گروه اقتصاد: مسئله اول کشور و مردم اقتصاد است. نا ترازی حوزه آب، برق، انرژی و صندوقهای بازنشستگی، تورم 40 درصد، فقر، بیکاری، مهاجرت، انحصار، بیثباتی نرخ ارز، کاهش سرمایهگذاری، کمبود دستمزد کارمندان، کارگران و بازنشستگان در مقایسه با تورم و فساد موضوعاتی است که افکار عمومی منتظر ارائه راهکار توسط دو نامزد راهیافته به مرحله دوم انتخابات هستند.
نقشه راه پزشکیان
مسعود پزشکیان، پزشک و سیاستمدار از دوره هشتم تا دوازدهم نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی بوده است. پزشکیان در دولت محمد خاتمی وزیر بهداشت بود. پزشکیان در مناظرهها و تبلیغات انتخابات دوره چهاردهم ریاستجمهوری، دیدگاه خود را در حوزه اقتصاد اینگونه بیان کرد: «من آمدهام تا کشور را در مسیر اصلاح زیرساختهای تولید و مصرف انرژی و رفع نا ترازی قرار دهم. دسترنج روستاییان، کشاورزان، عشایر و قومیتها در معرض سوءاستفاده دلالان و رانتخواران است و من آمدهام تا اطمینان حاصل کنم ضمن ارتقای سطح بهداشت و آموزش آنان، رابطه مستقیم این اقشار با بازار محصولاتشان برقرار شود. کارگران و مهندسان پرتوان ایران که چرخه صنعت کشور را میچرخاند و کشور را به سوی فناوری جدید رهنمون میسازند باید از حقوحقوقشان بهطور مناسب برخوردار باشند، آمدهام که در بهبود سطح زندگی این اقشار مؤثر باشم و در دستیابی به حقوقشان به آنان یاریرسانم. من آمدهام تا به شکلگیری بنگاههای اقتصادی قدرتمند، مبتکر و دانش بنیان کمک کنم. جهان با سرعت به سوی دسترسیهای کمهزینه و پرسرعت به اینترنت حرکت میکند و من آمدهام تا موانع دسترسی مردم و صاحبان کسبوکار را به جدیدترین فناوریهای عصر بردارم. برای حل مشکل اقتصادی، رفاه اجتماعی، بیکاری و بهبود روابط با کشورها دو مسئله وجود دارد که یکی داخلی و دیگری خارجی است. مشکل داخل تورم، هدر رفت انرژی و همچنین موضوع ارز است؛ امروز نزدیک به ۱۰۰ الی ۱۵۰ میلیارد دلار در این حوزه هدر میرود و به دست اقشار مختلفی که باید، نمیرسد. امروز پیشنهادها مختلفی درباره جلوگیری از حیفومیل در حوزه سوخت مطرح میشود.
مالیات گیری از تورم
پزشکیان با تأکید بر اینکه عامل اصلی تورم، دولت است، گفت: عامل تورم دولت است اما گناه را بر گردن تولیدکننده، کسبه و دیگران میاندازند؛ دولت از تورم مالیات میگیرد یعنی یک بار با تورم، جیب کسبه را خالی میکند و بار دوم نیز از داشته او مالیات اضافه میگیرند؛ اینها از مباحثی است که دولت باید آنها را برطرف کند و در این زمینه راهحلهایی وجود دارد. در موضوع ارز نیز غیر از ارز دارو و کالاهای اساسی و مواد اولیه ارز با هر قیمتی، به هرکسی ارائه شود رانت است. این باعث میشود که در زمان ثبت سفارش قیمت جنس را گران اعلام میکنند و در زمان صادرات نیز ارزان اعلام میکنند تا در زمان صادرات و واردات دلار بیشتری دریافت کنند.
