اهمیت امنیت
مهمترین دغدغه افراد احساس امنیت در ایران است. امنیت عمومی، یعنی از امنیت شغل گرفته تا درآمد، امنیت انتظامی گرفته تا قضایی. مهمترین دغدغه خانوادهها هزینه و درآمد است که متأسفانه تنظیم نیست. مسئله مهم دیگر در خانوار ایرانی مسئله از دست دادن یک عضو خانواده است، یعنی مهاجرت داخلی و خارجی سبب شده عموم خانوارها یک عضو خانواده خود را از دست بدهند و از آن دور شوند. یک مسئله مهم در خانواده ایرانی ضعف در اشتغال است، ۳۰ درصد خانوارها شاغل نیستند و حداقل ۲۵ درصد خانوارها مستأجر هستند. دغدغه والدین این شده که فرزندانشان نمیخواهند بچهدار شوند. مهمترین دغدغه خانوادههایی که بچهدارند هم نگهداری از فرزندشان است.
گستردگی فساد
نکته جدی در جامعه فساد عمومی است که در همهجا شکلگرفته است، این فساد به دلیل همان مانع بودن دولت در زندگی مردم است. اگر جایی مانع بزرگتر شود شما راهی جز رشوه و فساد ندارید.
نکته مهم دیگر بی تکلیفی جامعه درباره آینده است که چشمانداز ندارد. جامعه ایرانی امروز مقهور یک جناحبندی سیاسی شده که این دو جناح سیاسی سبب گرفتاری فعلی مردم و کشور شدهاند. مردم هم توان جایگزینی اینها را پیدا نکردهاند برای همین هم احساس بیقدرتی میکنند، جامعهای که احساس بیقدرتی کند امکان توسعهای را از دست میدهد. ماجرای تلخ مهسا امینی محصول مشکلاتی بود که از قبل در کشور وجود داشت، آن اتفاقات دلزدگی و ناراحتی در کشور حاکم کرده است.
پیامد گران شدن بنزین
درآمد نیمی از مردم وابسته به کشاورزی و دامپروری است. اگر امسال باران نبارد و همچنان هزینه درآمد خانوارها با مشکل همراه باشد مردم پتانسیل خشونت را خواهند داشت در چنین وضعیتی اگر دولت اقداماتی مانند افزایش بهای بنزین داشته باشد، خشونت در کشور پیدا میشود. در اردیبهشت جیبها خالی است و هر حرکت اشتباهی از دولت میتواند سببساز بروز خشونت شود.
اهمیت توجه به زنان و معلمان
هر جامعهای که زن و معلم در آن عزیز شوند جایگاه بلندی دارد، جامعهای که در آن به زن بیتوجهی شود وضعیت ضعیفی پیدا میکند. ما در جامعه زنان باسواد داریم، امروز نرخ زنان باسواد در گروه سنی جوان به ۹۵ درصد رسیده و نرخ زنان تحصیلکرده به بالای ۵۰ درصد رسیده اما نرخ بیکاری همین زنان تحصیلکرده ۷۰ درصد است. زنان پتانسیل خشونت دارند و در جامعه تأثیرگذار هستند. خیر جامعه در این است که زندگی زنان را توسعه بدهیم که بتوانند با توجه به تواناییهایشان به جایگاه واقعی برسند، شر برای جامعه این است که آنها را در همین وضعیت نگهداریم. اما متأسفانه برنامهای برای زنان وجود ندارد. حجاب در جامعه امروز ایران تبدیل به یک امر اقناعی شده است، مادامی که زنان ایران با این ویژگی باسوادی و تحصیلکردگی درباره حجاب اقناع نشوند امکان اعمال آن وجود ندارد. قبلاً هم به اشکال مختلف اعمال قانون کردند، اما شاهدیم که از سال ۱۳۶۵ به بعد حجاب کمرنگتر شد.
مهاجرت به دلیل نبود شغل
مهاجرت و باروری چسبندگی دارند، یعنی اگر یک نفر مهاجرت کند نفر بعدی را با خودش میبرد، به نظرم مهاجرت به بیرون از ایران همچنان ادامه دارد و ممکن است شکل جدی پیدا کند یعنی مثلاً مانند افغانستانیها تودهای مهاجرت کنیم. مردم در ابعاد مختلف احساس ناامنی و ناامیدی میکنند، بنابراین فرزندانشان را به خارج از کشور میفرستند. مهاجرت به دلیل نداشتن شغل است، افراد مهاجرت میکنند که شغل پیدا کنند. سرمایههای اجتماعی، مالی و غیره با مهاجرت افراد از دست کشور میرود. بنابراین در مبدأ ما با تخریب سرمایهها مواجه هستیم. در شهرهای مقصد با تراکم مواجه میشویم، این تراکم هم سبب تخریب و بیسامانی نظام اجتماعی در مقصد میشود.