سالانه ۱۶ میلیون نفر در سراسر جهان «فکر خودکشی» به سرشان میزند که از این تعداد حدود ۸۰۰ هزار نفر موفق به اقدام میشوند و جان خود را از دست میدهند.
به گزارش همشهری آنلاین، خودکشی، سیزدهمین علت مرگومیر در جهان است و طبق تخمین سازمان جهانی بهداشت، سالانه حدود ۸۰۰ هزار نفر به این دلیل جان خود را از دست میدهند. البته برآوردها نشان میدهد که موارد اقدام به خودکشی، ۲۰ برابر بالاتر از آمار موارد منتهی به مرگ است اما همه آنها به مرگ فرد منجر نمیشوند. این یعنی سالانه ۱۶ میلیون نفر در سراسر جهان «فکر خودکشی» به سرشان میزند.
در ایران نیز هر سال نزدیک به ۵ هزار مورد خودکشی در کشور ثبت میشود و بررسیها نشان میدهد که سالانه بین ۸ تا ۱۰ درصد به میزان خودکشیها اضافه میشود. این آخرین آماری است که پژوهشگران حوزه جامعهشناسی اعلام کردهاند.
افکار مربوط به خودکشی دلایل مختلفی دارد اما جالب است بدانید خیلی از خودکشیها دلایل ژنتیکی دارند. یعنی در بسیاری از افرادی که خود را میکشند یا افکار خودکشی دارند، سابقه خودکشی خانوادگی دیده میشود. اما همه خودکشیها هم در این دستهبندی نمیگنجند و غیر از ژنتیک، دلایل دیگری نیز برای آن وجود دارد. دلایلی مثل اختلالات روانی ازجمله افسردگی، شکست خوردن پیاپی در روابط عاطفی، از دست دادن عزیز، فقر و فشارهای اقتصادی، خشونتهای جسمی و جنسی، درد یا بیماری جسمی طولانیمدت، ناتوانی در سازگاری با تغییرات بزرگ مثل اخراج، مهاجرت و ...، تنهایی، تجربه موقعیتهای استرسزا مثل خدمت سربازی یا کنکور، افسردگیهای بعد از زایمان، فشارهای فرهنگی مثل ازدواج اجباری، شکستهای پیاپی در رسیدن به اهداف و صدها دلیل دیگر.
خیلی از افراد پس از مرگ فردی براثر خودکشی، از خود میپرسند چرا ما متوجه نشانههای آن نشدیم؟ یا چرا ناگهان تصمیم به خودکشی گرفت؟ باید بدانیم افرادی که افکار خودکشی دارند، همیشه افکار خود را پیش شما بلند بلند مطرح نمیکنند و اتفاقا ممکن است تصمیمشان ناگهانی هم نبوده باشد و در طول یک بازه زمانی به آن رسیده باشند. یک سری علائم پنهانی وجود دارد که اگر هوشیار باشید، همین علائم پنهان به چشم میآیند و کمک میکنند تا زودتر مداخله کنید و احتمالا بتوانید جلوی یک مرگ خودخواسته را بگیرید.
بسیاری از افراد که اقدام به خودکشی میکنند یا درباره آن صحبت میکنند، توسط اطرافیانشان درک نمیشوند. دلیلش هم برخی باورهای غلط رایج درمورد خودکشی است که باعث کمتر دیدهشدن علائم خطر میشود. طهورا جربان، روانشناس و مشاور در گفتگو با همشهریآنلاین، به برخی از این باورهای غلط اشاره کرده است.
۱. افرادی که مدام در مورد خودکشی صحبت میکنند، واقعاً این کار را انجام نمیدهند. این باور غلط است. بسیاری از افراد درباره خودکشی خود حرف میزنند و از قبل، سرنخ را اطرافیان و عزیزان خود میدهند و این گونه نیست که همه افراد ناگهان دست به خودکشی بزنند.
۲. افرادی که خودکشی میکنند فقط دنبال جلب توجه هستند. این باور نه تنها غلط، بلکه خطرناک است. چراکه مانع کمک کردن به فردی میشود که مدام از خودکشی حرف میزند. خوب است بدانید بیشتر افرادی که اقدام به خودکشی میکنند، دچار یک اختلال روانی هستند. به خصوص افسردگی.
۳. هرکس خودکشی میکند، دیوانه است. این باور هم اشتباه است. خیلی از این افراد روانپریش یا دیوانه نیستند. بسیاری از آنها ناامید، افسرده و غمگین هستند. هرچند دلیل خودکشی برخی افراد به ژنتیک آنها مربوط است. مثلا میبینیم که امار خودکشی در افراد یک خانواده بالا است.
۴. افرادی که اقدام به خودکشی میکنند، افراد ضعیفی هستند. این طور نیست. خیلی از افرادی که خودکشی مینند، اتفاقا هم افراد موفقی هستند و هم ویژگیهای یک شخصیت مقتدر را دارند.
۵. اگر کسی در خودکشی مصمم باشد، هیچ چیز مانع او نمیشود. اینطور نیست. انگیزه پایان دادن به زندگی دائمی نیست. حتی یک فرد بسیار افسرده هم ممکن است احساسات متغیری نسبت به تمایل به زندگی و مرگ داشته باشد. گاهی یک دلگرمی میتواند آنها را از تصمیم خود منصرف کند.
۶. افرادی که مرگ را انتخاب میکنند، تصمیم خود را گرفتهاند و تمایلی به کمک گرفتن از دیگران ندارند. درصورتیکه این موضوع واقعیت ندارد. بسیاری از افراد قبل از خودکشی به دنبال کمک هستند.
۷. پرسیدن درباره خودکشی، فرد را به انجام آن ترغیب میکند. مطالعات نشان داده که سوال کردن از افراد در مورد افکار خودکشی باعث ایجاد چنین افکاری نمیشود. اتفاقا سوال کردن از شخص، بهترین راه برای شناسایی افراد در معرض خطر خودکشی و احتمال بالای جلوگیری از این کار است.