توقف خرید اینترنتی
دبیر کل خانه اقتصاد ایران در خصوص آسیب‌های قطع اینترنت بر دستگاه تجارت ایران، عنوان می‌کند که قطع اینترنت و به دنبال آن قطع وسایل ارتباطی به معنای این است که به‌طور کامل دستگاه تجارت و تولید فشل شده و ادامه آن به منزله توقف کامل فضای کسب‌وکارهاست. اعتبار تجاری کشور، تجار، بازرگانان، تولیدکنندگان، صادرکنندگان و واردکنندگان ما در برابر طرف‌های خارجی خدشه‌دار شده و خدشه‌دار می‌شود.
مسعود دانشمند، اقتصاددان در گفتگو با «انتخاب» درباره آسیب‌های قطع اینترنت و فیلترینگ شبکه‌های مجازی بر اقتصاد کشور، عنوان کرد: اگر شما بخواهید تجارتی داشته باشید، باید حتماً با طرف تجاری خود گفت‌وگو کنید. این گفت‌وگو به صورت اینترنتی یا از طریق دستگاه مخابراتی است. همچنین اگر بخواهید با بانکتان کارکنید، نیاز به اینترنت دارید، بنابراین ادامه قطع اینترنت به منزله توقف کامل فضای کسب‌وکارهاست. از سوی دیگر کسبوکارهای خرد که اصولاً از طریق شبکه‌های اجتماعی مثل اینستاگرام فروششان را انجام می‌دهند و همچنین خریدهای اینترنتی هم متوقف‌شده است.
تجارت بدون ارتباط ممکن نیست
این عضو اتاق بازرگانی ایران در خصوص عدم اعتمادی که در شرکای تجاری ایران با قطع اینترنت به وجود می‌آید، گفت: «شما اگر جنسی را پیش‌خرید کرده باشید یا اینکه می‌خواستید آن را تحویل دهید، وقتی ارتباط وجود نداشته باشد، تجارت هم نمی‌تواند رخ دهد. بنابراین طرفی که می‌خواهد به ما جنس بفروشد، وقتی می‌بیند ما غیرقابل‌اعتماد هستیم، دیگر تجارتی رخ نمی‌دهد. از طرف دیگر طرفی هم که بخواهد از ما جنس بخرد با این عدم ارتباط، از جای دیگری جنسش را تهیه می‌کند.» عضو انجمن کسبوکارهای اینترنتی گفت: با قطع اینترنت به‌طور رسمی پا خور و بازدید کسب‌وکارها از بین رفته و این مساوی کاهش فروش و البته هدر رفت فعالیت‌های قبلی برای رشد کسب‌وکار است.
ضرر هر ساعت قطعی اینترنت ۴۵ میلیارد تومان
وب‌سایت جهانی «نت بلاکس» مدعی شد که قطعی اینترنت در ایران ساعتی ۱.۵ میلیون دلار معادل ۴۵ میلیارد تومان زیان اقتصادی به ایران وارد می‌کند که این یعنی روزانه هزار میلیارد تومان به کسبوکارهای اینترنتی و اقتصاد کشورمان خسارت وارد می‌شود.
کاهش 50 درصدی فروش
گزارش سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران از تأثیر محدودیت‌ها و قطع اینترنت بر کسب‌وکارها نشان می‌دهد تا ۱۷ مهرماه، بیش از ۴۱ درصد شرکت‌ها ۲۵ تا ۵۰ درصد درآمد خود را در این مدت از دست داده‌اند و حدود ۴۷ درصد هم بیشتر از ۵۰ درصد کاهش فروش داشته‌اند.
افزایش 3000 درصدی تقاضا برای خرید vpn
بازرس اتحادیه فناوران رایانه از افزایش 3000 درصدی تقاضا برای خرید vpn خبر داد و افزود: گزارش‌ها نشان می‌دهد دامنه جستجوی کاربران ایرانی برای دریافت فیلترشکن یک رکود تاریخی را ثبت کرد و این تقاضا بعد از قطعی تلگرام تجربه نشد.
آفتاب نیوز: وی با اشاره به دلایل افزایش تقاضا برای خرید vpn، افزود: بخشی از کسبوکارهای سنتی به دلیل رکودی که در بازار آن‌ها ایجادشده بود کسب‌وکار خود را به واتساپ و اینستاگرام هدایت کردند ازاین‌رو بعد از فیلترینگ و محدود شدن استفاده از پلتفرم‌های خارجی متقاضی خرید فیلترشکن شدند تا بتوانند فعالیت اقتصادی خود را حفظ و دنبال کنند. این فعال اقتصادی بابیان اینکه فیلترشکن‌ها ۲۸۰ تا ۳۰۰ هزار تومان بفروش می‌رسند، اذعان کرد: اکانت‌ها یک‌ساله که بفروش می‌رسند معمولاً کار نمی‌کنند و کارکرد فیلترشکن بستگی به نحوه فیلترینگ دارد و در بسیاری از موارد فیلترشکن‌ها جوابگوی نیاز فعالان اقتصادی را نمی‌دهد.
