محدودیت‌های برق اعمال‌شده به فولاد مبارکه در ماه‌های خرداد و تیر سال جاری، 250 هزار تن افت تولید و عدم تأمین به‌موقع نیاز بازار و مشتریان را به همراه داشته است. غلامرضا سلیمی، معاون بهره‌برداری فولاد مبارکه، در مصاحبه با خبرنگار فولاد، ضمن اعلام این خبر و با اشاره به اینکه ادامه محدودیت‌های برق به معنای فرمان ایست به جهش تولید است گفت: چندین سال است مقام معظم رهبری بر تولید و جهش آن تأکید می‌نمایند و هر سال را به این نام مزین می‌سازند، اما متأسفانه شاهدیم که محدودیت‌های موجود در حوزه انرژی، خاصه ناترازی برق در تابستان و عدم تأمین گاز در زمستان، مانع از تحقق این راهبرد اساسی می‌شود. وی با بیان اینکه متأسفانه هر سال صنایع کشور، ازجمله فولاد مبارکه، در فصول گرم و سرد سال با چالش‌های جدی‌تر و فزاینده‌تری در حوزه انرژی مواجه‌اند، تصریح کرد: به نظر می‌رسد اگر اقدامی هم در خصوص کنترل این ناترازی‌ها از سوی دولت محترم صورت‌گرفته اقدام جدی و مؤثری نبوده است. معاون بهره‌برداری فولاد مبارکه گفت: این شرکت مطابق با آنچه شرکت‌های صاحب‌سبک و پیشرو دنیا انجام داده‌اند، به حوزه تولید انرژی و خود تأمینی ورود کرده است و در این راستا طی دو سال اخیر، جهت احداث یک نیروگاه سیکل ترکیبی کلاس F با راندمان حدود ۶۰ درصد اقدام کرده است. انتظار می‌رفت با وارد مدار شدن این نیروگاه محدودیت‌های برق برای فولاد مبارکه کمتر شود و تولید این شرکت کمتر با مشکل مواجه گردد که متأسفانه علی‌رغم توافقات انجام‌شده با وزارت نیرو، چنین نشده است. وی با اشاره به توافق‌نامه شرکت فولاد مبارکه با وزارت نیرو تصریح کرد: طبق این توافق‌نامه قرار بود به همان اندازه که فولاد مبارکه انرژی الکتریکی تولید می‌کند و به شبکه برق تزریق می‌کند به همان میزان هم از شبکه برق تحویل بگیرد، اما متأسفانه با شروع فصل گرم سال و افزایش درخواست انرژی از سوی مصارف خانگی و برخی صنایع، تقریباً برقی از شبکه به فولاد مبارکه اختصاص پیدا نکرده و این شرکت تا به امروز از محل ۴۰۰ مگاوات برقی که در خود شرکت از محل نیروگاه جدید در حال تولید است، می‌تواند برق موردنیاز خود را تأمین کند.
ممکن است شاهد التهاب بازار و افزایش قیمت‌ها باشیم
سلیمی خاطرنشان کرد: چنانچه این توافقات به‌موقع و به‌درستی انجام می‌شد، پایداری تولید در فولاد مبارکه تضمین می‌گردید؛ اما به‌دلیل عدم انجام این توافق‌ها از سوی وزارت نیرو، شاهد ناترازی برق برای فولاد مبارکه و در ادامه افت تولید و پس از آن عدم تولید سفارش‌های مشتریان خواهیم بود. بعد از آن نیز ممکن است شاهد التهاب بازار و افزایش قیمت‌ها باشیم.
وی با بیان اینکه فولاد مبارکه در سال‌های قبل توانسته بود به میزان قابل‌ملاحظه‌ای فولاد خام در شرکت تولید و ذخیره‌سازی کند، تصریح کرد: به همین دلیل طی یکی‌دو سال اخیر با تولید بهینه و تأمین به‌موقع بازار داخل، از ایجاد التهاب در بازار داخل جلوگیری شد؛ اما در سال جاری، با پایان یافتن این ذخایر و باتوجه‌به افزایش میزان ناترازی‌ها، به‌شدت نگران کاهش تختال موردنیاز خط‌نورد گرم و در نتیجه عدم تأمین ورق موردنیاز سفارش داده‌شده از سوی مشتریان هستیم.
