افزایش نرخ مالیات
ضد تولید ملی است
مهدی پازوکی، اقتصاددان درباره افزایش سهم مالیات در بودجه 1403 به ایلنا گفت: افزایش نرخ مالیات اشتباه و ضد تولید ملی است زیرا افزایش نرخ مالیات باعث ایجاد رکود در اقتصاد می‌شود. افزایش گستره مالیات به معنای جلوگیری از فرار مالیاتی به نفع اقتصاد است.
وی با بیان اینکه ایران بهشت دلالان، واسطه‌گران و فرار مالیاتی است، گفت: بسیاری در ایران مالیات نمی‌دهند که شامل همه دلالان، بخشی از پزشکان و ... می‌شود. دولت باید سیستم مالیاتی را کارا کند و معافیت مالیاتی را کاهش دهد. ظرفیت مالیاتی اقتصاد بالاست، چرا نباید افراد محق و دارای درآمد قابل توجه مالیات ندهند؟ هر فردی که فعالیت اقتصادی دارد و دارای درآمد است باید به موجب قانون متناسب درآمدش مالیات بدهد از جمله آستان قدس رضوی و ... .
اگر فردی صاحب درآمد است باید به صورت شفاف مالیات متناسب با درآمد خود بپردازد.
جامعه فقیر چگونه مالیات بدهد؟
وحید شقاقی، اقتصاددان در گفت‌وگو با خبرآنلاین با اشاره به رشد درآمدهای مالیاتی در لایحه بودجه سال آینده، می‌گوید: در حوزه مالیات‌ها، رشد بالایی ایجاد شده است که نگران کننده است. در دنیا بیش از ۸۰ درصد بودجه دولت‌ها در دنیا از مالیات است ولی وقتی مالیات بالا پرداخت می‌شود، دولت گزارش عملکرد مصرف مالیات می دهد. همچنین بهره‌وری و کارآمدی نظام اداری بالاست. یعنی وقتی مالیات به دولت می‌دهید، خیالتان راحت است که یک نظام اداری چابک و کارآمد با بهره‌وری بالا وجود دارد و مالیات‌های پرداختی، حیف و میل یا سوخت نمی‌شود. در کنار این‌ها، فساد، اختلاس و رانت در سیستم اداری وجود ندارد و هر مالیاتی که پرداخت می‌شود، مردم می‌دانند که به صورت شفاف و کارآمد هزینه خواهد شد. نکته دوم اینکه در کشورهایی که نسبت مالیات به تولید، بالا است، دولت خدمات ویژه‌ای ارائه می‌دهد. مثلا در کشورهای اسکاندیناوی، خدمات آموزشی، بهداشتی، نگهداری از سالمندان، تامین دارو و خدمات مبتنی بر رفاه توسط دولت به خوبی ارائه می‌شود. شقاقی تصریح می‌کند: موضوع سوم اینکه مردم خواستار این هستند که دولت گزارشی از هزینه‌کرد مالیات‌ها بدهد. دولت‌های ما غیربهره‌ور هستند، یعنی بهره‌وری منفی یا پایین دارند. در عین حال، دولت‌ها غیرشفاف هستند و فساد و ناکارآمدی حاکم است. دولت در مقابل دریافت مالیات‌ها، خدمات خاصی به مردم ارائه نمی‌دهد. هزینه‌کرد درآمدهای مالیاتی هم شفاف به مردم گفته نشده است.
شکاف دستمزد با تورم
این اقتصاددان درباره حقوق و دستمزد، می‌گوید: از سال ۹۷ وارد دوران تورم بالا شدیم و میانگین تورم بالای ۴۰ درصد بوده است، اما رشد حقوق و دستمزد برای کارمندان و کارگران زیر ۲۰ درصد بوده است. یعنی در ۶ سال گذشته، شکاف عمیقی بین حقوق و دستمزدها با تورم ایجاد شد؛ به خصوص در دارایی‌های سرمایه‌ای که نرخ پایه بالا دارند، این شکاف، بسیار عمیق و دست‌نیافتنی شده است؛ مثل مسکن، خودرو و کالاهای بادوام. دولت باید از ابتدای دوره خود، بر کنترل تورم متمرکز می‌شد. اگر دولت نتواند تورم را کنترل کند، اقتصاد موفق نخواهد بود. فعلا دولت سیزدهم دو تورم بالای ۴۰ درصد را به مردم تحمیل کرده است. سال آینده هم برآوردها نشان می‌دهد که تورم بالای ۴۰ درصد خواهد بود. تورم‌های بالای ۴۰ درصد با رشد حقوق و دستمزد زیر ۲۰ درصد نشان می‌دهد که شکاف عمیق می‌شود. این یعنی خطر حذف طبقه متوسط وجود دارد. دولت باید سیاست‌های دیگر را رها کند، مهم‌ترین سیاست، کاهش تورم است. تورم بالا در ۶ سال پی در پی در ۱۰۰ سال گذشته بی سابقه است. این موجب شده که شکاف عمیقی بین حقوق و دستمزد و رفاه مردم با تورم بالا اتفاق بیفتد که برای سال آینده هم ادامه خواهد داشت.جامعه در ۶ سال گذشته با تورم بالا، فقیرتر شده است. از جامعه فقیر چه مالیاتی می‌خواهید بگیرید؟ در دنیا سهم عمده مالیات برای شرکت‌های بزرگ است. اما در کشور در دهه ۹۰ و دهه جدید، مردم فقیر شدند و شرکت‌ها درآمدزایی شان افت کرده است. سود شرکت‌ها کم شده و اقتصاد کوچک شده است. ابتدای دهه ۹۰ تولید ناخالص داخلی ایران حدود ۶۰۰ میلیارد دلار بوده است، اما الان حدود ۳۷۰ میلیارد دلار است. یعنی تقریبا اقتصاد ایران نصف شده است. اقتصادی که نحیف و جامعه‌ای که فقیر شده، در مالیات هم گرفتار شده است.