته از استانهای مختلف به جنوب کرمان و انتقال سوخت به سمت سیستان و سپس پاکستان، جادهها را به محل عبور بمبهای متحرک تبدیل کرده است. برخی روستاها منازل مسکونی نیز به محل دپوی سوخت تبدیلشدهاند گفت: تانکرهای ۵۰ تا ۱۰۰ عددی حاوی سوخت در این منازل دپو شده است که هرلحظه امکان وقوع انفجار و آتشسوزی را دارد. تا زمانی که شبکه قاچاق سوخت کنترل نشود، هرگونه اقدام عمرانی و اصلاح راه تنها بخشی از مشکل را حل میکند.
توقیف ۳۰۰۰ خودروی سوخت
در یک ماه
مدیرکل راهداری جنوب کرمان افزود: در یک ماه اخیر بیش از ۳ هزار خودرو حامل سوخت توقیفشده است، اما نبود قوانین بازدارنده و ضعف نظارت، موجب ادامه این بحران شده است. ریشه این پدیده، بیکاری و فقدان فرصتهای شغلی در منطقه است جوانانی که کار ندارند، ناچار به این شغل پرخطر روی میآورند و بدون آموزش و فرهنگسازی، خطر حوادث و تلفات افزایش مییابد. به گفته وی روزانه بین ۵۰ تا ۶۰ خودرو بهصورت کاروانی در جادههای این منطقه در حال تردد هستند.
۱۰۰۰ خودروی قاچاق سوخت
حسین زاده میگوید: در جنوب کرمان بیش از ۱۰۰۰ خودرو سایپا به قاچاق سوخت مشغول هستند و در مزارع منطقه لولهکشی چند کیلومتری برای حمل سوخت انجامشده، درحالیکه برای آبیاری مزارع اقدامی نشده است.
وی به دستگیری یکی از شبکههای قاچاق سوخت اشارهکرده و میگوید: گردش مالی این شبکه قاچاق سوخت۱۶۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده، درحالیکه بودجه سالانه سازمان راهداری کشور ۷۰۰ هزار میلیارد تومان است. بسیاری از رانندگان سوختبر فاقد گواهینامه هستند و برخی نوجوانان ۱۴ تا ۱۵ ساله چند هزار لیتر سوخت را جابجا میکنند.