به گفته معاون بهره‌برداری فولاد مبارکه، چنانچه تولید صورت نگیرد، نمی‌توانیم محصولی به بورس و بازار عرضه کنیم و این امر ممکن است برای صنایع پایین‌دست فولاد مبارکه و بازار، به لحاظ افزایش قیمت، مشکل‌ساز شود.
وی خاطرنشان کرد: از ابتدای سال جاری طی دو مرحله شاهد بهره‌برداری از نیروگاه جدید فولاد مبارکه بوده‌ایم؛ اما نسبت به مدت مشابه سال قبل، ناترازی‌ها در حوزه برق و اعمال محدودیت‌ها به فولاد مبارکه افزایش داشته و در نتیجه، شاهد کاهش تولید در بزرگ‌ترین کارخانه فولادسازی کشور هستیم.
سلیمی با تأکید بر اهمیت و لزوم تجدیدنظر در اختصاص سهمیه برق به صنایع ازجمله فولاد مبارکه گفت: با نگاه اقتصادی و کلان، ضرر و زیان توقف خطوط تولید برای مردم به‌مراتب بیشتر از خاموشی‌هاست؛ خاموشی‌هایی در حد یک ساعت در شهرها به‌منظور کاهش مصارف خانگی می‌تواند برای مردم قابل‌تحمل باشد؛ اما افزایش قیمت ورق و تورم ناشی از آن در صنایع بسیار نگران‌کننده است.
وی با اشاره به وجود منابع عظیم گاز در کشور بر اهمیت حل مشکل ناترازی انرژی تأکید و تصریح کرد: امروزه مهم‌ترین زیرساخت توسعه صنعتی هر کشور مربوط به حوزه انرژی و خاصه برق است و اگرچه فولاد مبارکه به سهم خود با سرمایه‌گذاری در این حوزه تلاش کرده است که هم انرژی موردنیاز خود را تأمین کند و هم به ناترازی در این حوزه کمک کند، به نظر می‌رسد اراده‌ای بیش از این نیاز است تا این ناترازی‌ها به شکل ریشه‌ای رفع شود.
وزارت نیرو باید با اتخاذ شیوه‌های کارآمد و عاجل به مدد تولید بشتابد
معاون بهره‌برداری فولاد مبارکه در بخش پایانی سخنان خود تأکید کرد: تمامی تلاش شرکت بر این است که با تأمین نیاز مشتریان از بروز هرگونه التهاب در بازار پیشگیری کند؛ اما نباید فراموش کرد که تحقق این راهبرد به برخی مؤلفه‌ها ازجمله تأمین به‌موقع و کافی انرژی موردنیاز خطوط تولید بستگی دارد. در این زمینه، تلاش کرده‌ایم با تمهیداتی ازجمله انجام تعمیرات اساسی خطوط تولید در زمان محدودیت‌های برق و گاز، از بروز چالش در خطوط تولید جلوگیری کنیم؛ اما به نظر می‌رسد وزارت نیرو باید با اتخاذ شیوه‌های کارآمد و عاجل به مدد تولید بشتابد.
صنعت فولاد کشور تنها بین ۶ تا ۷ درصد انرژی الکتریکی کشور را مصرف می‌کند
در همین زمینه سید امیر طباطباییان، مدیر انرژی و سیالات فولاد مبارکه نیز در خصوص وضعیت انرژی در فولاد مبارکه و ناترازی انرژی الکتریکی در حوزه صنعت و خاصه شرکت فولاد مبارکه گفت: هرسال هم‌زمان با شروع فصل گرم سال و باتوجه‌به ناترازی شدید موجود در حوزه انرژی کشورمان، همه صنایع از این موضوع متأثر می‌شوند و ناچارند تولید خود را کاهش دهند؛ با این تفاوت که شدت محدودیت انرژی در سال ۱۴۰۳ نسبت به سال‌های قبل به‌شدت بیشتر و زودتر اعمال شده؛ به‌نحوی‌که در بسیاری از خطوط تولید فولاد مبارکه و فولاد سبا ناچار به کاهش تولید شده‌ایم.