وی ادامه داد: امکان طرح شکایت در اتحادیه‌های مربوطه باز است و خریداران اگر نسبت به خرید فیلترشکن رضایت نداشتند می‌توانند به اتحادیه مربوطه مراجعه و شکایت خود را ثبت کنند؛ در حال حاضر برخی کافی نت‌ها، واحد‌های صنفی فناوران یارانه و خدمات موبایل اقدام به فروش فیلترشکن می‌کنند.
او با اشاره به پررنگ شدن واتساپ در انتقال داده‌های شرکت‌ها، گفت: شرکت‌ها اطلاعات فنی، قیمتی، موجودی انبار‌ها را به صورت آنلاین از طریق واتساپ ارسال می‌کردند که هم‌اکنون این امکان برای آن‌ها سلب شده است. همچنین برخی از فعالان اقتصادی برای رونق کسب‌وکارشان و افزایش فالور‌ها در فضای اینستاگرام سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی کردند.
نقوی در پاسخ به این پرسش آیا بعد از محدود کردن استفاده از پیام‌رسان‌های خارجی گزارشی از افزایش تمایل کاربران به نصب پلتفرم‌های ایرانی داشته‌اید؟ گفت: پیش‌زمینه فکری برای مردم ایجادشده است که پیام‌رسان‌های داخلی چندان نمی‌تواند امنیت اطلاعات آن‌ها را حفظ کند. اگر دولت بتواند حقوق کاربران در پلتفرم‌های داخلی را به رسمیت بشناسد می‌توان امیدوار بود که مردم این پیام‌رسان‌ها را نصب کنند. (برگرفته از ایلنا)
وعده وزیر اقتصاد
چندی پیش سید احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد به لطمه‌ای که به کسبوکارهای اینترنتی واردشده است، اشاره کرد و گفت وزارت اقتصاد از همه ابزارهای خود برای ترمیم خسارت به کسب‌وکارها استفاده می‌کند و همه باید برای ترمیم لطمه‌هایی که در روزهای گذشته به کسبوکارهای حقیقی و مجازی واردشده تلاش کنیم. دولت هم اهتمام دارد با ابزارهایی که در اختیار دارد برای جبران این خسارت‌های وارده به مردم اقدام کند. به گفته او، در این زمینه با وزیر ارتباطات گفت‌وگو و از سوی وزارت اقتصاد اعلام آمادگی شده که از ابزارهایی چون مشوق‌های مالیاتی برای ترمیم این آسیب‌ها استفاده شود. خاندوزی همچنین اواسط هفته قبل هم مجدداً به این موضوع اشاره و تأکید کرد که نگران معیشت مردم، اقتصاد، امنیت سرمایه‌گذاری و کسب‌وکارها هستیم، چراکه لطماتی که متأسفانه وارد شد و آشوبگرانی که هم در فضای مجازی و هم واقعی این لطمه را زدند، هر دو قسم از کسب‌وکارها آسیب دیدند. بر این اساس بسته‌ای آماده و ویرایش اولیه آن انجام‌شده و به چند وزارتخانه و دستگاه دولتی نیز ارسال‌شده است تا نظر تکمیلی گرفته شود.
از دست دادن کانال‌های بازاریابی
حمیده حبیبی، عضو انجمن کسبوکارهای اینترنتی در این خصوص در گفت‌وگو باخبر آنلاین گفت: قطعی و فیلترینگ این روزها درست شبیه این است که شما در یک بازارچه مغازه‌ای اجاره کنید و برای ادامه کار در آن بازارچه را ببندند. وی افزود: واضح است که کل زیرساخت لازم برای کسب‌وکارها و افرادی که از اینترنت برای کسب‌وکارشان استفاده می‌کردند، از بین رفته است. این فعال کسبوکارهای اینترنتی عنوان کرد: این موضوع برای همه کسبوکارهای کوچک و خانگی و بر بستر اینترنت صادق است. علاوه بر اینکه حتی کسبوکارهای متوسط و بزرگ‌تر با اینکه سایت‌هایشان در اینترنت ملی در دسترس است، کانال‌های بازاریابی‌شان را تا حدود ۹۰ درصد از دست دادند.
