مارگارت اتوود، نویسنده برجسته کانادایی، شاید تجسم واقعی نویسنده‌ای تأثیرگذار باشد. این نویسنده ۸۵ ساله هنوز هم در مکالمات روزمره‌اش همان انرژی و کنجکاویِ خاصی که در آثارش پیدا می‌شود، مشهود است. اتوود اخیراً در گفت‌وگویی با «گاردین»، از تجربیات شخصی‌اش، پیشگویی‌هایش، و دیدگاه‌هایش درباره وضعیت جهان امروز صحبت کرده است. این گفتگو جایی آغاز می‌شود که او در سوپرمارکت محلی‌اش در تورنتو، برای انتخاب دقیق مواد غذایی زمان زیادی می‌گذارد و هم‌زمان از محصولات کانادایی حمایت می‌کند. او نه تنها نویسنده‌ای شناخته‌شده، بلکه فعال محیط‌زیستی نیز است و همیشه دغدغه‌هایی در زمینه حفظ منابع طبیعی دارد. در حین خرید، او با کنایه‌ای شوخ می‌گوید: «آرنج‌ها بالا!» در اشاره به حالت خاصی از مقاومت کانادایی‌ها در برابر طرح‌های رئیس‌جمهور وقت آمریکا.
اتوود که در حوزه‌های مختلف از جمله شعر، رمان، و مقاله‌نویسی شناخته می‌شود، از سال ۱۹۶۱ به طور پیوسته آثار جدیدی منتشر کرده است. در حال حاضر، بیشتر به خاطر رمان‌های «سرگذشت ندیمه» و «وصیت‌ها» مشهور است. با اینکه بیشتر آثارش اجتماعی و انتقادی هستند، به‌ویژه از نظر نگاه به آینده و جامعه، او هیچ‌گاه علاقه‌ای به نوشتن زندگینامه نداشته است. اما به تازگی، اتوود به نوشتن «کتاب زندگی‌ها» پرداخته است که خاطراتی از زندگی‌اش را شامل می‌شود. در این کتاب، او به دوران رکود اقتصادی، جنگ جهانی دوم، ترور جان اف. کندی، و دیگر وقایع مهم جهانی پرداخته است. این کتاب که به شیوه‌ای بی‌پیرایه و صریح نوشته شده، به نوعی خودزندگی‌نامه است، اما همچنان با نگاه نویسنده‌ای که در هر موضوعی پرسش‌هایی بزرگ مطرح می‌کند، به اتمام رسیده است.
در این اثر جدید، او علاوه بر بازگویی داستان‌های شخصی و شغلی، به نقد برخی از وقایع مهم دوران خود پرداخته است. از جمله آنها مرگ‌های مهم در زندگی‌اش، نویسندگانی که با او رقابت داشتند، و تجاربی که در دنیای ادبیات داشته است. اتوود می‌گوید: «بیشتر آنها حالا مرده‌اند، اما حقیقت همیشه دفاعی مطلق است.» البته اشاره می‌کند که نوشتن این خاطرات در بعضی بخش‌ها برایش سخت بوده، به‌ویژه جایی که به مرگ‌ها پرداخته است.
کتاب اتوود به شکلی غیرمنتظره از دوران کودکی‌اش در جنگل‌های دورافتاده کانادا آغاز می‌شود و تا مرگ یکی از دوستان نزدیکش، «گریم گیبسون»، در سال ۲۰۱۹ ادامه می‌یابد. این دوستی عمیق، که از سال ۱۹۸۵ آغاز شده بود، به‌ویژه در آخرین بخش‌های کتاب، جنبه‌ای رمان‌گونه پیدا می‌کند. اتوود با اشاره به مرگ «گیبسون» می‌گوید: «مرگ او بزرگ‌ترین فاجعه کتاب من بود.»
در مورد آثارش، اتوود همیشه به‌عنوان نویسنده‌ای پیشگو شناخته می‌شود. به‌ویژه رمان «سرگذشت ندیمه» که در سال ۱۹۸۵ منتشر شد، سال‌ها بعد به‌طرز ترسناکی پیش‌بینی تحولات سیاسی و اجتماعی جهان را به واقعیت تبدیل کرد. در سال ۲۰۱۷، اقتباس تلویزیونی این رمان بر روی شبکه Hulu پخش شد و توجهات جهانی را به خود جلب کرد. در این زمان، انتخابات ترامپ و واکنش‌های جهانی باعث شد مردم به داستان «سرگذشت ندیمه» به‌عنوان پیش‌گویی از آینده نگاه کنند. لباس‌های قرمز ندیمه‌ها و شعارهای رمان بر روی پلاکاردها و تی‌شرت‌ها چاپ شد و بسیاری از تظاهرات‌ها از جمله مخالفت‌ها با طرح‌های ترامپ به یاد «اتوود» و آثارش افتاد.
اتوود که در «سرگذشت ندیمه» تصویری از یک رژیم توتالیتر مذهبی را در آمریکا به تصویر کشیده بود، اکنون وضعیت فعلی ایالات متحده را با نگاهی انتقادی می‌بیند. او می‌گوید: «ایالات متحده هنوز به‌طور کامل توتالیتاریست نشده است، اما به سمت آن حرکت می‌کند.» به عقیده او، سیاست‌های جهانی در حال تغییر و بی‌ثبات شدن است و این بی‌ثباتی ترسناک‌ترین عصر است. از نظر او، تحولات جهانی نشان می‌دهد که قدرت در حال جابه‌جایی است و با توجه به وضعیت فعلی آمریکا، شاید چین به‌زودی جایگاه رهبری جهان را تصاحب کند.
این نویسنده با وجود تأثیرگذاری عمیق جهانی‌اش، می‌گوید که همیشه نسبت به شهرت جهانی‌اش فاصله داشته است. او به‌طور صریح می‌گوید: «کانادایی‌ها با مشهور بودن میانه خوبی ندارند.» اما با این حال، شهرت او نه تنها به‌دلیل آثار ادبی‌اش بلکه به‌خاطر موفقیت تلویزیونی رمان‌هایش هم افزایش یافت. اتوود در این مورد می‌گوید: «تصادف تاریخی باعث شد که کتاب‌های من به تلویزیون راه پیدا کنند و من به یک نویسنده جهانی تبدیل شوم.»
مارگارت اتوود، که دیدگاه‌هایش بر اساس بی‌طرفی و پرسشگری استوار است، همواره به دنبال پاسخ به سوالات پیچیده انسانی بوده است. او در مقابل جنبش‌هایی مانند می‌تو (MeToo) با احتیاط موضع گرفته و به اصول حقوق بشر و دادرسی عادلانه تأکید کرده است. به‌طور کلی، او همواره از گفتمان‌های ایدئولوژیک و مطلق‌گرا پرهیز کرده و تأکید دارد که «تاریخ جاده‌ای نیست که به جایی برسد.»
برگرفته از: ایسنا