وی با بیان اینکه طبق اعلام وزارت نیرو، این ناترازی‌ها از ۱۲ تا 13 هزار مگاوات در سال ۱۴۰۲ به ۱۵ تا ۱۷ هزار مگاوات در سال جاری تبدیل شده و متأسفانه با رشد ناگهانی بسیار زیادی همراه شده است، اظهار داشت: در این بین به صنعت فولاد که تنها بین ۶ تا ۷ درصد انرژی الکتریکی کشور را مصرف می‌کند خسارت بسیار سنگینی وارد شده؛ این در حالی است که این صنعت یکی از صنایع ارزآور، سودآور و اشتغال‌آفرین برای کشور است و به‌طورکلی در توسعه اقتصادی و صنعتی ایران عزیز نقش بسزایی دارد.
طباطبائیان گفت: همگی به این مهم اذعان داریم که رشد اقتصادی، کاهش تورم و بهبود شاخص‌های اقتصادی کشور وابسته به تولید ناخالص داخلی است؛ اما هر سال، برخلاف این مدعا، سهمیه اختصاصی برق و گاز صنعت کاهش می‌یابد. این در حالی است که خسارت‌های ناشی از کاهش اختصاص برق به صنعت بسیار زیان‌بار و جبران‌ناپذیر است و به‌طور مستقیم و غیرمستقیم بر درآمد و توسعه اقتصادی کشور تأثیر می‌گذارد.
وی گفت: سال ۱۴۰۱ طبق توافق‌نامه‌ای که با وزارت نیرو منعقد شد، مقرر شد صنایع در جهت کمک به شبکه برق سراسری و تأمین انرژی الکتریکی خودشان نزدیک به ۱۰ هزار مگاوات انرژی الکتریکی تولید کنند و در خطوط تولید خود به مصرف برسانند. خوشبختانه با استقبال خوب صنایع این میزان به ۱۷ هزار مگاوات افزایش یافت. بعد از امضای این توافق‌نامه، صنایع ازجمله فولاد مبارکه، جهت احداث نیروگاه و تولید انرژی موردنیاز اقدام نمودند. در این میان سهم فولاد مبارکه تولید ۱۵۰۰ مگاوات انرژی الکتریکی بود و این شرکت با سرمایه‌گذاری حدود ۷۲۰ میلیون یورویی جهت احداث یک نیروگاه ۹۱۴ مگاواتی سیکل ترکیبی و یک نیروگاه ۶۰۰ مگاواتی خورشیدی اقدام کرد. طبق توافق‌نامه امضاشده بین فولاد مبارکه و وزارت نیرو، مقرر بود که به هر میزان که فولاد مبارکه انرژی الکتریکی تولید کرد، وزارت نیرو به همان میزان به این شرکت انرژی الکتریکی اختصاص دهد؛ اما متأسفانه علی‌رغم سرمایه‌گذاری‌ها و اقدامات خوب فولاد مبارکه که توانست طی ۱۶ ماه با احداث و راه‌اندازی نیروگاه سیکل ترکیبی به تعهد خود جامه عمل بپوشاند و از اوایل سال جاری دو واحد نیروگاه سیکل ترکیبی خود را به‌طور دائم وارد مدار کند، اما وزارت نیرو از عمل به تعهدات خود سر باز زده و هیچ سهمیه‌ای به فولاد مبارکه اختصاص نداده است.
به گفته مدیر انرژی و سیالات فولاد مبارکه، عدم عمل به مفاد توافق‌نامه از سوی وزارت نیرو عملاً سرمایه‌گذاری سایر صنایع در این حوزه و حتی سرمایه‌گذاری فولاد مبارکه در مسیر توسعه این نیروگاه‌ها را با تردید مواجه کرده و در جلب‌اعتماد صنایع نسبت به این قبیل مشارکت‌ها تأثیر منفی داشته است. وی ادامه داد: در حال حاضر اگرچه فولاد مبارکه برای تأمین برق موردنیاز خود با احداث نیروگاه و خرید برق از بخش خصوصی اقدام کرده است؛ اما عملاً تا این لحظه فقط توانسته برخی از خطوط تولید خود ازجمله نورد گرم، نورد سرد و آهن‌سازی را در مدار تولید نگه دارد و بخش اعظم فعالیت شرکت که مربوط به تولید فولاد خام و ماده اولیه تولید انواع ورق‌های فولادی است، به دلیل همین ناترازی‌ها و عدم تخصیص برق موردنیاز و توافق‌شده به شرکت، با چالش‌های جدی مواجه شده است.