ضرورت تأمین سرمایه و تعامل با دنیا
پزشکیان با تأکید بر لزوم حل مشکلات کشور در حوزه بینالملل گفت: برای اینکه ۲۰۰ میلیارد دلاری را که سالانه برای رشد ۸ درصد لازم است، تأمین کنیم، لاجرم باید ارتباطمان را با دنیا اصلاح کنیم؛ امکان ندارد هیچ کشوری در طول تاریخ با بستن مرزهایش و اینکه خودش میخواهد کاری بکند، به رونق و رشد برسد. ما اگر نتوانیم مشکل روابط خارجی خود را حل کنیم، از قافله علم و تمدن دور خواهیم ماند. ما میتوانیم در منطقه ترانزیت شرق به غرب باشیم و بیشترین مزیت را در گردشگری و نفت و گاز برای مردم و کشور به ارمغان آوریم، اما نتوانستیم این کار را انجام دهیم؛ به این دلیل که هم با خودمان دعوا داریم هم باکسانی که در همسایگی ما هستند. ما اگر میخواهیم مشکلات اقتصادی و ارتباط با دنیا برطرف شود و بتوانیم رونق پیدا کنیم باید تحریمهای ظالمانه را با روشهای مختلف موجود حل کنیم. ما باید یک روزی FATF را نهایی کنیم؛ چراکه در همین وضعیتی که قرار داریم گران میخریم و ارزان میفروشیم.
ایدههای اقتصادی جلیلی
سعید جلیلی، سیاستمدار و کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری دوره چهاردهم نیز در مناظرهها و تبلیغات انتخابات ریاستجمهوری، دیدگاهها و برنامههای خود در حوزه اقتصاد را بیان کرد و گفت: دو اولویت دارم که ارزآوری و اشتغال است. برای حل گرانی، تورم، قیمت ارز باید در این دو زمینه برنامه موفقی اجرا شود. یکی از کشورهایی که امروز قطب اقتصادی دنیا شده است، در سال اول انقلاب ما کل صادراتش ۱۳.۵ میلیارد بود که ۴۰ سال بعد صادراتش از ۲۳۰۰ میلیارد دلار بیشتر شده است. ۹ برنامه اجرایی برای روستا ازجمله اصلاح الگوی کشت، آبخیزداری، گسترش گلخانهها، یکپارچهسازی اراضی، دستگاههای نوین آبیاری و لایروبی قنوات داریم. کشاورز برای بازاریابی محصولات خود نباید مشکل داشته باشد. باید امنیت شغلی کارگر تضمین شود و خود را در سود و کارایی شرکت سهیم بداند. هزاران میلیارد تومان از حقوقی که باید به کارگر پرداخت شود، در یک فرایند نادرست به یکسری واسطهها تحت عنوان شرکتها پرداخت میشود درحالیکه این حقوق باید به جیب کارمند شرکتی برود نه اینکه به این واسطهها برسد. با استفاده از فناوریهایی که داریم میتوان این واسطهها را کم کرد و حقوق را به خود کارگر پرداخت کرد. باید حساب کشی شود که پولها کجا میرود. در بودجه امسال سهم شرکتهای دولتی بیش از ۳ هزار و ۷۰۰ هزار میلیارد تومان است که ۵۸ درصد بودجه را تشکیل میدهد، درحالیکه بودجه عمومی دولت ۲ هزار و ۷۰۰ همت است. ۲۵ درصد هزینه کرد این شرکتهای دولتی ناکاراست که خودش حدود ۷۵۰ هزار میلیارد تومان میشود. منابع با مصارف باید هماهنگ باشد. منابع ما باید انضباط لازم را داشته باشد. رئیسجمهور باید به انضباط مالی اولویت دهد و در ادامه اقتصاد مولد شکل دهد.
شرط انضباط مالی، حفظ حاکمیت ریال
جلیلی درباره اینکه چگونه ارزش پول ملی باید حفظ و بازار ارز قابل پیشبینی شود؟ گفت: اولین شرط حفظ ارزش پول ملی این است که سازوکاری برای حاکمیت ریال داشته باشیم. شرط انضباط مالی، حفظ حاکمیت ریال است. در عرصه مبادلات خارجی، طرف چون بر دلار حاکمیت دارد، راه دلار را بر ما میبندد. برای حکمرانی ریال در کشور سامانهها باید تکمیلشده و بر هم وصل شود تا شفافیت بر تراکنش پولی ایجاد شود. قاچاق و پول شویی ناشی از نبود این سامانههاست. سامانه جامع تجارت، سامانه املاک، سامانه پایگاه رفاه ایرانیان و سامانه مودیان مالیاتی باید کاربردی شود. وقتی بودجه ناتراز باشد به ارزش پول ملی آسیب میزند. رشد نقدینگی غیرمنطقی هم همین کار را میکند. توافق هستهای انجام شد و ما تعهدات خود را انجام دادیم ولی طرف از توافق خارج شد و تحریم از ۸۰۰ به ۱۵۰۰ مورد رسید.