حاکمیت پس از تصویب قانون جوانی جمعیت، تبلیغاتی برای افزایش ازدواج و فرزند آوری انجام داد. اما برخی از واجدان شرایط گرفتن وام ازدواج و فرزند آوری می‌گویند بیش از یک سال است که در صف انتظار برای دریافت این وام‌ها هستند. به گفته سیمین کاظمی، جامعه‌شناس فرزند آوری یک موضوع اقتصادی و اجتماعی-فرهنگی است باید در این ماجرا تفاوت‌های فرهنگی و اقتصادی را در نظر گرفت. ممکن است برای طبقه مرفه و تحصیل‌کرده شهرنشین، عامل فرهنگی تعیین‌کننده باشد ولی برای سایرین عامل اقتصادی تأثیرگذار باشد. او گفت که وضعیت اقتصادی عامل تعیین‌کننده‌ای برای ازدواج و فرزند آوری است. بحران اقتصادی در ایران، بیکاری و نداشتن مسکن به‌طور جدی تصمیم‌گیری برای این دو مورد را تحت تأثیر قرار می‌دهد و به عنوان مانع اصلی عمل می‌کند.
تعداد ضامن برای وام
برخی می‌گویند اگرچه گفته‌شده وام ازدواج تنها یک ضامن می‌خواهد، اما بانک‌ها درخواست دو ضامن‌دارند. ضمن آنکه نام آنها در لیست بلندبالایی نوشته‌شده است و مدت‌هاست در صف انتظار قرار دارند. یکی از مخاطبان می‌گوید 14 ماه است که در صف وام ازدواج در انتظار مانده و دیگری می‌گوید که مهرماه سال قبل مدارکش را تکمیل کرده و هنوز وامی نگرفته است. یکی دیگر هم می‌گوید کارمندان بانک به او گفته‌اند که باید سه ضامن داشته باشید.
کاهش تعداد وام‌های پرداختی
اخیراً تجارت نیوز در گزارشی وضعیت پرداختی‌های وام ازدواج در ایران را بررسی کرد. در این گزارش آمده که شبکه بانکی کشور در 6 ماه ابتدایی سال جاری حدود 410 هزار فقره وام ازدواج پرداخت کرده است.
اگرچه بانک مرکزی اعلام کرده که مبلغ مجموع تسهیلات ازدواج پرداخت‌شده 25 درصد افزایش‌یافته است، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که تعداد وام‌ها پرداختی نه‌تنها رشد نکرده بلکه کاهش هم داشته است. بانک‌های کشور از ابتدای سال 1401 تا پایان شهریورماه آن سال، حدود 486 هزار فقره وام ازدواج پرداخت کرده بودند که بیش از 76 هزار فقره وام بیشتر از دوره مشابه سال قبل است.
کاهش پرداخت وام فرزند آوری
مبلغ وام فرزند آوری افزایش‌یافته اما تعداد وام‌های فرزند آوری پرداختی در شبکه بانکی کاهش‌یافته است. به عبارتی دریافت تسهیلات فرزند آوری سخت‌تر از قبل شده است، به‌طور همچنان بیش از 363 هزار نفر در صف وام فرزند آوری هستند.
بنا بر گزارش بانک مرکزی، بانک‌های کشور از ابتدای سال جاری تا پایان شهریورماه حدود 359 هزار فقره وام فرزند آوری به واجدان شرایط پرداخت کردند. درحالی‌که در 6 ماهه ابتدای سال گذشته حدود 383 هزار نفر این وام را دریافت کردند.
کاهش ازدواج
مرکز آمار ایران در گزارش اجتماعی و فرهنگی بهار 1402 داده‌هایی از وضعیت ازدواج و تولد‌ها در کشور منتشر کرد. بنابراین گزارش میزان ازدواج و فرزند آوری همچنان در کشور کاهشی است.
بنا بر گزارش مرکز آمار ایران، سال 1400 حدود 572 هزار ازدواج و در سال 1401 حدود 524 هزار ازدواج به ثبت رسید؛ یعنی کاهشی بود. ضمن آنکه بخشی از این ازدواج‌ها، کودک همسری بود. سال 1400 حدود 32 هزار و 700 ازدواج برای دختران کمتر از 15 سال ثبت رسمی شد. سال 1401 نیز حدود 27 هزار ازدواج برای این گروه به ثبت رسید. اخیراً علی فتحی آشتیانی، رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور با اشاره به شیب تند طلاق در ایران گفت که نسبت ازدواج به طلاق در 20 سال گذشته از 12 به یک به کمتر از سه‌به‌یک رسیده است.
کاهش آمار فرزند آوری
سال 1400 حدود یک‌میلیون و 116 هزار ولادت و در سال 1401 حدود یک‌میلیون و 75 هزار ولادت ثبت رسمی شد. آخرین آمار ثبت‌شده در گزارش مرکز آمار ایران برای سال جاری نیز مربوط به فصل بهار است. مقایسه آمار بهار سال جاری با بهار سال گذشته نیز نشان از کاهش فرزند آوری می‌دهد. بهار سال گذشته 257 هزار و 649 ولادت و بهار سال جاری 252 و 651 ولادت ثبت رسمی شده است.