باید جذابیت سرمایه‌گذاری برای بخش خصوصی به‌ویژه در حوزه تولید برق افزایش یابد
طباطبائیان ادامه داد: تأثیر کاهش تولید در فولاد مبارکه و چنین صنایعی بدون شک طی ماه‌های آینده در بازار مشاهده خواهد شد. امیدواریم با برنامه‌ریزی‌های بهتر و اصلاح تخصیص سهمیه‌های تحویلی به صنعت فولاد، از ادامه بروز این چالش‌ها و مشکلات پیشگیری شود. به نظر می‌رسد باید در حوزه تولید انرژی نیز سهم دولت کاهش یابد و با حمایت‌های بیشتر و جدی‌تر از بخش خصوصی، شرایطی فراهم شود که جذابیت سرمایه‌گذاری برای بخش خصوصی به‌ویژه در حوزه تولید برق افزایش یابد؛ در غیر این صورت، به‌هیچ‌عنوان نخواهیم توانست در سال‌های آینده نیز که گرمی هوا طبق پیش‌بینی‌های انجام‌شده افزایش خواهد یافت، شرایط بهتری را متصور شویم و این چالش‌ها را برطرف کنیم.
وی با بیان اینکه در حال حاضر حدود ۶۵ تا ۷۰ درصد برق کشور در بخش خصوصی تولید می‌شود، گفت: متأسفانه به دلیل سیاست‌های اشتباه در قیمت‌گذاری و نگاه بخشی و... شاهد این هستیم که هر سال حوزه صنعت و حتی صنعت تولید برق با مشکلات جدی‌تری مواجه می‌شود؛ بنابراین باید در این روش‌ها تجدیدنظر جدی و عاجل صورت گیرد. نباید اجازه دهیم که صنایع کشور ازجمله صنعت فولادسازی که از صنایع مادر و زیرساختی است، بیش از این با چالش‌های طاقت‌فرسا مواجه شود.
مدیر انرژی و سیالات فولاد مبارکه با تأکید بر اینکه شرکت در حال حاضر برق مصرفی خود را از طریق دو نیروگاه داخلی خود تأمین می‌کند و عملاً هیچ‌گونه برقی از شبکه سراسری دریافت نمی‌کند گفت: متأسفانه در بسیاری از موارد به دلیل عدم دریافت سهمیه برق نتوانسته‌ایم بسیاری از سفارش‌های موردنظر را تولید کنیم و این به ضرر شرکت و به‌طورکلی اقتصاد کشور است و امیدواریم با اصلاح سیاست‌ها، شرایطی فراهم شود که این محدودیت‌ها متوجه صنایع نباشد.
سرمایه‌گذاران از وزارت نیرو انتظار دارند به تعهدات خود عمل کند
وی در بخش پایانی سخنان خود تصریح کرد: همان‌گونه که می‌دانیم ناترازی برق در کشور به عددی بین ۱۵ تا ۲۰ هزار مگاوات‌ساعت رسیده است که رفع این میزان ناترازی به ۱۰ تا ۱۳ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز دارد. با مشاهده بدعهدی‌های وزارت نیرو، سرمایه‌گذاران از ادامه طرح‌های توسعه خود در حوزه تولید برق منصرف خواهد شد؛ چراکه با این روش، چنین سرمایه‌گذاری‌هایی برای آن‌ها عملاً توجیه اقتصادی نخواهد داشت. سرمایه‌گذاران از وزارت نیرو که سیاست‌گذار اصلی در این حوزه است انتظار دارند به تعهدات خود عمل کند.