یک‌میلیون کسب‌وکار
در انتظار اینترنت
حبیبی درباره تعداد کسبوکارهای در معرض آسیب تصریح کرد: از لحاظ تعدادی حداقل ۴۰۰ هزار کسب‌وکار کوچک تحت تأثیر قرار گرفتند و این آمار می‌تواند بیشتر از این هم باشد و تا یک‌میلیون برسد. وی در پاسخ به این پرسش که آیا این موضوع قابل جبران است؟ متذکر شد: با قطع اینترنت به‌طور رسمی پا خور و بازدید کسب‌وکارها از بین رفته است. چه در سایت و چه شبکه‌های اجتماعی الگوریتم‌ها بر اساس نمایش و بازدید کار می‌کنند و چنانچه فعالیت کم شود، به‌طور طبیعی به کاربران هم نمایش داده نمی‌شود و این مساوی کاهش فروش و البته هدر رفت فعالیت‌های قبلی برای رشد کسب‌وکار هست. وی افزود: پرداخت تسهیلات شاید کمک‌کننده پرداخت هزینه‌های کسب‌وکار یا نگاهداشت نیرو باشد، اما برای جذب مشتری که دسترسی به اینترنت ندارد، چه کمکی می‌تواند کند؟
ضرورت استفاده از پلتفرم خارجی
حبیبی درباره اینکه آیا امکان اینکه نرم‌افزار یا پلتفرمی را جایگزین کنیم وجود دارد یا خیر؟ عنوان کرد: به‌طور مشخص خیر. به علت اینکه پلتفرم‌های خارجی محل مراجعه تعداد زیادی کاربر هستند که این امکان در نرم‌افزارهای داخلی نیست. از طرفی زیرساخت‌های لازم برای تحمل این تعداد کاربر را نداریم. درواقع این پلتفرم‌ها یک‌روزه این قدر رشد نکردند که با قطعشان سریع جایگزین شوند.
هدر رفت سرمایه
وی در پاسخ به این پرسش که هر ساعت قطعی اینترنت چقدر روی اقتصاد ایران اثر دارد؟ گفت: آماری که اخیراً راه پرداخت منتشر کرد، این است که کمتر از یک ماه، حدود ۴۰ درصد تسهیلاتی که به دانش‌بنیان‌ها در طی ۶ ماه دادند، برابر با خسارت به اقتصاد کشور است. میزان تسهیلات حدود ۲۵ هزار میلیارد تومان بوده است. این یک مقایسه است. یعنی ما تسهیلات دادیم برای گسترش یکسری شرکت که نصف خسارت کل در یک ماه برابر با تسهیلات طی ۶ ماه است. وی افزود: حالا این ۲۵ روز گذشته را حساب کنید، می‌شود ۱۲ هزار میلیارد تومان.
مرگ کسب‌وکار اینترنتی
این فعال کسبوکارهای اینترنتی متذکر شد: ما کلاً کانال‌های بازاریابی کسب‌وکارمان، اینستا، تلگرام، توییتر و سرچ گوگل است. تنها سرچ گوگل مانده که آن هم دسترسی محدودشده است. یعنی تمام کانال‌ها از دست رفته؛ ضمن اینکه پیام‌رسانی مثل واتساپ هم یک راه ارتباطی بوده که فیلتر شده و عملاً کسب‌وکار، زیرساختی برای ارتباط ندارد. حبیبی یادآور شد: با قطع پیامک هم که دسترسی به سراچه‌ها و ورود کاربرها قطع شد. یعنی عملاً حتی اگر کاربر از قبل وارد می‌شد یا از طریق سرچ می‌رسید، به علت قطع پیامک نمی‌توانست درخواستی ثبت کند. همه این‌ها مساوی است با مرگ کسب‌وکار. وی ادامه داد: برخی درگاه‌های پرداخت اعلام کردند که تا حدود ۴۰ درصد کاهش پرداخت داشتند.
افزایش بیکاری
حبیبی بابیان اینکه در خصوص کسبوکارهای کوچک حداقل ۱۰ میلیون نفر به‌طور مستقیم دچار مشکل شدند، عنوان کرد: در این شرایط خیلی از کسبوکارهای کوچک ترجیح دادند تعطیل کنند، چون اجاره‌بها و حقوق ندارند که بدهند. از طرفی، با ادامه قطعی اینترنت در کسبوکارهای بزرگ‌تر نیروهای مرتبط با فعالیت‌های دیجیتال در حال تعدیل هستند.